Ceno Klosi te skema e inceneratorëve, si e shiti Balluku “ushtarin” e saj në Kuvend
Pakti i dyshimtë i Klosit për miliona euro borxhe me pronarët e djegësve në arrati. Me firmën e tij “avulluan” 140 mln lekë në Fier
Hetimet për kreun e Tatimeve të Republikës së Shqipërisë, Ceno Klosi, kanë marrë disa drejtime, ndërkohë që akuzat ndaj tij po thellohen.
Pas deklarimit zyrtar për vendosjen nën hetim nga SPAK, nën akuzën për “Korrupsion”, “Abuzim me detyrën”, “Falsifikim të dhënash” dhe “Mashtrim”, për Ceno Klosin mësohet se janë hapur edhe hetime të reja lidhur jo vetëm me funksionin aktual, por edhe me detyrat e tij të mëparshme si dhe për pasurinë. “Vetting” zbulon se në dosjen në proces gjenden pista hetimi për emërimet e inspektorëve në shkelje të ligjit në Administratën Tatimore, kontratat e inceneratorëve, si dhe për hotelin në Londër. Nga hetimet, bëhet e ditur se ka qenë i pahetuar roli i tij në Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës- Kanalizimeve dhe Mbetjeve të Ngurta, që ka pasur lidhje me dokumentacionin dhe pagesat për inceneratorët. Emri i tij u përmend në Komisionin Hetimor për inceneratorët. Kryetarja e Komisionit Hetimor për çështjen e Inceneratorëve, Jorida Tabaku, është shprehur se: “Janë nisur disa shkresa, më datën 4.02.2022, zonjës Belinda Balluku, ministër i Infrastrukturës dhe Energjisë, zotit Ceno Klosi, drejtor i përgjithshëm i Tatimeve, ne nuk kemi përgjigje. Do t’u kërkojë ekspertëve të komisionit dhe specialistëve të komisionit, të ngrenë një padi për këdo që nuk ka kthyer përgjigje brenda ditës. Është shumë e rëndësishme përgjigjja e Drejtorisë së Tatimeve, e theksoj”! Por, Ceno Klosi, ashtu si dhe disa zyrtarë të tjerë, nuk dorëzoi dokumentacionin e kërkuar nga kreu i Komisionit, deputetja Tabaku. Kryetatimori është akuzuar nga kryetarja e Komisionit Hetimor si një nga zyrtarët e lartë, i cili nuk ka bashkëpunuar me Komisionin për dorëzimin e dokumenteve publikë që lidhen me inceneratorët. Eksperti i ekonomisë, Pano Soko, thekson se shifra e abuzimit deri më sot ka arritur vlerën e 150 milionë eurove. “Aktualisht për shifrat që po flasim është rreth diku 150 milionë euro. Kjo është shifra, e cila pretendohet që është abuzuar në të gjithë iniciativën e incenatorëve në Shqipëri, duke përfshirë inceneratorët e Elbasanit, Fierit dhe Tiranës. Tani 150 milionë euro për ta sjellë, sa më afër pranë jush është e barabartë sa me një rritje vjetore që u bëhen pensioneve”, - shprehet Pano Soko për “Vetting”.
PËRGJEGJËSIA E KLOSIT
Por a ka përgjegjësi Ceno Klosi për inceneratorët? Në tetor 2021 do të niste punën Komisioni Hetimor për Inceneratorët, me kërkesën e opozitës, nën drejtimin e deputetes së Partisë Demokratike, Jorida Tabaku. Të vërtetat e lidhjes së drejtorit të Tatimeve me kontratat e inceneratorëve të Tiranës, Fierit dhe Elbasanit, nuk burojnë vetëm nga ligji dhe detyrat që ai ngarkon për titullarët, por edhe nga dëshmitë e ministrave të thirrur në Komision. Përgjegjësinë mbi drejtorinë që drejtonte Ceno Klosi do ta deklaronte edhe zv. kryeministrja aktuale Belinda Balluku, në cilësinë e ministres së Infrastrukturës dhe Energjisë, e cila në dëshminë e saj më 21 shkurt 2022 para Komisionit ngarkonte me përgjegjësi Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës- Kanalizimeve dhe Mbetjeve të Ngurta, drejtorinë e kryesuar edhe nga Alqi Bllako dhe nga Ceno Klosi. “E para punës, thatë që paguhen nga ju, nuk paguhen nga unë, paguhen nga Fieri, Elbasani nga AKUMI”, - është shprehur asokohe Belinda Balluku, në rolin e ministres së Infrastrukturës dhe Energjisë. Por, nëse ish- deputeti i Partisë Socialiste dhe ish- drejtori i përgjithshëm i AKUM, Alqi Bllako gjendet në burg, Klosi vazhdon detyrën te Tatimet, duke mos i shkëputur marrëdhëniet e ngushta me zv. kryeministren Belinda Balluku, edhe pse nuk është më në varësi të saj. Madje,
Ceno Klosi nuk u thirr asnjëherë për të dhënë llogari te Komisioni Hetimor, në dallim nga pasardhësi i tij në AKUM, Alqi Bllako. eksperti i mjedisit, Ahmet Ahmeti thekson se inceneratorët në vend që të ecnin përpara, kanë ecur së prapthi. “Inceneratorët ishte marrëzia më e madhe. U nis së prapthi! Në vend të ecësh përpara, u ec së prapthi! Grumbulloheshin materiale, tani ne i grumbullojmë, harxhojmë edhe para, ka kosto shteti, njerëzit, qytetarët, njerëzit e thjeshtë, taksapaguesit paguajnë”, - shprehet Ahmet Ahmeti. Ministria e Infrastrukturës e drejtuar nga Balluku ka përgjegjësi për punimet dhe ndërtimin e impianteve, por deklarata e saj ekspozon një nga bashkëpunëtorët e saj më të afërt. Ceno Klosi do të emërohej drejtor i përgjithshëm i Agjencisë së Ujësjellës Kanalizimeve dhe Mbetjeve të Ngurta në 16 qershor 2021.
SI “AVULLUAN” 140 MILIONË LEKË NË FIER
Emisioni “Vetting” ka sjellë në episodet e kaluara se për Ceno Klosin kishte rekomandim nga Kontrolli i Lartë të Shtetit për ta përjashtuar nga Administrata Publike për shkelje me faturat te Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike dhe tenderin te Agjencia Kombëtare e UjësjellësKanalizimeve dhe Mbetjeve të Ngurta.
Por, në kundërshtim me këto rekomandime, Ceno Klosi u vendos në këtë pozicion, duke fshehur në deklaratën e tij të pasurisë, fonde të kompanive në Londër, në shkelje të hapur të ligjit. Me ardhjen e Ceno Klosit në krye të AKUM- it, do të fillonin dhe zjarret masive në zonën e Fierit te mbetjet e grumbulluara, të cilat duhet të transportoheshin tek inceneratori i Fierit. Sipas ekspertëve të mjedisit, djegia e mbetjeve paraqet pasoja të rënda për komunitetin. Ahmet Ahmeti, ekspert i mjedisit tha për “Vetting” se: “Të gjitha vendet kur grumbullohen këto, japin pasojë, dmth., një ndikim i madh në shëndet, që janë kosto shëndetësore, por janë edhe vuajtje njerëzore, janë shkurtim i jetës”! Tek impianti i Fierit, mbetjet duhet të përpunoheshin, seleksionoheshin dhe në fund të digjeshin për prodhimin e energjisë elektrike. Madje në kontratë përfshihej edhe impianti i përpunimit të ujërave të ndotura dhe landfilli.
Çfarë roli kishte AKUM i drejtuar nga Ceno Klosi te kontratat e inceneratorëve? Në vitin 2018, kompetencat e Agjencisë Kombëtare të Ujësjellës- Kanalizimeve ( AKUK) do të zgjeroheshin edhe te kontratat e inceneratorëve. Konkretisht, me anë të Vendimit të Këshillit të
Ministrave nr. 431, datë 11.7.2018, zv. kryeministrja Senida Mesi, me anë të propozimit të ish- ministrit Damian Gjiknuri, do të miratonte krijimin e Agjencisë Kombëtare të Ujësjellës- Kanalizimeve dhe Infrastrukturës së Mbetjeve nën çatinë e ish- AKUK ( Agjencia Kombëtare e Ujësjellës- Kanalizimeve). Kompetencat e kësaj Agjencie u zgjeruan në fushën e planifikimit territorial dhe infrastrukturës së mbetjeve, qendrat e transferimit, investimet në impiantet e incenerimit si dhe rehabilitimin e vend depozitimeve ekzistuese të mbetjeve. AKUM- i kishte kompetenca të përbashkëta me institucionet e qeverisjes vendore, me bashkitë në menaxhimin e mbetjeve urbane.
Për çdo incenerator, të Tiranës, Fierit dhe Elbasanit, ekzistonte Njësia e Zbatimit të Projektit, e cila kishte në përbërje të saj anëtarë nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, Agjencia Kombëtare e Mbetjeve dhe Bashkitë përkatëse. Kjo njësi monitoronte punimet dhe miratonte situacionet, duke mbajtur përgjegjësi për punimet e pakryera. “Sipas pikës nr. 13, k, paragrafi 2, shkruhet: Asistenca e AKUM- it në fushën e planifikimit territorial dhe të infrastrukturës së mbetjeve jepet, ndërmjet të tjerave, por pa u kufizuar nëpër qendrat e transferimit, investimet në impiantet e incenerimit, në përcaktimin e venddepozitimeve ( urbane dhe inerte), për impiantet e ricklimit, të kompostimit dhe të trajtimit të ujërave të ndotura të landfillit, për impiantet e trajtimit të gazit, për rehabilitimin dhe mbylljen e venddepozitimeve ekzistuese etj”. Pra, ish- drejtori i përgjithshëm i AKUM, Ceno Klosi ka përgjegjësi direkte si për investimet, ashtu edhe për monitorimin e kontratave koncesionare të inceneratorëve. Në këtë rast, për Fierin kemi akuza nga SPAK për punime të pakryera, të cilat janë faktuar nga vendimi i gjykatës. Emisioni “Vetting” ka zbuluar një faturë të lëshuar nga vet Ceno Klosi me vlerë 140 milionë lekë, për kompaninë “Integrated Technology Services”, e cila kishte në zotërim inceneratorin e Fierit, faturë kjo e lëshuar për punime të pakryera. Eksperti i ekonomisë, Pano Soko, shprehet se: “Ajo që ka ndodhur realisht është se Buxheti i Shtetit ka transferuar para të vërteta, pra 25 milionë, 28 milionë dhe 30 milionë gati, pra rreth 60 milionë euro tek të dy inceneratorët, ndërkohë që mbrapsht nuk ka marrë asnjë gjë. Sot që flasim nuk kemi as inceneratorë që punojnë dhe asnjë premisë që në të ardhmen të kemi inceneratorë që punojnë, qoftë në Fier, qoftë në Elbasan”.
POR ÇFARË NDODHI ME INCENERATORËT?
Më 14 dhjetor 2021, Gjykata e Posaçme do të sekuestronte inceneratorin e Elbasanit me kërkesë të SPAK- ut, i cili u vendos nën administrimin e Agjencisë së Administrimit të Pasurive të Sekuestruara dhe të Konfiskuara. Kjo e fundit, në vitin 2022 do ia kalonte me qira impiantin Bashkive të Qarkut Elbasan, të cilat krijuan kompaninë publike “ECO- ELB”. Por sot që flasim, inceneratori i Elbasanit nuk prodhon energji elektrike, e cila është e sanksionuar në kontratë, me qëllim rritjen e sigurisë së furnizimit me energji elektrike të zonës. Gazetarët e “Vetting” ishin tek inceneratori i Elbasanit, ku i vetmi proces që ndodhte gjatë ditës ishte shkarkimi i mbetjeve në Landfill. Mbetjet nuk seleksionoheshin në qeliza dhe nga pamjet filmike të sigu
ruara, te godina e inceneratorit nuk gjendeshin njerëz. “Në vend që t’i digjnim, nuk po i digjnim fare, vetëm i grumbullonim. Si atëherë, edhe sot, ato vetëm grumbullohen! Se atëherë u bë sikur po digjej, se s’u dogj gjë!”, - shprehet Ahmet Ahmeti, ekspert i mjedisit. Zyrtarisht inceneratori i Elbasanit ka prodhuar energji elektrike vetëm njëherë në gusht të 2022, e cila është një shifër që nuk ka logjikë aritmetike për prodhimin e 6792 megavat në një muaj sipas ekspertëve. Problem tjetër është inceneratori i Fierit, pasi as ai nuk ka prodhuar energji elektrike dhe nuk ka realizuar përpunimin dhe seleksionimin e mbetjeve, fakte këto të cilat janë zbuluar nga pamjet ekskluzive të “Vetting”, marrë nga vendndodhja e impiantit.
Disa muaj pas Elbasanit, do të sekuestrohej edhe inceneratori i Fierit nga gjykata, por pagesat për këtë impiant nga Ministria e Infrastrukturës vazhduan nën justifikimin se kishin dhënë miratimin administratorët dhe Njësia e Zbatimit të Projektit. Por në gusht të vitit të kaluar, SPAK do të njoftonte se gjykata kishte pranuar kërkesën e saj për sekuestrimin e inceneratorit të Tiranës. Sipas prokurorisë, dy sipërmarrësit, Klodian Zoto dhe Mirel Mërtiri, të përfshirë edhe në ndërtimin e dy impianteve të tjerë të ngjashëm për trajtimin e mbetjeve në Elbasan dhe Fier rezultojnë të jenë pronarët “de facto” të kësaj shoqërie. Përmes faturave false, të dy sipërmarrësit rezultojnë të kenë përfituar afro 4 milionë euro sipas SPAK. Sipas Ahmet Ahmetit: “Është një varr i mbivendosur herë pas here, krijohen male me mbeturina, çfarë po bëjmë? Asgjë hiç”!
Por si i toleroi Ceno Klosi kompaninë e inceneratorëve? Në gusht 2023, “kapitali. al” do të publikonte lajmin mbi skandalin e Tatimeve për borxhet e akumuluara të kompanisë së inceneratorit të Tiranës “Integrated Energy”. Në këtë rast, Ceno Klosi, i cili është emëruar prej tetorit 2021 në krye të Administratës Tatimore, kishte toleruar kompaninë “Integrated Energy”, që të akumulonte 5 milionë euro taksa të papaguara, gjatë kohës që administrohej nga privatët. Nga një dokument zyrtar i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve evidentohet mbi detyrimet e papaguara që koncesionari i inceneratorit të Tiranës ka lënë në shtet. Sipas dokumentit, këto detyrime janë akumuluar në vite, kryesisht në formën e tatim fitimit dhe TVSH- së së papaguar. Në prill 2023, Tatimet e drejtuara nga Klosi dhe kompania “Integrated Energy” kishin nënshkruar një marrëveshje për shlyerjen e detyrimeve me këste. Kompania kishte 5 milionë euro borxhe të prapambetura dhe sipas marrëveshjes, pagoi 20% të shumës menjëherë, ndërkohë që pjesa tjetër e detyrimit do të shlyhej me këste mujore.
Por në korrik 2023, kësti nuk u pagua, ndërkohë që muajin pasardhës, në 1 gusht kompania u sekuestrua nga SPAK dhe u vendos nën administrim shtetëror. Tashmë që kompania administrohet nga shteti, Tatimet kanë paralajmëruar për bllokim të llogarive, ndonëse sa ishte në administrim privat e toleroi të krijonte borxhe masive. Madje e toleruan edhe të lëvizte paratë nga llogaritë e saj, pasi kur kompania u mor në administrim nga shteti, në llogaritë e saj u gjendën vetëm 200 mijë lekë dhe më pak se 1 mijë euro.
gazhimin që të lehtësohen dhe thjeshtohen procedurat kur vjen puna te
rimbursimi i TVSH- së apo në rastet e ndërveprimit për llogaritë e tyre. Duhet
theksuar se vitin e kaluar kemi zero rimbursime TVSH- je të prapambetura