Ish-mjeku i Kombëtares: Duhen patjetër tamponë
"Probleme fizike dhe psikologjike, por virusi prek çdo organ"
Arben Çeliku mbajti për rreth nëntë vite (20082016) detyrën e mjekut të Kombëtares shqiptare dhe e di shumë mirë se çfarë do të thotë për një skuadër rifillimi i përgatitjeve pas një pauze kaq të gjatë. Në kushtet kur Koronavirusi ka pushtuar globin, tashmë ky është një problem më vete për klubet. "Mund të mos ndodhë gjë, por është e turpshme sikur të dalë qoftë edhe...
Arben Çeliku mbajti për rreth nëntë vite (2008-2016) detyrën e mjekut të Kombëtares shqiptare dhe e di shumë mirë se çfarë do të thotë për një skuadër rifillimi i përgatitjeve pas një pauze kaq të gjatë. Në kushtet kur Koronavirusi ka pushtuar globin, tashmë ky është një problem më vete për klubet. "Mund të mos ndodhë gjë, por është e turpshme sikur të dalë qoftë edhe një rast. Duhen t'u bëhen patjetër teste lojtarëve dhe jo vetëm", thotë ndër të tjera mjeku i njohur në një bisedë ekskluzive për "Panorama Sport". Çeliku jep këshillat e tij për ekipet, ndërsa rithekson riskun e madh që është në këtë situatë. Doktor, skuadrat kanë rifilluar përgatitjet pas një pauze mbi dymujore. Sa ndikon tashmë te një futbollist fakti që pas vetëm dy javësh stërvitje do t'i duhet të luajë direkt ndeshje zyrtare?
Së pari, ndikon nga ana fizike, sepse kjo që do të bëhet është një fazë përgatitore e përgjysmuar. E them këtë duke llogaritur që një fazë e plotë zgjat rreth 1 muaj e gjysmë për një ekip profesionist. Edhe nga ana psikologjike te lojtarët ndikon jo pak për faktin sepse do të futen direkt me idenë e pozicionimit në renditje dhe të objektivave të vetë klubeve. E rëndësishme është që pesha trupore të mos ketë luhatje të mëdha te lojtarët, pra të mos ketë shtim në peshë. Thatë që do të ketë ndikim nga ana psikologjike te lojtarët pas këtij rikthimi. Më konkretisht, cila do të jetë pjesa që ata do të vuajnë më tepër?
Psikologjikisht sigurisht që do të ketë impakt. Mendoni që një futbollist do të luajë tashmë kundër një kundërshtari, i cili mund të dalë pozitiv me "COVID-19". Mbi të gjitha, futbollistët janë njerëz. Si të gjithë, ata kanë familje, të afërm etj. Kjo periudhë natyrisht ka efekte psikologjike nga më të ndryshmet. Si është tashmë muskulatura e lojtarëve dhe sa të rrezikuar janë ata për dëmtime të rënda në këtë periudhë?
Për sa u përket muskujve të futbollistëve, dua të theksoj se ata që kishin dëmtime në momentin kur u ndërpre kampionati, besoj kanë patur kohë të mjaftueshme për t'u rikuperuar. Ndërsa për të tjerët, mund të them se do të jetë thuajse e njëjta situatë si
para një faze përgatitore. Domethënë, do të kenë një ulje relative të masës muskulore. Tashmë u del për detyrë përgatitësve atletikë t'i çojnë në nivelet e duhura lojtarët për përballimin e pjesës së mbetur të sezonit.
Çfarë duhet të kenë më shumë kujdes futbollistët në këtë javë të parë stërvitore?
Puna e përgatitësve atletikë duhet të konsistojë në mosngarkimin e menjëhershëm të muskujve, sepse kjo do të sillte "aksidente" muskulore. Pra, duhet një punë graduale. Ngarkesa duhet të jetë e tillë, që të përballohen
10 ndeshje. Domethënë, të arrihen parametrat e duhur në shpejtësi, eksplozivitet, elasticitet dhe rezistenca me pak llogaritje për ndeshjet e mbetura, jo për një kampionat të tërë.
Ndeshjet do të luhen në qershor dhe korrik, me temperatura që do të jenë shumë të larta, për më tepër që dihet se do të luhen edhe ndeshje në orare të papërshtatshme, pasi disa stadiume nuk kanë sistem ndriçimi...
Për sa u përket temperaturave, është një gjë normale. Mjafton hidratimi i lojtarëve në mënyrë të vazhdueshme në
stërvitje dhe në ndeshje. Eksperienca e finaleve të Europianit apo Botërorit të ndihmon. Pra, duhet një ndërprerje prej 3 minutash gjatë ndeshjes. Kjo do të jetë një praktikë e nevojshme dhe e zakonshme.
Mes FSHF-së dhe Ministrisë së Shëndetësisë është rënë dakord që nuk do të ketë tamponë për futbollistët, por thjesht kontrolle para stërvitjeve dhe ndeshjeve...
Si zakonisht... ide shqiptare. Mund të mos ndodhë gjë, por është e turpshme sikur të dalë qoftë edhe një rast.
Sipas jush, duhen bërë patjetër teste?
Sigurisht që duhen bërë. Nuk e di se si do kryhet ky ekzaminim në Shqipëri, pasi kostoja nuk është e vogël. Duhet llogaritur që përveç futbollistëve, duhen bërë teste edhe për stafin, njerëzit e kuzhinës, hotelerisë, magazinës dhe mirëmbajtjes së fushave të stërvitjes. Fillimi i kampionatit me këtë protokoll është i vështirë për Serinë A, jo më për kushtet tona. Për ne duket shumë e vështirë. Duhet menduar për shëndetin e lojtarëve, pasi virusi nuk dëmton vetëm në mushkëri. Sipas të dhënave të fundit, prek të gjitha organet.
Sipas jush, ky kampionat nuk duhet vazhduar apo duhet gjetur një mënyrë për ta mbaruar...?
Për mendimin tim duhet të mbarojë kampionati me norma sigurie sa më optimale sipas standardeve të Gjermanisë ose UEFA-s. Minimalisht nëse nuk përmbushen këto standarde, të presin protokollet që do të vihen në zbatim në Itali, Spanjë apo Angli. Ekzaminimi me tampon sipas protokollit të UEFA-s, bazohet mbi atë gjerman. Duhet të kryhet jo më vonë se një herë në 4 ditë. Nga ekspertët gjermanë, një personi që të përhapë "COVID"-in, i duhen 4 ditë të jetë shpërndarës i virusit. Nëse rezulton negativ në tampon tri herë radhazi, konsiderohesh i shëruar dhe nuk përbën problem. Është njësoj sikur ke kaluar gripin. Pra, mjafton të mos jesh aktiv për kontaminimin e të tjerëve. Duke kryer testin në fillim të javës, e më pas para ndeshjes, në rast pozitiv të një lojtari, ai karantinohet pa e përhapur virusin.
Cili është problemi më i madh në këtë situatë?
Më problematikë janë personat asimptomatikë që mund ta shpërndajnë virusin pa e kuptuar. Prandaj dhe gjermanët e bëjnë tamponin dy herë në javë, sepse në këtë mënyrë minimizohen risqet.