Уборка – эпагей вясковага жыцця
Жніво на Астравеччыне адолела экватар: у раёне абмалочана крыху больш за палавіну збожжавага кліна. Аксакалам сельскай гаспадаркі, загадчыку раслінаводчага ўчастка №1 КСУП «Міхалішкі» Мар’яну Комару і памочніку загадчыка раслінаводчага ўчастка №1 КСУП «Гудагай» Леанарду Міклісу, наш карэспандэнт задаў некалькі пытанняў пра жніво.
– Якая культура сябе сёлета найлепш зарэкамендавала, а якая – найгорш? Мар’ян Зыгмундавіч:
– У КСУП «Міхалішкі» ў гэтым годзе слабы рапс. На гэта ёсць розныя прычыны, у тым ліку і нашы недапрацоўкі. Парадаваў элітны азімы трыцікале, які на некаторых участках даў 53 цэнтнера з гектара. Яго пасеялі на месцы цукровых буракоў, якія лічацца добрымі папярэднікамі, таму і вынік такі добры. Пшаніца нядрэнная. У завідзіненцкай зоне, напрыклад, ячмень на круг даваў па 4143 цэнтнера. Для параўнання: у гэтым годзе ўраджайнасць збожжавых складае амаль 32 цэнтнера з гектара, летась – толькі 21.
Леанард Станіслававіч:
– КСУП «Гудагай» лічыцца элітгасам, мы спецыялізуемся на вытворчасці насення збожжавых і бульбы. Таму раслінаводству ў нашай гаспадарцы надаецца вялікая ўвага.
Збажына сёлета радуе: на круг дае на 10 цэнтнераў больш, чым у 2021м. Рапс, які цалкам убралі, усцешыў: сыпаўся пад 40 цэнтнераў.
У нашай гаспадарцы абмалочана палавіна збожжавага кліна: пачалася ўборка і на маім участку – гэта Ліпнішкі, Малі, Філіпаны, Дзірмуны, часткова Кярняны. На мой погляд, найлепш сёлета ўрадзіла азімая пшаніца, будзе сыпацца больш за 40 цэнтнераў, магчыма, і пад 50. Ячмень добра выглядае, жыта, авёс… Калі справім «Дажынкі», тады канчаткова можна будзе гаварыць пра ўраджай.
– У чым, на ваш погляд, асаблівасць жніва-2022?
Мар’ян Зыгмундавіч:
– Мне здаецца, што ў гэтым годзе лепш падрыхтаваліся да ўборачнай кампаніі, у першую чаргу дзякуючы арганізатарскім здольнасцям дырэктара Андрэя Стаповіча і галоўнага агранома Алега Кавалевіча. Таму, як кажуць, паспяваем ісці ў нагу з іншымі гаспадаркамі. Пазалетась на жніве нам дапамагалі экіпажы з Ваўкавыскага раёна, летась – з КСУП «Гервяты» і «Гудагай». Дзякаваць богу, пакуль спраўляемся ўласнымі сіламі.
Леанард Станіслававіч:
– Сёлетняе жніво пачалося пазней, чым у мінулыя гады, адначасова ўбіралі рапс і збожжавыя. На некаторых участках вятры і дажджы паклалі збажыну, што ўскладняе яе абмалот – але камбайнеры ў нас вопытныя, імкнуцца ўбраць ураджай без страт. Тэмпы стрымлівае надвор’е. Не дажджыла б – за тыдзеньдва ўправіліся б.
– Які рабочы графік у камбайнераў, а які – у вас?
Мар’ян Зыгмундавіч:
– У КСУП «Міхалішкі» на ўборцы задзейнічана 7 камбайнаў, на падыходзе
– восьмы. Адна хлебаўборачная машына вытворчасці «Гомсельмаш» новая – сёлета яе даверылі Віталю Вайнілку і Аляксею Ермаку. Механізатары талковыя і адказныя.
Пасля сямі раніцы збіраемся на механічных майстэрнях у Міхалішках і абмяркоўваем задачы на дзень. У залежнасці ад надвор’я камбайнеры працуюць у полі да позняга вечара. Учора, напрыклад, абмалочвалі да 9 вечара, пакуль не задажджыла.
Мой рабочы графік кожны дзень розны. Як брыгадзір адказваю не толькі за ўборку, але і за ворыва, культывацыю, корманарыхтоўку. Дарэчы, на 12 жніўня пад сяўбу азімага рапсу ўжо падрыхтавалі 330 гектараў, ці 63% ад плана. На 170 гектарах пад будучы ўраджай крыжакветкавага ўнеслі калій.
Леанард Станіслававіч:
– На механічных майстэрнях у Малях і Палушах камбайнеры і вадзіцелі збіраюцца каля 7 гадзін раніцы, абслугоўваюць тэхніку, запраўляюцца – і пачынаецца працоўны дзень. Калі дазваляе надвор’е і няма расы, у полі хлебаробы затрымліваюцца да 2223 гадзін. Учора, напрыклад, на маім участку хлопцы працавалі да шасці гадзін вечара, потым пачаўся дождж.
На ўборцы адказным па гаспадарцы прызначаны намеснік дырэктара па вытворчасці Андрэй Вінча – ён кантралюе ўвесь працэс, таму нам, памочнікам брыгадзіраў, у гэтым сэнсе лягчэй.
Я замацаваны за малочнатаварнымі комплексамі і фермамі «Малі», «Кярняны» і «Ліпнішкі». Сачу, каб у кароўніках своечасова перасцілалі салому, а на тэрыторыі жывёлагадоўчых аб’ектаў быў парадак. Таксама развожу па сваім участку абеды і падвячоркі хлебаробам.
– Параўнайце ўборку, калі вы пачыналі працаваць і цяпер.
Мар’ян Зыгмундавіч:
– У якасці брыгадзіра раслінаводчага ўчастка працую 28 гадоў, у сельскай гаспадарцы – звыш сарака. Раней калгасы былі, лічы, у кожнай вялікай вёсцы. Цяпер КСУП «Міхалішкі» складаецца з пяці даўнейшых гаспадарак: Жукойні (калгас імя Гімбіцкага), Супраненты («Зара»), Міхалішкі (імя Кірава), Страчанка (імя Янкі Купалы), Страча («Ясная паляна»), Масцяны (імя 50годдзя ВЛКСМ).
Напачатку 90х ураджайнасць збожжа была нізкая: 1718 цэнтнераў з гектара, цяпер – звыш 30ці. Значна змянілася тэхніка і агратэхнічныя прыёмы ў вядзенні раслінаводства. Каб было больш зразумела: камбайн «Ніва» ў параўнанні з сучасным «Палессем», тое ж самае, што «Жыгулі» і рэдакцыйны «Джылі».
Не змяніўся толькі чалавечы фактар: і тады, і цяпер трэба працаваць. Праўда, раней на жніве было задзейнічана больш людзей.
Леанард Станіслававіч:
– Працоўны шлях пачынаў у якасці галоўнага агранома ў калгасе «Чырвоны Кастрычнік» у 1975 годзе. Тачагачасная тэхніка і сучасная не ідуць ні ў якое параўнанне. Тады былі камбайны СК4 – без кабіны, цяпер хлебаўборачныя машыны з кандыцыянерамі і камп’ютарамі.
Мой бацька працаваў загадчыкам участка. У гаспадарцы было 12 камбайнаў – «Нівы», СК4, нават некалькі СК3. Памятаю, што ў 1972 годзе ўборку закончылі 12 жніўня – у гэты дзень было маё вяселле.
Даўней, калі ў калгасе збожжавыя давалі на круг 35 цэнтнераў, – гэта лічылі выдатным вынікам. Напачатку 80х у калгасе «Чырвоны Кастрычнік» атрымалі ўраджайнасць пад 50 цэнтнераў – і трапілі на Выставу дасягненняў народнай гаспадаркі.
Цяпер у КСУП «Гудагай» на ўборцы працуе 12 камбайнаў, у тым ліку 2 новыя. Збожжа на зернесклады адвозяць не «газончыкі», як даўней, а сучасныя МАЗЫ з прычэпамі…
За 40 гадоў значна змянілася сельскагаспадарчая тэхніка і падыходы да вырошчвання культур. Каб атрымаць добры ўраджай, трэба ўжо цяпер працаваць: заараць глебу, унесці ўгнаенні, выбраць добры насенны матэрыял, што і робіцца ў КСУП «Гудагай».
– Якую сельскагаспадарчую культуру любіце найбольш і чаму?
Мар’ян Зыгмундавіч:
– Люблю ўсе збожжавыя, па іх бачны вынік нашай працы. Але найбольш – пшаніцу – яна золата нашых палёў.
Леанард Станіслававіч:
– Раней аддавалі перавагу ячменю. Цяпер даспадобы пшаніца – яна найбольш за астатнія культуры запатрабаваная, больш цэніцца і дае цудоўную ўраджайнасць. Гэтая культура хоць і патрабуе большага клопату, але цалкам апраўдвае ўсе ўкладанні.
– Самы шчаслівы момант для агранома? Мар’ян Зыгмундавіч:
– Жніво! Спакон вякоў гэта эпагей вясковага жыцця. Людзі ажыўленыя, радасныя, жвавыя. У гэты перыяд і заробкі большыя.
Леанард Станіслававіч:
– Для мяне гэта пачатак уборкі! Душа радуецца, што плён тваёй працы не змарнаваўся – прыгорнутае ў глебу зярнятка стала важкім налітым коласам. Думаю, для многіх вяскоўцаў, нават тых, хто не працуе ў сельскай гаспадарцы, жніво – своеасаблівы час.