Сакрэты вялікага малака

Па выніках 2020 года ў галіне жывёлагадоўлі лідарам па прадукцыйнасці дойнага статка ў раёне стала ААТ «Святая Воля». Надой на карову тут рэкордны – 9273 кілаграмы малака.

Для дасягнення гэтага паказчыка ў жывёлагадоўлі гаспадаркі праведзена сур’ёзная работа – найперш пабудаваны новы сучасны малочнатаварны комплекс у Святой Волі. Сакрэтамі вялікага малака падзяліўся дырэктар ААТ «Святая Воля» Уладзімір ЛЮБУШАК.

– Будаўніцтва комплексу закрытага тыпу абышлося нам у 9 млн 492 тыс. рублёў, з якіх 20 працэнтаў – сродкі прадпрыемства. Цяпер у нас утрымліваецца на абодвух комплексах два статкі кароў – усяго 1395 галоў. Для якасці і вялікага малака створаны ўсе ўмовы, але на малочнатаварным комплексе ў Вялікай Гаці, мы лічым, ужо складана падняць малако, там і так надой на карову склаў пад 10 тысяч літраў, а ў Святой – каля 8000 літраў ад кожнай рагулі, значыць, рэзерв для росту не вычарпаны і надоі будуць расці.

У цэлым па гаспадарцы прыплюсавалі да ўзроўню 2019 года на 538 кілаграмаў. І па якасці ёсць значны рух – усё малако здаецца гатункам «экстра».

– Сёння, калі мы дасягнулі ўзроўню ў 9273 кілаграмы, то не маем права нарыхтаваць кармоў ніжэйшай якасці. Зімой малако ўжо не шукаюць, – кажа Уладзімір Рыгоравіч. – Кажуць у народзе – малако ў каровы на языку. Якія кармы нарыхтавалі, такую яны і дадуць аддачу. І гэта мы ўжо дакладна праверылі. У нас на 90 працэнтаў вельмі высокай якасці кармы. Асабліва сянаж. За 25 гадоў я ні разу не быў у водпуску летам. Не таму, што не маю права, маю, але я сам ніколі падчас нарыхтоўкі кармоў не іду ў адпачынак. Таму што ў гэты час можна штосьці не дагледзець, і потым ужо нічым не паправіш. Я, аграном, загадчыца фермы ведаем сёння кожную траншэю, ведаем, дзе якая якасць закладкі.

На гэты год намнога лепшай якасці заклалі кармы ў Вялікай Гаці. Вядома, ішлі дажджы, але на іх нельга спісваць. У Святой Волі для таго, каб даіць па 9 тысяч літраў ад кожнай каровы на наступны год, мы павінны нарыхтаваць сянаж вельмі высокай якасці. Для гэтага зараз настройваемся, купляем тэхніку, рыхтуем яе, каб усё ў новым корманарыхтоўчым сезоне праходзіла гладка.

Асноўныя грошы – малако. За дзень надой па гаспадарцы – 38 тон 200 кілаграмаў малака. Продаж – 36 тоны 40 кілаграмаў. Сярэднясутачны надой на карову – 27,38 літра. Немалаважны спектр у дасягненні рэкордных надояў – абнаўленне статка.

– На новым комплексе ідзе паэтапнае абнаўленне статка, – тлумачыць дырэктар гаспадаркі. – За два гады ў нас ні адна карова не прарэагавала на лейкоз, і з нас знялі каранцін. Цяпер мы можам племянную жывёлу прадаваць, але мы гэтага не робім, бо інтэнсіўна займаемся ўзнаўленнем статка. Вялікае малако – гэта вялікая нагрузка для каровы. За тры гады з яе выціскаецца ўсё, і ўз

наўленне – задача з задач.

– Кадры вырашаюць усё. Наколькі гэты лозунг актуальны для гаспадаркі? – цікаўлюся ў кіраўніка.

– Падбор вядзецца. Няхай кіраўнік хоць сем пядзяў у ілбе, але што ён без каманды спецыялістаў? Сёння кіраўніком хто хочаш можа быць, ён – арганізатар, а спецыялісты – гэта рухавік. Галоўны вет-урач, галоўны заатэхнік, галоўны аграном – да кожнага з іх тэхналагічныя патрабаванні вельмі высокія, іх складана выканаць. І чым вышэй рэзультат, тым нам складаней, не павінна быць ніякіх збояў у рабоце. Напрыклад, кормараздатчык не дакарміў жывёлу. Малако тады абавязкова падае, але яно, уявіце, узнаўляецца толькі на чацвёрты, а то і шосты дзень. Не назаўтра, як думаецца, не. Як бы мы ні закармілі яе на наступны дзень, адразу малако не ўзновіцца. Гэта не машына, што, газу даў, і пабегла хутчэй. Адзін зрыў, і, лічы, тыдзень трэба працаваць над узнаўленнем малака. Настолькі кароўкі прывучаны, каб у іх усё было па часе. Яны рэагуюць на нават самыя нязначныя перамены. Да прыкладу, траншэя кукурузная заканчваецца, мы павінны адкрыць другую. То, каб карова не адчула пераходу, трэба змешваць напалову корм са старой і новай траншэй. Таму ўвага на тэхналагічны рацыён пільная. Ці, да прыкладу, камбікорм робім. Калі дзесьці штосьці змянілася ў складзе, нават адна нейкая культура выбыла, і ўжо чакай не таго надою. Нават, калі па аб’ёме тое ж даём, а культуру адну не дадалі – малако рэагуе. Карова – гэта вельмі адчувальны заводзік.

У рэзультаце 9273 – заслуга ўсіх спецыялістаў. Трэба аддаць належнае: вельмі складана працаваць спецыялістам – галоўнаму ветурачу, заатэхніку, аграному, інжынеру, брыгадзіру – каб трымаць такую высокую планку. Брыгадзір вытворчай брыгады, што ў Гаці, Святлана Матрохіна, брыгадзір са Святой Аксана Мігно з пяці раніцы і цэлы дзень на рабоце. Яны – моцныя спецыялісты. І ў галоўнага заатэхніка Генадзя Сіткевіча, уявіце, якая нагрузка, каб гэтае малако трымаць. Такія кадры трэба папашукаць.

Тэхналогія – аснова ўсяго. Але пры рэзультаце 7 тысяч кілаграмаў малака – гэта адно. Парушыў тэхналогію – то гэта не так адчувальна, а вось пры 9 тысячах з гакам – тут любая недагледжаная дробязь выліваецца правалам. Як пахіснецца, то пахіснецца. У нас на ўсіх комплексах стаіць відэа. Кантралюецца ўвесь працэс работы. Відэа не для таго, каб сачыць за людзьмі. Нам гэта не трэба, мы людзям давяраем, а каб высветліць, у чым здарыўся збой?

На планшэце дырэктара ААТ «Святая Воля» ў рэжыме рэальнага часу бачна работа двух малочнатаварных комплексаў: даільныя залы, пляцоўкі, дзе грузяць кармы, дзе возяць, дзе вядзецца раздача кармоў.

– Па кармленні ў нас ёсць рацыён, ёсць фуражыры. Усе кармы, што выдаём, абавязкова кантралюем, – паглыбляецца ў дэталі Уладзімір Любушак. – Бывае, у яме зверху на сантыметраў 4-5 можа быць гніль, фуражыры і загадчыца абавязкова сочаць, калі гніль ёсць, даглядчык убірае яе, і корм чысценькі ідзе каровам. Кожны дзень ветурачы правяраюць. Вельмі рэдка бывае збой. Звычайна трымаем малако стабільна. Больш таго, за апошні час ужо трэці раз заказваем усё большы малакавоз з «Савушкінага прадукту» – не ўмяшчаецца ўсё надоенае за дзень.

– Вы ніколі не павышаеце голасу. Як ведаюць работнікі, што Вы незадаволены?

– Спецыялістам са мной працаваць складана. Чаму? Планёрку мы можам правесці за пяць хвілін, размеркаваць, што каму рабіць – і ўсё. Але мы абмяркоўваем недахопы: што не так пабудавалі, не так зрабілі... Я называю гэта палітінфармацыяй на 25-30 хвілін. Для чаго гэта робіцца – не прынізіць спецыяліста, а паправіць, каб больш так не рабіць. Ва ўсіх ёсць недахопы, але іх можна звесці да мінімуму, бо потым гэта стварае нязручнасці ў рабоце.

З увядзеннем новага комплексу ставілася мэта і зарплату павялічыць. За 2020 год выйшлі на сярэднямесячную зарплату ў 1300 рублёў. Кожны год выплачваецца 13-я.

– Апошні раз я пракантраляваў зарплату механізатараў. Паклікаў да сябе інжынерную службу. Зімой у іх няма вялікай работы, але ставіцца задача па рамонце, разборцы тэхнікі. Калі ёсць запчасткі: падшыпнікі, балты, рэдуктары, якія можна скарыстаць, іх трэба выняць, усё скласці ў скрыні, бо кожная дэталь – гэта грошы. За зіму жывёлавозы парабілі, канструкцыі для сена, пад салому… Мэта наша – даць ім работу, каб захаваць зарплату механізатараў да сакавіка. У кожнага сям’я, таму 800-900 рублёў ён павінен зарабіць нават зімой. Як інакш сёння ўтрымаць людзей? Ніяк. Плаціць трэба добра. А каб плаціць, трэба зарабляць. Калі чалавек харошы пакідае гаспадарку, я перажываю. Цякучасць у нас вельмі малая, стараемся плаціць дастойную зарплату тым, хто працуе.

Новыя тэхналогіі – гэта выкананне задач меншай колькасцю работнікаў, меншай колькасцю абслугоўваемай тэхнікі, гэта скарачэнне затрат па іншых пазіцыях і высокі рэзультат. У тым, што ён не за гарамі на Святавольскім комплексе, упэўнены кіраўнік.

У Турной, дзе стаяла 400 галоў кароў, будуць створаны ўмовы для ўтрымання 400 галоў бычкоў.

– Там ужо ўсё старое разломваецца і робяцца пляцоўкі пад свабодны выгул. І будзем утрымліваць там бычкоў. Тыя пляцоўкі мы запусцім, і ў бычкоў будуць больш камфортныя ўмовы. І работа будзе ў тых, хто застаўся ў Турной. Сёлета плануецца кінуць туды ўсе сілы.

Валянціна БОБРЫК.