Чыё сэрца не загарыцца агнём бязлітаснай помсты?

25 чэрвеня 1941 года, калі фашысцкія войскі набліжаліся да Мінска, Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР пераехаў у Магілёў, а пасля акупацыі ўсёй тэрыторыі Беларусі эвакуіраваўся ў Маскву. У чэрвені 1942 года тэрмін паўнамоцтваў Вярхоўнага Савета БССР першага склікання закончыўся, але з улікам ваеннага становішча яны былі прадоўжаны і захаваліся да 1945 года.

Калі 26 лістапада 1943 года быў вызвалены Гомель, Прэзідыум Вярхоўнага Савета БССР пераехаў з Масквы ў наш горад. Хвалюючай падзеяй для беларускага народа стала шостая сесія Вярхоўнага Савета, якая ўпершыню за гады вайны адбылася на вызваленай беларускай зямлі. Яна праходзіла з 21 па 24 сакавіка 1944 года ў Навабеліцы.

На сесіі быў зацверджаны дзяржаўны бюджэт Беларусі на 1944 год, прынята рашэнне аб заснаванні двух наркаматаў БССР: замежных спраў і абароны. Быў прыняты зварот да насельніцтва рэспублікі, частка якога ўсё яшчэ знаходзілася на тэрыторыі, занятай ворагам. У звароце гаварылася: “Дарагія нашы браты і сёстры! Набліжаецца наша перамога. Не паддавайцеся на правакацыі ворага. Раздувайце шырэй полымя ўсенароднага руху супраць нямецкіх рабаўнікоў! Перамога блізка, мы яе заваюем”.

У абмеркаванні пытанняў парадку дня прыняў удзел і акадэмік, дэпутат Вярхоўнага Савета Якуб Колас (Канстанцін Міцкевіч). На гэтай сесіі ён быў абраны намеснікам старшыні Вярхоўнага Савета Беларускай ССР. Пісьменнік быў вельмі ўражаны ўбачаным у Гомелі, які яшчэ ляжаў у руінах і толькітолькі наладжваў мірнае жыццё. 5 красавіка 1944 года “Гомельская праўда” надрукавала ўсхваляваны артыкул Якуба Коласа “На руінах Гомеля”, фрагменты з якога прапануем нашым чытачам. Упэўнены, яны не пакінуць раўнадушнымі нікога з вас (арфаграфія

і пунктуацыя аўтара захаваны).

Дададзім, што Колас наведваў Гомель у 1931, 1934, 1936, 1937 гадах, пасля вайны быў у нашым горадзе ў 1947-м. І яшчэ адно ўдакладненне. У ліпені 1944 года, калі Мінск быў вызвалены ад ворага, органы вышэйшай улады і кіравання пераехалі з Гомеля ў сталіцу рэспублікі.