Konflikti i panjohur i Mehmetit me Enverin

CIA: Dy liderët shqiptarë, në betejë konkurrence

Partisë Komuniste Shqiptare, ngjashmëria e tij personale me TITON, po aq sa edhe përqendrimi i popullaritetit, e kanë vënë atë në shënjestër të dyshimeve të sovjetikëve.

Për më tepër bashkëpunimi i ngushtë i dikurshëm i HOXHËS me jugosllavët gjatë luftës dhe menjëherë pas luftës, ka të ngjarë që do të përdoren nga rusët kundër HOXHËS sa herë që ata do dëshirojnë të promovojnë të parapëlqyerin e tyre, - SHEHUN.

(Gjatë luftës, partizanët shqiptarë, forcat e dy divizioneve, në një rast shpëtuan forcat e TITOS të zëna në grackë. Në kohën e pasluftës hegjemonia jugosllave mbi Shqipërinë ishte një fakt i hapur, që u materializua te formimi i shumë kompanive të përbashkëta jugosllavo-shqiptare, tek ekspertët jugosllavë që punonin në Shqipëri, dhe në fund, në aferën e TITOS për të bashkuar monedhat e dy vendeve në një - në dinarin jugosllav, që do të zëvendësonte monedhat shqiptare.)

Gjeneral SHEHU nuk ka një të kaluar politike aq të ngarkuar sa Hoxha, edhe pse ai ka pasur një numër postesh nën Hoxhën në Qeveri. Më pak inteligjent dhe jo aq i miredukuar sa Hoxha, Shehu mbështetet hapur nga Legata Sovjetikë në Tiranë, e cila përditë e më tepër e konsideron atë si të besuar, sidomos në çështjet ushtarake.

Kjo betejë e brendshme mes Shehut dhe Hoxhës është mbajtur në mënyrë të zgjuar larg popullit shqiptar, që nuk ka informacion për këtë.

KOMENTI I CIA-S PËR KRYEMINISTRIN SHEHU

Në vitin 1954, Enver Hoxha u dorëhoq nga posti i Kryeministrit të Shqipërisë, për t’ia lënë këtë detyrë Mehmet Shehut. Kjo ngjarje rezulton të jetë zhvilluar si krejt e papritur për shërbimet sekrete të interesuara, sidomos për CIA-N. Në këto kushte, informacionin më të plotë për këtë zhvillim e kanë dhënë agjentët e saj në Itali. Madje, informacioni është përpiluar në gjuhën italiane dhe në këtë formë, pra i pandryshuar, ka mbërritur deri në ditën kur është deklasifikuar.

Në dokumentin prej dy faqesh, që mban datën 4 shtator 1954, thuhet se Mehmet Shehu është emëruar Kryeministër i Shqipërisë si i preferuar i sovjetikëve. Në vazhdim sqarohet se konfliktet mes Enver Hoxhës dhe Mehmet Shehut ishin të vjetra. Ato, të paktën zinin fill qysh nga viti 1944, kur Enver Hoxha, jo vetëm që nuk e kishte përfshirë Mehmet Shehun mes ministrave të qeverisë së tij, por e kishte larguar duke e “degdisur” në Moskë, që të studionte në një akademi ushtarake.

Rikthimi i Mehmet Shehut si i besuar i sovjetikëve dhe vendosja e tij në një nga dy postet më të larta të organizimit komunist të shtetit në Shqipëri, i ka bërë agjentët e CIA-S të besojnë për nisjen e një lufte të hapur për pushtet mes tij dhe Enver Hoxhës. Një betejë që ata rekomandojnë të shfrytëzohet për të bërë të mundur që shqiptarët të dilnin nga stadi i robërisë ku gjendeshin.

DOKUMENTI

4 shtator 1954

SHËNIM (mikrofilmuar 22 Prill 1963)

SUBJEKTI: Reflektimet e brendshme të përcaktuara në Shqipëri për shkak të ndryshimit të qeverisë.

BURIMI: Moralisht i besueshëm

Gjatë transmetimit të mbrëmjes së datës 20 korrik të këtij viti, “Radio Tirana” përsëriste diskutimet e Enver Hoxhës e të Mehmet Shehut, të mbajtura para Asamblesë Popullore me rastin e sesionit të parë të legjislaturës së tretë komuniste.

Në këto rrethana, Enver Hoxha paraqiste dorëheqjen e tij dhe i kërkonte Asamblesë të pranonte propozimin e bërë nga Komiteti Qendror i Partisë për të nominuar Mehmet Shehun si Kryeministër.

Ndërsa ky, nga ana tjetër, duke vënë në dukje rezultatet e kënaqshme të arritura në të shkuarën, premtonte se në të ardhmen do të kujdesej të përmirësonte kushtet e jetesës së popullit shqiptar, duke rritur nivelin ekonomik kombëtar. Më tej, ai paraqiti listën e anëtarëve të kabinetit të ri.

Ky ndryshim i papritur i eksponentëve të regjimit komunist shqiptar në realitet është rezultat i rivalitetit dhe mosmarrëveshjeve mes dy hierarkëve komunistë, të fshehura prej një kohe të gjatë.

Kremlini, duke qenë i informuar dhe duke u frikësuar se me Enver Hoxhën do të shkohej në një dobësim të pushtetit komunist në Tiranë, më 1 qershor të këtij viti dërgoi në portet shqiptare një grup anijesh të komanduara nga admirali Gorçkov me instruksione specifike për qeveritarët shqiptarë.

Tani mbetet të parashikohet që Mehmet Shehu me anë të premtimeve të mëdha të përpiqet të rrisë simpatinë e popullit, me qëllim që të zbusë edhe rrymën antikomuniste; të evitojë të bëhen të dukshme fërkimet që e ndajnë nga Enver Hoxha, sepse kjo do u jepte një forcë të re kundërshtarëve të komunizmit; në të njëjtën kohë ai nuk do e shpërdorojë rastin për të luftuar në mënyrë të fshehtë kundërshtarin e tij, me qëllim që të ketë mundësinë ta neutralizojë në momentin e duhur.

Rivaliteti mes dy personazheve komunistë shqiptarë të cituar, është manifestuar qysh në nëntor të vitit 1944, kur Shqipëria ra nën regjimin aktual.

Me zgjedhjet e asaj kohe dhe proklamimin e të ashtuquajturës Republikë Popullore, u formua qeveria me kryetar Enver Hoxhën, që kishte zgjedhur si bashkëpunëtorë një maxhorancë të besnikëve të tij.

Një nga njerëzit e tij më intimë ishte KOÇI XOXE, të cilit ai i besoi dikasterin e Ministrisë së Brendshme, ndërkohë që Mehmet Shehu ishte dërguar që të studionte në Moskë, pranë Akademisë

Ushtarake Voroshillov, ku do të mbetej deri në vitin 1946.

Pasi u kthye më 1947, ai u emërua shef i Shtabit të Përgjithshëm. Pak kohë më pas, Koçi Xoxe, që përveçse ishte ministër i Brendshëm, mbulonte edhe detyrën e sekretarit Organizativ të Partisë, e liroi nga kjo detyrë e rëndësishme, duke e emëruar ministër të Komunikacioneve. Në të njëjtën kohë, të gjithë njerëzit e besuar të Mehmet Shehut u larguan nga postet e tyre në Komandë.

Kjo ndodhi kur në Shqipëri ekzistonin këshilltarë jugosllavë e rusë, ndërkohë që të parët kishin rëndësi më të konsiderueshme.

Me të mbërritur përçarja politike mes Rusisë dhe Jugosllavisë, Kremlini që gjatë gjithë kohës kishte qenë në dijeni të luftës së heshtur të Enver Hoxhës dhe Koçi Xoxes ndaj Mehmet Shehut, mori masat e duhura për të garantuar një mbrojtje eventuale të Shqipërisë.

Në bazë të këtij programi, Mehmet Shehu, i mbështetur nga ministri rus në Tiranë, Çuvakin, mbajti një mbledhje të Partisë në lokalin “Kinemaja e Brigadave”, ku dënoi Plenumin XI të Partisë Komuniste. Gjatë mbledhjes, ai kërkoi vëmendjen e Asamblesë për ndryshimet e nevojshme që duhet të bëhen për të neutralizuar vendimet e marra në Plenumin VIII të Partisë, që kishte një karakter antisovjetik.

Krejt papritur, ditën tjetër, shtypi i Tiranës lajmëronte emërimin e Mehmet Shehut si ministër i Brendshëm dhe Koçi Xoxes si ministër i Drejtësisë.

Pak kohë më pas, ky i fundit u arrestua dhe u dënua me vdekje si tradhtar i Partisë dhe i Bashkimit Sovjetik. Në të njëjtën kohë, u ndërprenë marrëdhëniet me Jugosllavinë dhe u përzunë këshilltarët e saj.

Kjo përmbledhje e shkurtër e këtyre ngjarjeve shërben për të provuar edhe një herë tjetër mosmarrëveshjen e thellë dhe të fshehur që ekziston mes dy krerëve dhe sistemin e përleshjeve të shurdhëta e të padrejta që ata përdorin për të luftuar.

Një fakt i rëndësishëm për t’u nxjerrë, është se nga të dyja palët duhet të evitohet një përballje e hapur, që do të prodhonte një krizë të fortë për regjimin komunist në Shqipëri, të ndarë në dy rryma filosovjetike e filojugosllave.

Me shqetësim kërkohet që populli shqiptar nën udhëheqjen e krerëve të rinj dhe me mbështetjen e fuqive perëndimore të mësojë më në fund të përfitojë nga armiqësia mes këtyre dy të shiturve te të huajt për të dalë nga ky stad tragjik robërie.