Përmirësohet cilësia e ujit, por plazhet nuk ofrojnë siguri
Tri zonat që duhet të shmangen dhe ato që sugjerohen për pushuesit. Vrojtuesit: Nga 2900 stacione, vetëm 1150 me vrojtues të certifikuar
Një pushues, qoftë vendas apo i huaj, mund të gjejë pafund destinacione turistike detare të denja për t’u vizituar, por nuk ofrojnë kushtin më bazik: sigurinë.
Agjencia Europiane e Mjedisit flet për një cilësi ujërash më të lartë se një vit më parë, por Federata e Vrojtuesve të Plazhit nuk del garant për stacionet pa roje. Dhe nuk janë pak, por më shumë se 60% e totalit të stacioneve në plazhe.
CILËSIA
Agjencia Europiane e Mjedisit (EEA) vlerëson se 68.1% e ujërave të plazheve, lumenjve e liqeneve, ku do të lahen pushuesit këtë sezon veror, janë me cilësi të shkëlqyer, 23.5% e cilësisë së ujërave është e mirë, 1.7% është e mjaftueshme dhe vetëm 6.7% është cilësi e dobët. Në raportin e fundit për vitin 2021, Shqipëria renditet krah shteteve me cilësi shumë të mirë, mbi mesataren europiane, referuar analizave të kryera për llojet e baktereve që tregojnë ndotjen nga ujërat e zeza. Zonat që nuk këshillohet të lahesh, sipas raportit, ndodhen pranë portit të Durrësit, Vlorës dhe në liqenin e Ohrit në qytetin e Pogradecit. Cilësia e ujit në plazhet e Golemit dhe Sarandës është përmirësuar, ndërsa riviera e Jugut dhe Velipoja kanë marrë vlerësimin maksimal.
Siç theksohet në raport, “investimet e mëdha” në impiantet dhe rrjetet e trajtimit të ujërave të zeza urbane kanë çuar në një “reduktim drastik të ndotësve organikë të çliruar nga ujërat e zeza urbane të patrajtuara ose pjesërisht të trajtuara”. Ashtu si Shqipëria, edhe Italia dallohet për cilësi të lartë të ujit të deteve, të lumenjve dhe liqeneve. Sipas të dhënave nga EEA, nga 5524 vende italiane, 4854 karakterizohen nga cilësia e shkëlqyer e ujit. Agjencia Europiane e Mjedisit ngel në klasë vetëm 1.5% të zonave në Bashkimin Europian dhe rendit në krye të listës me 97.7% të ujërave të deklaruara si “të shkëlqyera” vendin pa dalje në det, por me liqene të shumta: Austrinë. Pas saj, në krye të tabelës vjen Malta, Greqia, Kroacia, Qipro, Italia dhe Spanja, ndërsa Franca zbret më poshtë në renditje me 75.7% të plazheve me ujë me cilësi të shkëlqyer. Kërkesat e kalendarit të monitorimit përfshijnë një kampion parasezonal, i cili duhet të merret pak përpara fillimit të çdo sezoni, nuk duhet të analizohen më pak se katër mostra dhe intervali ndërmjet datave të marrjes së mostrave nuk duhet të kalojë kurrë një muaj.
Pavarësisht notave pozitive, Agjencia Europiane e Mjedisit vlerëson se Shqipëria ka ende shumë punë për të bërë në drejtim të përmirësimit të cilësisë së ujërave.
SIGURIA
Edhe këtë vit, ashtu si edhe më parë, shumë qytete e kanë nisur sezonin e plazhit pa kulla e roje vrojtimi. Ky problem shqetësues
si për pushuesit, ashtu edhe për Federatën shqiptare “Vrojtuesit e plazhit dhe shpëtimit në ujë” për më tepër shpërfillet nga institucionet përgjegjëse, të cilat lejojnë hapjen dhe funksionimin e stacioneve pa asnjë masë sigurie. “Kemi rreth 1100 vrojtues të trajnuar, duhen rreth dyfishi i këtij numri”, thotë Robert Neçaj, zëvendëspresident i Federatës “Vrojtuesit e Plazhit dhe shpëtimi në ujë”, teksa shton se numri i rojeve është shumë më i ulët sesa ai i stacioneve, rreth 2900. Për administratorët paralajmëron masa deri në heqjen e licencave. “Problematikat janë disa, por kryesisht janë me hapjen e sesioneve të plazhit, me një vrojtues duke hapur disa stacione plazhi. Ose me plazhe pa vrojtues fare”. Vitin e shkuar, të paktën 24 pushues humbën jetën në plazhet e Shqipërisë. Mungesa e rojeve bregdetare, duke mos ofruar ndihmën e parë në kohë, ishte një ndër shkaqet.