Is een Grexit toch beter voor de Grieken?
Door de muntontwaarding van de nieuwe drachme en de aanwakkerende inflatie zou de Griekse welvaart na de uitstap nog een enorme klap te verwerken krijgen
1. De Duitse minister van Financiën, Wolfgang Schäuble, zegt dat een tijdelijke Grexit nog altijd mogelijk is. Waarom blijft hij daarop hameren?
Schäuble zei gisteren in een radio-interview dat Griekenland moeilijk te redden is zonder schuldkwijtschelding, en dat een schuldkwijtschelding niet kan samengaan met het lidmaatschap van de eurozone. Vandaar dat hij afgelopen weekend al pleitte voor een tijdelijke time
out. Griekenland zou dan zijn lidmaatschap van de eurozone opschorten, zodat schuld kwijtgescholden kan worden, om daarna weer aan te sluiten.
2. Heeft Schäuble gelijk?
De overtuiging dat een hulpprogramma zonder kwijtschelding zinloos is, wint terrein. Het IMF heeft nu al in twee rapporten cijfermatig aangetoond dat de aannames van de eurozone te optimistisch zijn, en dat een schuldherschikking onvermijdelijk is. Een echte kwijtschelding zou de kans op een duurzaam herstel aanzienlijk vergroten. Ook de Franse minister Michel Sapin zit op de lijn van het IMF. En gisteren zei ook ECB-voorzitter Mario Draghi dat een schuldverlichting niet langer controversieel is.
3. De noodzaak tot een schuldkwijtschelding is dus unaniem aanvaard?
Dat nu ook weer niet. De Finse premier Juha Sipila zei gisteren dat het gepraat over een kwijtschelding ‘zinloos’ is. Als hardliner overtreft hij daarmee Schäuble. Dat is niet onlogisch: zijn regering bevat ook de Partij der Finnen, voor wie kwijtschelding een ‘rode lijn’ is.
4. Hoe zou zo’n tijdelijke Grexit er concreet uitzien?
Dat is de grote vraag, die ook Schäuble nog niet beantwoord heeft. Veel economen en politici zijn van mening dat een Grexit, zelfs een tijdelijke, tegen elke prijs vermeden moet worden. De Oostenrijkse bondskanselier Werner Faymann reageerde daarom gisteren erg negatief op de uitspraken van Schäuble. ‘Dit is moreel niet juist, het zou het begin zijn van een proces van verval’, zei hij. Ook veel economen denken dat niemand iets te winnen heeft bij een Grexit.
5. Waarom niet?
Door de muntontwaarding van de nieuwe drachme en de aanwakkerende inflatie zou de Griekse welvaart aanvankelijk nog een enorme klap te verwerken krijgen. Om nog maar te zwijgen van de gevolgen voor de banken. Bovendien zouden ook de schuldeisers slechter af zijn, want de schuld in euro zou dan nooit meer volledig afbetaald kunnen worden. Royal Bank of Scotland berekende dat een Grexit voor de schuldeisers ongeveer 100 miljard euro duurder zou uitvallen dan Griekenland binnen de club te houden. De denktank Bruegel denkt dat 75 procent van de schuld niet kan worden terugbetaald.
6. Maar een Grexit maakt een econo- misch herstel voor Griekenland toch makkelijker?
Ook dat is verre van zeker. De Griekse handel is te beperkt om via een goedkope munt een sterke economische stimulans te kunnen vormen, schreef ING vorige week in een rapport. Of het toerisme er wel bij zou varen, is ook de vraag. De prijzen zouden zakken, maar de noodzaak om geld te wisselen en de wisselkoersrisico’s voor touroperators en luchtvaartmaatschappijen zijn dan weer nadelen.
7. Kan Griekenland de eurozone verlaten en toch de euro blijven gebruiken?
In theorie is dat mogelijk. Twee landen hebben de euro ingevoerd als officiële munteenheid, zonder dat ze lid zijn van de eurozone: Kosovo en Montenegro. Vandaar dat die optie soms omschreven wordt als het Montenegro-scenario. Maar anders dan die landen is Griekenland volledig ingekapseld in het zogenaamde eurosysteem. Grensoverschrijdende financiële transacties worden op een centraal niveau geboekt. Ook is het moeilijk denkbaar dat het land wordt afgesneden van ECB-steun. Gisteren nog zei voorzitter Mario Draghi nog dat hij weigert na te denken over een scenario waarbij Griekenland geen lid is van de eurozone.