Actiegroepen krijgen meer juridische armslag
Het Grondwettelijk Hof vernietigt de bestuurlijke lus bij de Raad van State. Diverse actiegroepen vinden dat bijzonder goed nieuws. Met zo’n lus konden overheden nog snel enkele procedurele fouten rechtzetten.
Volgens het Grondwettelijk Hof vormt bestuurlijke lus een inbreuk op de onpartijdige rechtspraak
BRUSSEL | Het Grondwettelijk Hof vernietigde gisteren de bestuurlijke lus bij de Raad van State. Die lus gaf het rechtscollege de mogelijkheid om een overheid via een tussenarrest op te dragen een gebrek in de bestreden akte of het reglement te herstellen of te laten herstellen. Volgens het Hof vormt dat principe een inbreuk op de onpartijdige rechtspraak. Nog voor de einduitspraak in zicht is, geeft de rechter immers aan op welke manier de fout kan worden hersteld. De lus beperkte ook de toegang tot de rechtspraak. Tegen de herstelde overheidsbeslissing was immers geen beroep meer mogelijk. Met zijn beslissing verwijst het Grondwettelijk Hof een belangrijke hervorming van de Raad van State, die pas vorig jaar van kracht werd, naar de prullenmand. Zeker bij de diverse overheden werd het bestaan van zo’n lus een fetisj. Het moest de Raad van State de mogelijkheid geven om kleinere fouten die niet van doorslaggevende invloed waren op de rest van het dossier, recht te zetten zonder de hele zaak te vernietigen. Het dossier wordt eventjes teruggestuurd naar de overheid die de fout kan corrigeren zonder dat de volledige procedure moet worden overgedaan (vandaar de benaming ‘lus’).
Hulpje van overheid
Maar diverse verenigingen en de Orde van Vlaamse Balies trokken naar het Grondwettelijk Hof. De balies vonden dat de Raad van State zich als hulpje van de overheid profileerde. Milieuvereniging vreesden dat het flink moeilijker zou worden om beslissin- gen – bijvoorbeeld een ruimtelijk uitvoeringsplan – aan te vechten. Via de bestuurlijke lus konden vergeten adviezen of foutieve berekeningen in een milieueffectenrapport worden rechtgezet. De regeling stond ook op gespannen voet met een VN-verdrag rond basisrechten van burgers. Het wekt amper verbazing dat de Antwerpse actiegroep Ademloos een van de organisaties was die de lus aanvochten. Raadsman Philippe Vande Casteele reageerde opgetogen. Met gelijkaardige argumenten lag hij eerder mee aan de basis van de vernietiging, ook door het Grondwettelijk Hof, van een lus in het Vlaamse decreet rond ruimtelijke ordening. De Vlaamse regering werkte ondertussen een alternatief uit. Het principe blijft immers belangrijk om de ingewikkelde procedurele afwerking van grote infrastructuurwerken te vergemakkelijken. ‘Zo’n lus is nooit in het nadeel van de overheid’, beaamt Vande Casteele. De Vlaamse regering bespreekt vandaag de invoering van een bestuurlijke lus voor Vlaamse bestuursrechtscolleges (o.a. raad voor vergunningsbetwistingen en het Milieuhandhavingscollege).