Iraaks Koerdistan strijdt met succes tegen genitale verminking
LANDEN IN REGIO SPIEGELEN ZICH AAN VOORBEELD De Iraaks-Koerdische aanpak van de strijd tegen genitale verminking werkt. Andere landen in de regio kopiëren het voorbeeld.
| Terwijl de Koerdische regio van Irak zich met de strijd tegen Islamitische Staat (IS) wereldwijd op de kaart zette, werd ze ook een voorbeeld in een heel andere strijd, die tegen genitale verminking bij vrouwen. De succesvolle campagne die vier jaar geleden leidde tot een wettelijk verbod op het wegsnijden van delen van vrouwelijke geslachtsorganen, wordt volop gekopieerd. ‘We hebben de Koerdische overheid kunnen overtuigen van het belang van het probleem en nu is genitale verminking niet langer een taboe, maar een belangrijke kwestie geworden’, zegt Thomas von der Osten-Sacken. Hij leidt de Duitse ngo Wadi, een organisatie die in Koerdistan een belangrijke rol speelde in de mentaliteitsverandering. Lange tijd dacht men dat vrouwenbesnijdenis alleen in Afrika voorkomt. Tien jaar geleden begon Wadi informatie te verzamelen en toen bleek dat in sommige dorpen bijna alle vrouwen besneden waren.
Discussiëren
Wadi stimuleert dorpen om zich ‘FGM-vrij’ (Female Genital Mutulation) te verklaren en geeft opleiding aan vroedvrouwen om hen duidelijk te maken dat vrouwenverminking uit den boze is. Maar in de dorpen geloven veel moeders hun imam die op basis van zijn interpretatie van de islam beweert dat hun dochters zonder de ingreep onrein zijn en geen echtgenoot kunnen vinden. Daarom gaat Wadi de discussie met imams aan en wijst hen erop dat ze strafbaar zijn als ze genitale verminking propageren. Als ze daarna hun houding niet aanpassen, dan worden ze vervolgd. ‘Dit moet je langzaamaan doen, want het is een soevereiniteitskwestie. Het gaat tussen God of de natie,’ stelt Von der Osten-Sacken, die schat dat zeker de helft van de imams in de Koerdische regio nog voor vrouwelijke genitale verminking is. Veel imams in Koerdistan behoren tot de islamitische Shafiischool, die besnijdenis verplicht voor mannen én vrouwen. Maar voor vrouwen verbiedt de Koerdische wet het nu. ‘Dit is het hart van waar het in de Arabische Lente om gaat: wie maakt de wetten, God of de mens? Dit is de strijd voor deze regio voor de komende twintig jaar.’ ‘In de regio geldt Koerdistan als het voorbeeld’, zegt Von der Osten-Sacken. Nu zijn er goede contacten met Oman, Iran, Indonesië, Maleisië, India en Pakistan, waar genitale verminking ook een veel voorkomend probleem is. Uit onderzoek in Oman bleek onlangs dat zeventig procent van de vrouwen besneden is. Wadi deelt ervaringen en materiaal om daar campagnes van de grond te krijgen. In Iran is de Stop-FGM-Iran campagne zo’n succes geworden dat de belangrijkste sjiitische religieuze leiders van mening veranderd zijn. Hoewel ze tot een andere islamitische school behoren, raadden ook zij aan om vrouwen seksueel te verminken. Nu
‘Wie maakt de wetten, God of de mens? Dit is de strijd voor deze regio voor de komende twintig jaar’
schrijft zowel de Iraanse geestelijk leider ayatollah Khamenei als de Iraakse ayatollah Sistani op hun website dat ze, gezien de nieuwe informatie die beschikbaar is, aanraden om het niet te doen. Iran staat op sommige punten zelfs verder dan de Koerden in Irak. Daar is relatietherapie al onderdeel van het pakket, want genitale verminking heeft grote gevolgen voor het seksleven.
Heikel thema
Het is een heikel thema, dat in de conservatieve regio onbespreekbaar is. Daarom wil Wadi in de Koerdische stad Sulaymaniya in een nieuw te bouwen centrum artsen inschakelen om dat probleem aan te pakken. ‘We willen ons meer richten op vrouwen die al zijn besneden,’ kondigt Von der Osten-Sacken aan. ‘Er zijn tal van manieren om de seks te verbeteren. Het is een kwestie van zowel techniek als liefdesspel.’