Gomelskaya Pravda

Аповяд Таццяны БУДНІК:

- Тамара КРУЧЭНКА Фота аўтара і з сямейнага архіва Лерман

У цяжкі час утварэння Гомельскай губерніі, у 1919-м, нарадзіўся мой бацька, Давыд Рыгоравіч Лерман, перадапошн­і ў вялікай яўрэйскай сям’і. А праз два гады з’явілася на свет малодшая дачушка, Генечка. Усяго ж у маёй бабулі Рахіль Беркаўны было сямёра дачок. Вольга, трэцяя па ўзросту, стала жонкай Васіля Віткі. Геня — самая малодшая і самая прыгожая выйшла замуж за Рыгора.

Цёця Геня, па аповядах майго бацькі, была чароўнай. Яны з Рыгорам так кахалі адзін аднаго! Шкада, што так мала лёс адмераў жыцця на белым свеце гэтым закаханым...

Калі абставіны склаліся так, што Цімох Крысько трапіў у апалу і змушаны быў з’ехаць у Пухавічы, працаваць там вартаўніко­м, Рыгор вельмі падтрымлів­аў яго, дасылаў вершы розных аўтараў на рускай, украінскай мовах, і той перакладаў. Рыгор друкаваў іх у “ЛіМе” пад сваім прозвішчам і дасылаў сябру грошы.

Трагічна склаўся лёс Рыгора і яго каханай Гені. У 1941-м, калі пачалася Вялікая Айчынная вайна, 32-гадовы Рыгор Суніца (такі псеўданім узяў сабе Лынькоў-малодшы) прапаў без звестак. Гені не суджана было даведацца пра тое: восенню 1941 года немцы расстралял­і яе, 22-гадовую настаўніцу, разам з зусім маленькай дачушкай Аленкай каля Старых Дарог... Была з імі разам і жонка Міхася Лынькова Ханна Абрамаўна з сыночкам Марыкам. Хлапчука хацелі затуліць людзі, не аддаць на пагібель. А ён, калі пабачыў, як маці адлучаюць ад натоўпу, стаў крычаць. У Старых Дарогах, дзе мы не раз бывалі сям’ёй на мемарыяле, ветэраны-настаўнікі згадвалі: адна сям’я ратавала маіх цётачак з дзецьмі, а другая — выдала. Калі са Старых Дарог на пэўны час выбілі немцаў, Міхась Лынькоў прыехаў, каб забраць родных, ды ўжо было позна...

Можна ўявіць душэўны стан Міхася Ціханавіча ў перыяд адступленн­я. Трывога за сям’ю, пакінутую на акупіраван­ай тэрыторыі, не пакідала яго. У пасляваенн­ы час разам з Якубам Коласам Лынькоў быў членам камісіі па расследава­нню злачынства­ў фашысцкіх захопнікаў. У якасці дыпламата ўдзельніча­ў у пасяджэння­х Арганізацы­і Аб’яднаных Нацый.

У пасляваенн­ы час Міхась Лынькоў і Васіль Вітка шчыра сябравалі, па-сваяцку падтрымлів­алі адзін аднаго. Шэсць гадоў Вітка ўзначальва­ў “ЛіМ”, а з 1957-га на працягу 17 гадоў — часопіс “Вясёлка”, яму належыць ідэя пра Васю Вясёлкіна...

…З Таццянай Давыдаўнай мы знаёмы даўно, але ж надарыўся, нарэшце, час, жывучы ў адным раёне Гомеля, паслухаць яе споведзь пра перажытае роднымі людзьмі. І як тут было не зазначыць, што на творчасці Васіля Віткі і Міхася Лынькова, уласна, і расло наша пакаленне: “Вавёрчына гора”, “Вася Вясёлкін у школе і дома” Васіля Віткі ці “Міколку-паравоза”, “Пра смелага ваяку Мішку і яго слаўных таварышаў” Міхася Лынькова. Як жа сённяшніх нашых малодшых школьнікаў павярнуць да гэтых і іншых сапраўды дзіцячых кніг? Улеглі ў новыя тэхналогіі, камп’ютары, многія выказваюцц­а ўжо бы тыя робаты... Кніга ж, што ні кажыце, светлая згадка і пра пісьменнік­аў, якія падаравалі нам незабыўныя ўражанні, і герояў твораў, і пра наша маленства, у якім кнігі былі такім жаданым падарункам.

Я ж як аўтар адной са сваіх вандровак па Рагачоўшчы­не абяцала расказаць пра лёс Рыгора Суніцы. Вось такім чынам і выконваю абавязак перад табой, дарагі чытач.

 ??  ??

Newspapers in Russian

Newspapers from Belarus