Дзякуй за мастацкі погляд! І віншуем з перамогай!
Напярэдадні Новага года, 29 снежня, рэдакцыя “ІВ” разам з раённай арганізацыяй РГА “Белая Русь” і Івацэвіцкай раённай арганізацыяй ГА “Беларускі саюз жанчын” ушаноўвалі пераможцаў фотаконкурсу “Родныя краявіды”. У навагоднім нумары “ІВ” мы называлі іх прозвішчы, паўторым яшчэ раз. Такім чынам, нашы пераможцы: Святлана Свігло, Кірыл Новікаў, Мікіта Клютко, Дзмітрый Кот, Аляксандр Мялік.
У рэдакцыі пераможцаў вітала галоўны рэдактар “ІВ” Аляксандра Джэжора. Выказваючы словы падзякі і захаплення работамі канкурсантаў-фіналістаў, Аляксандра Васільеўна адзначыла, што вельмі радасным фактам стала для рэдакцыі вялікая колькасць работ. І сярод іншага, гэта яшчэ і яшчэ раз падкрэслівае непаўторнасць і прыгажосць роднага краю. Журы прадстаяла нялёгкая задача выбраць з прыгожага самае-самае, а паспрабуйце гэта зрабіць, калі кожны здымак – арыгінальны і непаўторны, прыцягвае позірк фарбамі і ракурсам, момантам і гісторыяй.
Дзяніс Пакалюк, старшыня раённай арганізацыі РГА “Белая Русь”, падкрэсліў, што раённая арганізацыя з радасцю ўдзельнічала ў гэтым конкурсе ў якасці арганізатара і спонсара. “Гэта было вялікае эстэтычнае задавальненне – праглядваць многія дзясяткі фотаздымкаў з зафіксаванымі на іх куточкамі нашай роднай зямлі. Мы заўсёды рады прыняць удзел у падобных мерапрыемствах, якія раскрываюць багацце прыгажосці нашай Беларусі і з задавальненнем адзначым падарункамі аўтараў лепшых работ”, – казаў Дзяніс Валер’евіч.
Як і абяцалася, аўтарам-пераможцам былі ўручаны дыпломы і каштоўныя падарункі, спонсарамі якіх сталі раённыя арганізацыі РГА “Белая Русь” і ГА “Беларускі саюз жанчын”.
Было нечакана і радасна пабачыць сярод пераможцаў школьніка – Кірыла Нові- кава. Ягоны здымак – гэта цалкам самастойны сюжэт, цэлая гісторыя, схопленая аб’ектывам фотаапарата ў адно імгненне. Мы друкавалі ў навагоднім нумары фотаработы, нагадаем: маладая маці гушкае дзіця на арэлях. А з-заду іх – новая царква (то ў Яглевічах). Яшчэ далей – дамы вёскі… Позірк спыняецца міжволі, і ўжо быццам чуеш смех дзіцяці, адчуваеш павеў ветрыку і прамяні сонца. Тут сапраўды – застылае імгненне часу, і праз колькі дзесяцігоддзяў фотаздымак набудзе каштоўнасць менавіта з-за сваёй гістарычнасці, як сёння мы з цікавасцю разглядаем фотаздымкі з 20-30 гадоў з тагачаснымі момантамі жыцця.
Калі Кірыл Новікаў паспеў схапіць момант, то Аляксандр Мялік мэтаскіравана вышукваў такія ракурсы, каб перадаць няўлоўную прыгажосць моманту.
Здаецца вось, ці мала людзей здымалі вясёлку над горадам, лесам, вёскай? І Аляксандр Мялік зняў. Як здымаем мы ў большасці? Ды навёў хутчэй і пстрык- нуў. А ў нашага аўтара – пошук месца, ракурсу. І вось ужо не проста вясёлка, але вясковая вуліца, асвечаная вясёлкай. Час застывае і тут у выглядзе лужын на дарозе – толькі ж прайшоў дождж. І ў тых лужынах люструецца неба – з вясёлкай. Фотаздымак, на якім няма лішніх дэталяў, дзе цэнтрам стала не вясёлка, не лужына, не вуліца – але ўсе разам. Здымак, дзе няма “абрэзаных” дамоў, ёсць “цэлыя” дрэвы…
Вось пра “падразанне” на здымках трэба сказаць асобна. Іншым разам і прыгожа, і сонечна, і прывабліва… Але чаму аўтар не захопіць у аб’ектыў цалкам хоць адно дрэва? Усе – з абрэзанымі верхавінамі ці не маюць каранёў. Шкада… Безумоўна, ёсць такія прыёмы, калі і “частакол” са ствалоў белых бяроз будзе мастацкім, але, на жаль, такіх у нас гэтым разам не было. Таму, запамінайце на будучае: “падразанне” аб’ектаў можа быць толькі ў дзвюх мэтах: або гэта спецы- Дзяніс Пакалюк уручае падарунак Кірылу Новікаву.
яльны мастацкі прыём, альбо гэта фон для іншага аб’екта (скажам, невялічкая ялінка ля бярозы).
Найбольш у нашай пошце было пейзажаў. Самых розных, што чаплялі зрок… Чаплялі, але ж не затрымлівалі. Чаму? Вось жа і заход (ці ўсход) сонца такі прыгажэнны, і фарбы такія нечаканыя…
А журы выбрала з усіх краявідаў з сонцам фотаздымак Аляксандра Мяліка. Чаму?
З-за дэталі. І тая дэталь тут – чарацінкі над вадой (і над сонцам), якія сплятаюцца ў адзін незвычайны вектар напрамку руху. Сонца рэальна пачынае рухацца.
Такім чынам, мы з вамі падышлі да такога істотнага моманту на фотаздымку, які завецца дэталлю.
Такі элемент бачым на здымку Дзмітрыя Ката – узыход сонца на фоне купала храма. Тут сабралася ўсё разам у адным месцы: нечаканы ракурс, туманная прастора, прыгажосць фарбаў. І – тыя маленькі дэталі, якія ажыўляюць агульную карціну: птушачкі на крыжы. Нязначнасць, на якую і не адразу звернеш увагу, але яна надае жыццёвасць і сапраўднасць фотаздымку, якой так не хапае, на жаль, на многіх пейзажах.
Помніце яшчэ здымак нашай пераможцы Святланы Свігло? Здаецца, проста вясковая вуліца. Але маленькая дэталь – сабачка ляжыць на дарозе. І вось вам – ужо карціна набывае сваю завершанасць, мы быццам адчуваем ранішні спакой і нетаропкасць вясковага жыцця. Стракатасць ценяў на дарозе надае свежасці карціне, далёкі лес за вёскай і дарога ствараюць прыгожую перспектыву.
У нас было шмат здымкаў азёраў і рэчак, затокаў… Але толькі на адным мы пабачылі тую самую дэталь, якая ажыўляла фотаздымак – рыбака на лодцы. І вось вам цікава: аўтар гэтага здымку – ужо згаданы нам Кірыл Новікаў.
Змясцілі мы здымак сярод найбольш яскравых азёрнай гладзі Ганны Лукашэвіч – бо там хвалі так добра ажыўляюць застыласць. Яны – неабходная дэталь. Заўважым яшчэ: дэталі на пейзажах (тое, за што чапляецца вока), не проста ажыўляюць карцінку, але робяць яе запамінальнай, адрознай! І гэта вельмі важна.
І яшчэ пра адзін момант скажам вам па сакрэце. Поспех фотаздымку можа заключацца не толькі ў самім адлюстраванні. Ёсць адзін момант, які надзвычай важны. І гэты момант – назва! Так, іншым разам адно-два словы быццам завяршаюць аповед фотамастака, надаюць літаральна новае бачанне, бы нівеліруем свой позірк на ўбачанае – і захапляемся разам з аўтарам. Да прыкладу, мы змясцілі фотаздымак Іны Касцюк. Быццам і просты – ягады каліны ў шэрані. Прыгожа, праўда. Але як зайграла прыгажосць, калі з’явілася назва аўтара: “Мне б такія завушніцы…”. Цудоўна, нечакана і нова. Дык чаму аўтар не сярод пераможцаў, спытаецеся вы (і аўтар, канешне). На жаль, тут ужо дзейнічае той самы “закон абразання”. Фотаздымак Іны Касцюк не мае завершанасці. Каб аўтарка паспрабавала іншы ракурс, каб гронка ягад апынулася на фоне неба і – галоўнае! – была завершаным кадрам, абрэзаным максімум з двух бакоў – тады б работа мела ўсе шансы стаць пераможцам.
А стала пераможцам фотаработа Мікіты Клютка. Вельмі цікавы сам сюжэт – схоплены момант узыходу сонца. Туман хавае камлі дрэў, прыцішвае бляск сонца. Насычаная гама колераў. І – вельмі ж трапная, незвычайная назва: “Ранішні водар”. Два словы – і мы чуем пах свежасці блізкай ракі, роснай травы і лістоты…
І апошні момант. Багацце фарбаў на здымку – істотна, але не вычарпальна. Бо вельмі важна для нас, каб уся прыгажосць захавалася і без колераў, толькі ў адценнях чорна-белага здымку. Нам гэта вельмі важна.
Няхай усё напісанае тут стане не ўказаннем да дзеяння, а кароткімі пажаданнямі да будучых вашых работ, шаноўныя чытачы. Спадзяёмся, вы адобрылі выбар журы.
Трохгоддзе малой радзімы працягваецца, значыць, будзем чакаць новых конкурсаў. Гэтым разам мы пастараемся больш вузка акрэсліць тэматыку работ, каб абудзіць творчую фантазію, на якую багатыя нашы падпісчыкі.
Валерый ГАПЕЕў, член журы.
ХХХ
Івацэвіцкая РА ГА "Беларускі саюз жанчын" выказвае падзяку Ірыне Слесарчук (магазін-студыя "Ежевика") за спонсарскую дапамогу і віншуе з навагоднімі святамі.