З ВАЕННАЙ БіЯГРАФіі АСТРАШЫЦКАГА ГАРАДКА
Указамі Прэзідэнта нашай краіны А.Р. Лукашэнкі з мэтай увекавечання гераізму воiнаў Чырвонай армii, працоўных, партызан i падпольшчыкаў, якія самааддана змагаліся з нямецка-фашысцкімі захопнікамі, 27 населеных пунктаў узнагароджаны вымпелам «За мужнасць i стойкасць у гады Вялiкай Айчыннай вайны». Вядома, у кожнага з адзначаных паселішчаў – свая поўная трагізму ваенная біяграфія, авеяная славай і подзвігамі людзей, якія, не шкадуючы свайго жыцця, грамілі ворага і набліжалі светлы час перамогі над ім. Адметна, што сярод адзначаных высокай узнагародай абсалютная большасць – гарадскія населеныя пункты, і толькі адзін мае статус сельскага. Гэта – Астрашыцкі Гарадок Мінскага раёна. Колішняе мястэчка, вёска, а сёння – сучасны аграгарадок. Туды мы і скіраваліся, каб прайсціся па мясцовых дарогах воінскай славы.
На вастрыі ўдару
– З а сваю больш як 450-гадовую гісторыю Астрашыцкі Гарадок неаднаразова зведваў ваенную пагрозу, – уводзіць у курс справы Таццяна Грушнік, загадчыца народнага музея баявой славы Астрашыцкага Гарадка, што знаходзіцца ў мясцовай школе. – Размешчаны ў бойкім месцы, на скрыжаванні гандлёвых дарог, ён ад самага сярэднявечча мужна апраўдваў сваю назву, бо менавіта «гарадкамі» тады называлі ўмацаваныя абарончыя паселішчы. Напрыклад, у ХVI–XVII стагоддзях даволі «моцным арэшкам» тут паўставаў перад ворагамі ўнушальны драўляны замак, які быў не па зубах многім з нападнікаў. Але найбольшае бедства абрынулася на вёску ў пачатку Вялікай Айчыннай вайны.
Як расказвае далей Таццяна Антонаўна, літаральна праз чатыры дні пасля нападу гітлераўцаў на Савецкі Саюз Астрашыцкі Гарадок, у ваколіцах якога
сфарміравалася адна з абарончых ліній беларускай сталіцы – паўночна-заходняя, стаў эпіцэнтрам кровапралітных баёў. Барацьбу з ворагам тут вялі падраздзяленні 2-га стралковага корпуса. Перад кожным з іх стаяла свая баявая задача, а вось мэта ва ўсіх была агульная – затрымаць перадавыя часці вермахта на максімальна працяглы тэрмін.
і ў тых падзеях асабліва вызначылася 100-я стралковая дывізія пад камандаваннем генерал-маёра івана Русіянава. На працягу трох сутак чырвонаармейцы ўтрымлівалі свае пазіцыі, ведучы цяжкія баі з захопнікамі: яны знішчылі каля сотні танкаў праціўніка, нанеслі моцны контрудар, прымусіўшы ворага адступіць, і тым самым не дазволілі яму з ходу авалодаць Мінскам.
Загартаваная на франтах Грамадзянскай вайны, 100-я стралковая дывізія ў верасні 1939 года актыўна ўдзельнічала ў баявых дзеяннях па вызваленні Заходняй Беларусі, а затым вызначылася і ў савецка-фінскім ваенным супрацьстаянні. У сярэдзіне 1940 года яна ўвайшла ў 2-гі стралковы корпус Заходняй асобай ваеннай акругі, пасля чаго месцам яе дыслакацыі стала вёска Уручча, што тады знаходзілася за 10 км на поўнач ад Мінска.
У першы дзень вайны паводле загада камандуючага Заходнім фронтам генерал-палкоўніка Дзмітрыя Паўлава на ўзмацненне 44-га стралковага корпуса, які ў экстранным парадку пачаў займаць баявыя пазіцыі на ўчастку Мінскага ўмацаванага раёна паміж Дзяржынскам і Заслаўем, былі перададзены амаль усе наяўныя ў 100-й стралковай дывізіі артылерыйскія гарматы. Аднак пасля таго, як ворагу ўдалося прарваць савецкія абарончыя парадкі на далёкіх подступах да сталіцы Беларусі, пра гэтую акалічнасць камандаванне фронту, відаць, не ўспомніла. Бо дывізіі і. Русіянава, што знаходзілася ва Уруччы ў рэзерве, была пастаўлена задача да раніцы 26 чэрвеня імклівым маршам выступіць у раён Астрашыцкага Гарадка, заняць там абарону і спыніць варожыя танкі, перакрыць ім шлях на Мінск. Але як гэта «русіянаўцам» можна было зрабіць без артылерыі?
Шкляная артылерыя
– Накіроўваць стралковыя часці на танкі праціўніка – гэта было не толькі тактычнай памылкай, але і вялікім прафесійным пралікам камандавання Заходняга фронту, – зазначае суразмоўца. – Тым не менш так адбылося, і ў генерала Русіянава не было часу на роздумы: яму была пастаўлена канкрэтная задача, а якім чынам ён яе выканае, нікога, відаць, не турбавала. Аднак і ў такой няпростай сітуацыі выйсце знайшлося. Пра гэта распавёў пазней іван Мікітавіч у сваіх мемуарах. Дык вось, ён тады ўспомніў, што адзін яго таварыш – удзельнік вайны ў іспаніі, расказваў, як яны звычайнымі напоўненымі бензінам бутэлькамі з падпаленым кнотам спынялі танкі франкістаў…
Такім жа самым чынам вырашыў сустрэць ворага каля Астрашыцкага Гарадка і генерал Русіянаў. «Я связался по телефону с помощником начальника штаба дивизии по тылу капитаном А.К. Ростовцевым, оставшимся на зимних квартирах в Уручье, и приказал ему немедленно ехать в Минск, взять на стеклозаводе все имеющиеся там бутылки, захватить со складов дивизии все пустые стеклянные фляги, загрузить на автомашины бензин и быстро доставить все это на передовую, – чытаем у яго кнізе «В боях рожденная». – В 13 часов 30 минут на командный пункт дивизии капитаном Ростовцевым была доставлена первая партия бутылок и бензин для их наполнения, которые были направлены в 85-й и 355-й стрелковые полки. Всего же за день на заправочные пункты дивизии было доставлено 12 грузовиков стеклянных бутылок и несколько тонн горючего. Так подразделения в кратчайший срок получили «ручную стеклянную артиллерию»…
і прыдумка спрацавала. Чырвонаармейцы пасля непрацяглых практычных заняткаў асвоілі новую для сябе «зброю» і добра давалі прыкурыць наступаючаму
ворагу. «После первого боя у нас было несколько пленных немцев, и почти каждый из них говорил о «новом страшном оружии русских», от которого «танки горят, как факел», – дзяліўся ўражаннямі ў сваёй кнізе і. Русіянаў. – Один пленный ефрейтор-танкист даже сказал: «Когда мы наступали, мы думали, что вот-вот русские батареи откроют огонь и мы их подавим. Но русские молчали. Это нас сильно встревожило. Потом командир танка дал приказ «Вперед!», и мы пошли. Если бы я знал, что у русских такое мощное зажигательное оружие, я бы повернул обратно…». Когда мы ему показали это «мощное зажигательное оружие», он очень удивился».
Так упершыню падчас Вялікай Айчыннай вайны менавіта каля Астрашыцкага Гарадка была эфектыўна выпрабавана самаробная зброя Чырвонай арміі, добра вядомая фашыстам пад красамоўнай назвай «кактэйль Молатава». Паводле звестак Цэнтральнага архіва Міністэрства абароны Расіі, у фондах якога захоўваюцца ў тым ліку і дакументы пра дзеянні савецкіх войск у першыя тыдні вайны, 100-я стралковая дывізія за тры дні баёў – 26, 27 і 28 чэрвеня 1941 года – знішчыла 101 варожы танк, 13 бронемашын і 23 гарматы. Асноўная заслуга ў гэтым была радавых салдат і афіцэраў, якія самааддана, часта ахвяруючы жыццём, атакавалі тэхнічна аснашчанага праціўніка напоўненымі бензінам шклянымі бутэлькамі.
і ўсё ж сілы ў той бітве былі няроўныя – пасля трох сутак жорсткага бою дывізіі генерала і. Русіянава давялося пакінуць пазіцыі пад Астрашыцкім Гарадком. Аднак і пасля гэтага салдаты і афіцэры падраздзялення працягвалі змагацца з ворагам, стрымліваючы яго наступальны парыў на ўсход. 100-я стралковая дывізія добра зарэкамендавала сябе ў баях на рэках Бярэзіна і Днепр, але асабліва вызначылася ў Ельнінскай аперацыі, вызваліўшы 6 верасня 1941 года ад фашысцкіх захопнікаў горад Ельню Смаленскай вобласці. Таму цалкам заканамерна, што 18 верасня таго ж года ў адпаведнасці з рашэннем Стаўкі Вярхоўнага Галоўнакамандавання менавіта дывізія генерал-маёра і. Русіянава першай у Чырвонай арміі атрымала ганаровае найменне «гвардзейская».
Што ж тычыцца самога івана Мікітавіча, то, нягледзячы на салідны баявы шлях і асабістыя заслугі ў многіх ваенных аперацыях, Зорку Героя Савецкага Саюза ён атрымаў толькі ў 1978 годзе. Паводле некаторых звестак, у гады Вялікай Айчыннай вайны баявога генерала чатыры разы прадстаўлялі да высокага звання, але кожны раз дакументы дзесьці губляліся, і толькі за шэсць гадоў да яго смерці справядлівасць, нарэшце, перамагла. Пра генерала Русіянава памятаюць у нас у Беларусі – яго імем названа вуліца ў сталічным мікрараёне Уручча, дзе перад Вялікай Айчыннай вайной дыслацыравалася тая самая легендарная 100-я стралковая дывізія.
На чале падполля
Літаральна з першых дзён акупацыі ў Астрашыцкім Гарадку пачала дзейнічаць падпольная арганізацыя. Яе аснову склалі настаўнікі і вучні мясцовай школы: завуч Кірыл Шастакоў, педагогі Марыя Цярэшчанка, Аляксей Загавалка, Васіль Сарока, Мікалай Вайцянкоў, Павел Шырымскі, старшакласнікі Антаніна Сцефановіч, Любоў Урубель, Яўген Яцук, Мікалай Бароўскі, Аркадзь Кручонак, Уладзімір Гудзік, Анатоль Мюрасаў, Фелікс Ляльчук, Ева іванаўская, Ніна Стасуй... Да іх цягнуліся мясцовыя інтэлігенты – інжынеры Сяргей Чарамоўскі і Юрый Якунін, аптэкар Раіса Святлова і многія іншыя. Яны збіралі зброю і боепрыпасы, дапамагалі салдатамакружэнцам перабрацца ў аддаленыя вёскі, каб стварыць там партызанскія атрады, распаўсюджвалі лістоўкі, перадавалі ў лес інфармацыю аб руху гітлераўскіх падраздзяленняў па мясцовых дарогах.
Дзякуючы гераізму і самаахвярнасці жыхароў Астрашыцкага Гарадка, вораг у гэтым населеным пункце і яго ваколіцах не мог адчуваць сябе ў бяспецы. Мясцовыя падпольшчыкі, як
маглі, змагаліся з акупантамі, помсцілі за сваіх загінулых сяброў. Напрыклад, даволі часта імі ажыццяўляліся дыверсіі на размешчаным недалёка ад вёскі лесазаводзе, іншых стратэгічна важных для фашыстаў аб’ектах.
– Многія падпольшчыкі Астрашыцкага Гарадка, на жаль, не дажылі да дня вызвалення сваёй вёскі, бо фашыстам перыядычна ўдавалася выходзіць на іх след і арыштоўваць патрыётаў. Пасля катаванняў іх адпраўлялі ў Трасцянецкі лагер смерці, а адтуль ужо не вяртаўся ніхто, – гаворыць Т. Грушнік. – Падрабязныя звесткі пра іх гераічныя ўчынкі запісалі ад аднавяскоўцаў вучні яшчэ ў першыя гады дзейнасці нашага школьнага музея, які быў створаны ў 1965 годзе. Таму сёння пра астрашыцка-гарадоцкіх змагароў-патрыётаў ведае кожны наш вучань – пра іх подзвігі расказвае і музейная экспазіцыя.
Гераізм і мужнасць
Далей Таццяна Антонаўна прыводзіць шмат фактаў стойкасці, самаадданасці і мужнасці юных жыхароў Астрашыцкага Гарадка, тых, хто па-геройску змагаўся з ворагам. Вось, напрыклад, Мікалай Бароўскі – дапытлівы і вельмі таленавіты хлопец. У даваенным школьным драмгуртку ён быў галоўным акцёрам, яму лёгка даваліся камічныя ролі. Асабліва ён запомніўся ўсім па ролі дзеда Бадыля ў п’есе «Партызаны» Кандрата Крапівы. Дарэчы, імя гэтага персанажа негалосна замацавалася за ім самім. Але пасля таго, як вёску захапілі акупанты, было не да тэатральных пастановак, у хлопца з’явіўся іншы занятак – ён стаў наладжваць кантакты з савецкімі ваеннапалоннымі, якіх фашысты ўтрымлівалі ў былым вясковым клубе і прымушалі іх рамантаваць зброю ў размешчанай там жа майстэрні. Коля даволі хутка ўвайшоў у давер да ахоўнікаў, пасябраваў і з вязнямі-чырвонаармейцамі, разам з якімі і здзейсніў надзвычай дзёрзкую «дыверсію».
Аднаго разу ваеннапалонныя пагрузілі ўсю наяўную ў іх зброю ў грузавік, а ахоўнікам сказалі, што паедуць мыць машыну. Так ужо было некалькі разоў да гэтага – ахова перыядычна выпускала аўтамабіль з двума-трыма чалавекамі, каб тыя яго памылі ў недалёкім возеры. і заўсёды «мыйшчыкі» вярталіся назад. Таму ніхто з нямецкіх салдат не мог падумаць, што калі-небудзь усё можа адбыцца па-іншаму, і не зазірнуў у кузаў, дзе знаходзілася не толькі зброя, але і ўсе астатнія ваеннапалонныя. Машына спачатку, як і звычайна, паехала ў бок возера, а пасля, паскорыўшы ход, накіравалася да бліжэйшага лесу.
Пасля гэтага Мікалай Бароўскі, які прывёў да партызан значнае папаўненне, застаўся ў атрадзе. Яму давяралі адказныя заданні, выпраўлялі на сустрэчы з сувязнымі. Але аднойчы хлопец натрапіў на паліцэйскую засаду. Пад канвоем яго прывялі ў Астрашыцкі Гарадок, дзе катавалі, спрабуючы выведаць імёны іншых падпольшчыкаў і партызан. Нічога не дабіўшыся, паліцаі звязалі хлопцу рукі калючым дротам, павесілі на шыю званок і шыльду з надпісам «Я – бандыт, страляў у нямецкіх салдат» і павялі па вёсцы, патрабуючы паўтараць напісаныя словы. Коля адмаўляўся гэта рабіць, але калі ўбачыў кагосьці са знаёмых, гучна выкрыкнуў: «Я – Бадыль! Партызан! Страляў акупантаў!». З гэтага падпольшчыкі зразумелі: Коля хоча сказаць, што нікога не выдаў. На
жаль, неўзабаве пасля гэтага жыццё 15-гадовага патрыёта абарвалася – яго этапіравалі ў Трасцянецкі лагер, дзе Мікалай і загінуў.
А вось яшчэ адзін прыклад адвагі і гераізму малалетніх падпольшчыкаў Астрашыцкага Гарадка. На ўскрайку вёскі фашысты аднавілі дзейнасць лесазавода – партызаны пастаянна ўзрывалі масты і на іх рамонт патрэбны былі дошкі і іншыя піламатэрыялы. Рэгулярна наладжвалі народныя мсціўцы рэйды на прадпрыемства, дзе псавалі абсталяванне. Са свайго боку паліцаі рабілі там засады, але здараліся такія дні, калі дазору не было. і пра гэта адразу ж станавілася вядома ў партызанскім атрадзе – паведамляльнікам выступаў Георгій Пургін, які працаваў у канторы прадпрыемства. У рэшце рэшт акупанты перанеслі завод у вёску, але там яго ўзарвалі – магнітную міну пранесла дачка механіка Ніна Стасуй. Пасля выбуху знайшлася яшчэ і насмешлівая запіска: «Перанясіце завод хоць на неба, узарвём яго і там». Немцы ж шукалі вінаватых, але малалетнюю Ніну ва ўчыненні дыверсіі ніхто не западозрыў.
– Вельмі яскрава пра герояў астрашыцка-гарадоцкага падполля расказала ў сваёй аповесці «Мы будзем жыць» пісьменніца Вольга Сіманава, – прадаўжае аповед Таццяна Антонаўна. – У аснове гэтага мастацкага твора – сапраўдныя падзеі, што адбываліся ў нашай вёсцы ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Менавіта таму згаданая кніга ніколі не залежваецца на паліцах школьнай бібліятэкі, яе ахвотна чытаюць і перачытваюць і вучні, і настаўнікі. Выданне займае самае ганаровае месца сярод матэрыялаў экспазіцыі, прысвечанай дзейнасці падпольнай групы...
Сабраны ў школьным музеі і экспанаты, якія адлюстроўваюць барацьбу з ворагам атрадаў народных мсціўцаў, што дзейнічалі паблізу Астрашыцкага Гарадка. Яны ў першую чаргу тычацца добра вядомага ў гады Вялікай Айчыннай вайны ў тамтэйшым наваколлі разведвальна-дыверсійнага атрада пад камандаваннем маёра Сцяпана Казанцава, а таксама шматлікіх баявых аперацый, якія паспяхова правялі байцы атрада «За Айчыну» партызанскай брыгады «Штурмавая». Кожная рэч ці дакумент – бясспрэчнае сведчанне патрыятызму і мужнасці, праяўленых дзеля вызвалення вёскі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і набліжэння Перамогі.
Стратэгічны пункт
Яркую старонку ў гісторыю Вялікай Айчыннай вайны ўпісаў Астрашыцкі Гарадок і як адзін са стратэгічных пунктаў наступальнай аперацыі савецкіх войск «Баграціён». У прыватнасці, y ноч з 2 на 3 ліпеня 1944 года танкісты 3-га гвардзейскага танкавага і 29-га танкавага карпусоў з боем авалодалі гэтым населеным пунктам і адкрылі падраздзяленням Чырвонай aрміі вызваленчы шлях на Мінск.
Гэта важная падзея знайшла адлюстраванне і ў зводцы Саўінфармбюро: «Войска 3-го Белорусского фронта при содействии войск 1-го Белорусского фронта в результате стремительно проведенной операции с глубоким обходным маневром с флангов 3 июля штурмом овладели столицей Советской Белоруссии городом Минск, а также с боями заняли более 450 других населенных пунктов, среди которых… крупные населенные пункты Будслав, Долгиново... Острошицкий Городок...».
У той дзень, калі з рэпрадуктараў гучала радасная для жыхароў Астрашыцкага Гарадка вестка, недалёка ад іх вёскі разгарэўся яшчэ адзін кровапралітны бой. Якраз у раёне гэтага населенага пункта 3 ліпеня варожая калона зрабіла спробу вырвацца з акружэння. Але шлях да адступлення фашыстам перакрыла група аўтаматчыкаў і артылерыстаў супрацьтанкавай батарэі мота-аўтамабільнага батальёна 19-й гвардзейскай танкавай брыгады на чале з Героем Савецкага Саюза гвардыі лейтэнантам Барысам Міхайлавым.
Бой ішоў некалькі гадзін, фашысты так і не змаглі прарваць абарону. Чырвонаармейцы знішчылі дзве самаходныя
гарматы, 60 аўтамашын з жывой сілай праціўніка. Аднак і ў нашых воінаў былі страты. У прыватнасці, цяжка паранілі камандзіра батарэі Міхайлава. Нягледзячы на раненне, ён працягваў змагацца з ворагам, пакуль яго жыццё не спыніла куля фашысцкага снайпера.
– Захавалася пісьмо таварыша Міхайлава Генадзя Жалянкова, якое ён адправіў родным загінуўшага героя, – расказвае загадчыца школьнага музея. – Вось вытрымка з яго: «Сегодня пришло на имя Бориса ваше письмо. Борису не суждено его прочесть. 3.07.1944 г. в 17 км от Минска в бою Борис был ранен осколком в пах. И уже раненый был убит снайпером выстрелом в голову. Немецкие автоматчики прорвались в расположение батареи. Немцы срезали с груди Бори «Золотую Звезду» Героя Советского Союза, сняли часы, выкинули пистолет. Когда мы выбили немцев из этого места, мы нашли Борю у пушки, окруженного стреляными гильзами. Он отбивался до последнего и пал смертью храбрых».
Зорка Міхайлава
Парадаксальна, але больш як праз 65 гадоў гісторыя сенсацыйна зноў нагадала нам пра адважнага лейтэнанта Б. Міхайлава. У 2010 годзе мінчанін Дзмітрый Вараб’ёў выпадкова знайшоў у навакольным з Астрашыцкім Гарадком лесе Залатую Зорку Героя Савецкага Саюза і прынёс у Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Там зрабілі экспертызу, якая і пацвердзіла: медаль сапраўдны. А паколькі ўзнагарода мела парадкавы нумар – 2639, то нескладана было ўстанавіць уладальніка. ім аказаўся гвардыі лейтэнант Барыс Аляксандравіч Міхайлаў, узнагароджаны Залатой Зоркай Героя Савецкага Саюза за адвагу, праяўленую ў баях пры вызваленні ў кастрычніку 1943 года гарадскога пасёлка Гастомель Кіеўскай вобласці. Па ўсім відаць, нямецкі салдат, які прысвоіў медаль героя, трапіўшы ў той жа самы дзень у палон, проста выкінуў яго, каб не скампраметаваць сябе яшчэ і марадзёрствам. У рэшце рэшт, ганаровая ўзнагарода не знікла – праз гады яна апынулася ў фондах адной з вядучых музейных устаноў нашай краіны.
Аднак і гэта гісторыя не стала апошняй кропкай, так бы мовіць, у справе гвардыі лейтэнанта Міхайлава. Не так даўно на расійскім інтэрнэт-партале «Память народа», які напаўняецца архіўнымі дакументамі аб ходзе і выніках
асноўных баявых аперацый Вялікай Айчыннай вайны, подзвігах і ўзнагародах воінаў Чырвонай арміі, былі выкладзены ўзнагародныя лісты Б. Міхайлава. Адзін з іх, датаваны 15 ліпеня 1944 года, сведчыць, што камандзіра супрацьтанкавай батарэі Барыса Міхайлава прадстаўлялі да прысваення звання Героя Савецкага Саюза яшчэ раз. У дакуменце прыводзяцца такія звесткі: «26 июня 1944 года в боях за овладение шоссейной дороги Москва – Минск – 3-й Белорусский фронт, тов. Михайлов, командуя противотанковой батареей, не давал врагу принять боевые порядки. В районе Богданово было уничтожено 6 противотанковых точек врага, 1 тяжелый танк и до 100 немецких солдат. В районе Струпень, столкнувшись с превосходящими силами противника, тов. Михайлов сам стал за свое орудие и, открыв беглый огонь, он лично уничтожил танк «Тигр» и до 150 солдат. Под его командой было уничтожено 2 вражеских «Пантеры», большое количество войск и отбито у врага 60 автомашин. В этих боях тов. Михайлов пал смертью героически сражающихся за Родину. Достоин присвоения звания Героя Советского Союза посмертно».
Гэты дакумент падпісаны камандзірам матарызаванага батальёна аўтаматчыкаў гвардыі маёрам М. Калашнікавым, камандзірам 19-й гвардзейскай
танкавай брыгады гвардыі палкоўнікам Г. Пахадзеевым, камандзірам 3-га гвардзейскага танкавага корпуса гвардыі генерал-маёрам і. Воўчанкам. 19 ліпеня яго таксама завізіравалі камандуючы войскамі 5-й гвардзейскай танкавай арміі маршал бранятанкавых войск П. Ротмістраў і член Ваеннага савета 5-й гвардзейскай танкавай арміі генерал-маёр танкавых войск П. Грышын. Аднак, нягледзячы на такое прадстаўнічае хадайніцтва, вышэйстаячае камандаванне вырашыла інакш. «Достоин награждения Орденом Ленина» – менавіта такая рэзалюцыя была накладзена на прадстаўленне да ўзнагароды Б. Міхайлава камандуючым бранятанкавымі і механізаванымі войскамі 3-га Беларускага фронту Героем Савецкага Саюза гвардыі генералпалкоўнікам танкавых войск А. Родзіным. З гэтым пагадзіліся камандуючы 3-м Беларускім фронтам генерал арміі і. Чарняхоўскі і член Ваеннага савета фронту генерал-лейтэнант В. Макараў.
Што ж, на вайне як на вайне. Там здараецца ўсялякае… А Герой Савецкага Саюза гвардыі лейтэнант Барыс Міхайлаў быў пахаваны на Вайсковых могілках беларускай сталіцы. і яго імя па праву носіць адна з мінскіх вуліц.
***
Жыхары Астрашыцкага Гарадка шануюць памяць пра баявое мінулае свайго населенага пункта. іх намаганнямі на ўскраіне аграгарадка, на скрыжаванні дарог на Лагойск і Вільнюс, усталяваны помнік у гонар воінаў-чырвонаармейцаў, якія загінулі пры абароне паселішча ў канцы чэрвеня 1941 года і пры яго вызваленні ў пачатку ліпеня 1944-га. Гэта легендарны танк Т-34 на мармуровым пастаменце, на якім выбіты імёны герояў. У цэнтральным скверы аграгарадка ёсць і абеліск аднавяскоўцампадпольшчыкам. Падрабязна пра ўсе перыпетыі ваеннай гісторыі Астрашыцкага Гарадка расказвае ўнікальная экспазіцыя народнага музея баявой славы мясцовай сярэдняй школы.