Прапускаючы праз сэрца

Слухаючы экскурсію Рымы Стаднікавай, дырэктара Музея бітвы за Днепр, адчуваеш і сцюдзёную ваду кастрычніцкага Дняпра, і надзвычайнае хваляванне, перажыванне за падзеі шматгадовай даўнасці. Гэтая хударлявая жанчына з вельмі чуллівай душой прапускае праз сэрца ўсё наканаванне лёсаў радавых байцоў і камандзіраў. Цікавімся, дзе яе малая радзіма, дзе карэнні роду.

— У мяне метрыкі на фінскай мове, — загадкава прамаўляе Рыма Генадзьеўна. — Прыйдзе час, у музей здам. З Карэліі я, у 10 кіламетрах ад вострава Валаам нарадзілася. Лёс праз пэўны час прывёў сям’ю ў Лоеў. Бацька мой быў з Урала. Абодва дзядулі ўдзельнічалі ў Вялікай Айчыннай: Мікалай — вадзіцелем па Ладазе дастаўляў грузы ў асадны Ленінград. А вось Антон служыў у пантонна-маставой батарэі, інвалідам вярнуўся з вайны. У 1946-м ён атрымаў медаль “За адвагу”. І памёр праз тры дні...

Разумеем, што і нескаронасць яе ўласнай маці перад лёсам загартавала таксама Рыму. Маці яе расла з бацькам і мачахай, дагледзела, вывела ў людзі малодшых братоў і сясцёр, паехаўшы на заробкі на лесараспрацоўкі. Яна пастаянна чула ад бацькі: “Лепш 100 разоў гарэць, чым аднойчы аўдавець”.

30 гадоў педагагічнага працоўнага стажу ў Рымы Стаднікавай. А ўрокі гісторыі, мудрыя, жыццёвыя, працягваюцца ёю і сёння ў Музеі бітвы за Днепр.

— Любая вайна — гэта народная трагедыя. Мы павінны памятаць пра яе, каб не дапусціць новую, — падводзіць да такой высновы чарговых экскурсантаў Рыма Генадзьеўна, пазіраючы на Дняпро.