Meta: Situata në gjykata nuk zgjidhet me shkrirje drastike
“Grumbullimi në një godinë nuk zgjidh stokun e çështjeve të mbartura” Presidenti reagon për hartën e re gjyqësore: Vendi ka nevojë urgjente për gjyqtarë e prokurorë të plotësojnë vendet bosh e të përshpejtohen proceset
Presidenti Ilir Meta ka deklaruar dje se situata në sistemin e drejtësisë nuk zgjidhet me shkrije të gjykatave në të gjithë vendin, që largojnë shërbimin nga qytetarët, duke iu mohuar një të drejtë kushtetuese.
Në reagimin e tij rreth shqetësimeve që ka sjellë harta e re gjyqësore, kreu i shtetit shprehet se vendi ka nevojë urgjente për gjyqtarë e prokurorë që të plotësojnë vendet bosh të krijuara në sistemin e drejtësisë. Për Presidentin, grumbullimi i gjyqtarëve në një godinë nuk sjell zgjedhje të problemit të stokut të krijuar, përshpejtim të proceseve gjyqësore apo ul ngarkesën për gjyqtarët. “Ky riorganizim ekstremisht i përqendruar, sipas draftit të hartës së re gjyqësore të miratuar nga KLGJ në datë 10 qershor 2022, përpiqet t’i fshehë problematikat me të cilat përballet sistemi i drejtësisë sot, por nuk e zgjidh problemin e vakancave tepër të mëdha, mungesës së gjyqtarëve dhe prokurorëve, dhe as përshpe- jtimin e proceseve gjyqësore dhe evadimin e stokut të çështjeve gjyqësore të mbartura dhe të patrajtuara që datojnë që prej vitit 2016-2017. Kjo gjendje është e papranueshme dhe duhet t’i shqetësojë të gjithë. Është e qartë se Këshilli i Lartë Gjyqësor, në draftimin dhe miratimin e hartës së re gjyqësore, është udhëhequr më shumë nga tensioni dhe/apo ngutja që kanë krijuar vakancat e mëdha në sistemin gjyqësor, pra mungesa e gjyqtarëve, dhe jo nga garantimi i një drejtësie sa më eficiente, që jepet në kohë, për qytetarët dhe e prekshme për ta dhe mbrojtësit e tyre. Shkrirja e një numri kaq të madh të Gjykatave të Shkallës së Parë në Rrethe (13 gjykata) dhe Gjykatave të Apeleve (5 Gjykata), me justifikimin se nuk ka gjyqtarë, nuk është zgjidhja as më e mirë, as më e përshtatshme, dhe kurrsesi nuk mundet të jetë në përputhje me standardet europiane. Grumbullimi i gjyqtarëve në një godinë, as nuk përshpejton proceset gjyqësore, as nuk zgjidh problematikën tepër shqetësuese të stokut të çështjeve të mbartura prej vitit 2016-2017, dhe as e ul mbingarkesës e gjyqtarëve, aq më pak, as nuk plotëson vendet bosh të krijuara në sistem. Nisur nga këto zhvillime, evidentoj edhe një herë se vendi ynë ka nevojë urgjente për gjyqtarë dhe prokurorë, të cilët të plotësojnë numrin e madh të vendeve bosh të krijuara në sistemin e drejtësisë”, thotë Meta në reagimin e tij.
PASOJAT
Presidenti i Republikës ka ngritur disa shqetësime nëse harta e re gjyqësore do të miratohet përfundimisht dhe vihet në zbatim, sipas propozimit të Këshillit të Lartë Gjyqësor. “Kjo situatë nuk zgjidhet me shkrirje drastike të disa gjykatave në vend, pasi një riorganizim i tillë, cenon dhe kufizon rëndë aksesin në drejtësi të individit, si dhe procesin e realizimit të mbrojtjes në çështjet penale, civile dhe administrative. Shkelje të rëndë të të drejtave dhe lirive themelore të individit, të mbrojtura posaçërisht nga Kushtetuta; kufizim/cenim të aksesit në sistemin e drejtësisë; rritjen e kostove për qytetarin dhe përdoruesit real të gjykatave, si dhe gjithë profesionet e lira të lidhura me sistemin gjyqësor; tronditje të sistemit gjyqësor në tërësi përgjatë fazës tranzitore; përqendrim të vendimmarrjes së formës së prerë, vetëm në disa gjyqtarë në Tiranë; përmes vështirësive, kohës së gjatë të pritjes për një vendim, si dhe rritjes së kostove të ndjekjes së rrugës gjyqësor, do të rritet ndjeshëm humbja e interesit të qytetarit për të ndjekur rrugën ligjore, dhe kjo natyrshëm përligj shqetësimin se mund të sjellë rritjen e fenomenit të vetëgjyqësisë”, thuhet në reagimin e Presidentit.
ARSYET
Kreu i shteti ka bërë të ditur se në këtë situatë kemi ardhur për shkak të mungesës së vullnetit dhe strategjisë së KLGJ-SË dhe organeve të tjera vendimmarrëse. “Konstatoj me keqardhje të thellë se as kërkesat dhe thirrjet e përsëritura të Presidentit të Republikës, por as të Parlamentit Europian, nuk janë marrë në konsideratë nga Këshilli i Lartë Gjyqësor dhe aktorët e tjerë të përfshirë në këtë proces. Mungesa e një strategjie dhe një plani veprimi me terma të qartë kohorë se kur do të plotësohen vakancat e krijuara në sistemin e drejtësisë, për të dhënë një afat se kur kjo çështje do të adresohet përfundimisht në respekt të standardeve europiane të ngarkesës për një gjyqtar. I bëj thirrje Këshillit të Lartë Gjyqësor, të rishqyrtojnë me vëmendje këtë çështje, për të respektuar parimet dhe detyrimet kushtetuese, duke hartuar e implementuar masa konkrete, të prekshme dhe objektive, ”, thuhet në reagimin e Presidentit Meta.