Тумкі згарэлі… Тумкі жывуць!
Пра тоеI што вясной 1V68 года вёска Тумкі згарэла амаль цалкамI расказаў старшы памочнік начальніка штаба ліквідацыі надзвычайных сітуацый Астравецкага РАНС Вадзім КелінK Але вёска жывая – і ў ёй ёсць людзіI якія памятаюць пра той пажарK Не адкладваючы справу на потымI выпраўляемся туды разам з выратавальнікаміK
Маленькая, з вуліцай усяго ў некалькі хат, вёска размясцілася ў 35 кіламетрах ад Астраўца на беразе возера Тумское. Цішыню парушаюць гук пілы і брэх сабакі. Жылыя тут толькі тры хаты, яшчэ ў некалькі прыязджаюць дачнікі.
На ўскрайку вёскі стаіць акуратны домік Бярнарда і Гелены Васілеўскіх. Яны добра памятаюць той страшны пажар. Гаспадара дома не было – ён не здраджвае даўняй звычцы ў вольны час парыбачыць на мясцовым возеры. А вось гаспадыня адклала ўсе справы ў агародзе і падзялілася з намі ўспамінамі.
Як нейкі цуд
– Я з Падольцаў, а ў Тумках жыву з 75-га года, як замуж пайшла. Я не бачыла таго пажару, але ведаю пра яго. Тады і з Падольцаў пажар было бачна. Гарэла, як нейкі цуд: некалькі хат гарыць, а другую агонь абыходзіць – і далей так.
Пажар пачаўся з боку возера. Хлопчык лісце апалае падпаліў – і раптам вецер моцны падняўся, вось і пайшоў агонь па вёсцы…
Мой Бярнард хлопцам тады яшчэ быў, трактарыстам рабіў у калгасе – у той дзень працаваў каля Глінішчаў, пад Падольцамі. Расказваў, што ўбачыў, як едуць на матацыклах – з Падольцаў было відаць дым. Ён яшчэ не ведаў, што здарылася, але таксама кінуўся ў той бок. Калі прыехаў, ужо позна было нешта рабіць. Пра пажар расказвае Гелена Васілеўская Ядвіга і Вітольд Тумкевічы
У вёсцы на той час было 32 двары – амаль усе згарэлі. Людзі хто ў Ласі, хто ў Міхалішкі паехалі, хто да суседзяў ці да радні пайшоў. Бацькі майго мужа таксама засталіся без хаты, але яны не з’ехалі адсюль – свякроўка не захацела, сказала: «Дзе бацькі пахаваныя, там і я буду дажываць свой век». Засталіся – і сталі будавацца на тым жа месцы. Мы і цяпер у гэтай хаце жывём.
А вось насупраць нас хата стаіць – гэта новая пабудавана, але тая, што стаяла на яе месцы, пажарам не была пашкоджана. Вось такі цуд: хто згарэў – а каго абмінула…
З тых часоў на маёй памяці ў Тумках пажараў не было.
Хлопчык …дапамог»
У той трагічны нядзельны вясновы дзень у вёсцы амаль не было людзей: хто ў касцёле, хто ў Астраўцы. Напярэдадні гаспадары прыбіраліся на сваіх панадворках і палілі старое лісце.
Дарослы занятак зацікавіў вясковага хлопчыка. І калі бацькі паехалі ў Астравец, ён таксама вырашыў зрабіць добрую справу – спаліць сухое лісце. Неспадзявана ўзняўся вецер – і панёс агонь па вёсцы. Хаты стаялі блізка адна да адной і пачалі гарэць, як папяровыя…
Тумкоўцы разумелі, што хлопчык зрабіў гэта неспецыяльна – ніхто не вінаваціў ні дзіця, ні яго бацькоў, але сям’я не змагла жыць тут – і з’ехала.
Гэты пажар 50-гадовай даўнасці – яркая ілюстрацыя небяспечных дзіцячых забаў з агнём, якія могуць скончыцца трагічна.
Цікавы факт
Выратавальнік Станіслаў Тумкевіч абавязаны сваім прозвішчам вёсцы Тумкі.
У адной з хат, якія не закрануў пажар, жылі яго дзядуля і бабуля. Яны пераехалі ў Астравец, а за імі замацавалася прозвішча Тумкевіч. Гэтую сямейную гісторыю Тумкевічы добра памятаюць.
– На жаль, свайго дзядулю я не бачыў, – падзяліўся Стас. – Але з бацькам ездзіў у вёску, і ён расказваў мне пра той страшны пажар. У нашым сямейным альбоме ганаровае месца займаюць фотаздымкі дзядулі Вітольда і бабулі Ядвігі.