NVA haalt na tien jaar slag

‘NIEUWKOMERSVERKLARING’ IS EINDE VAN POLITIEKE LIJDENSWEG De koppeling van een verblijfsrecht aan de wil tot integratie zet definitief een punt achter een eerder permissieve houding ten aanzien van nieuwkomers. De N-VA heeft er jarenlang voor gevochten.

BRUSSEL | ‘We hebben het laatste stukje van de puzzel gelegd.’ Staatssecretaris voor Asiel Theo Francken (N-VA) reageert uiterst tevreden op de goedkeuring van de nieuwkomersverklaring en de koppeling van het verblijfsrecht aan de integratiewil. Haast tien jaar geleden onderhandelde hij al op Hertoginnedal, als lid van de CD&V/N-VA-delegatie bij de vorming van de regering-Leterme, over de verstrenging van de asielwetgeving, de snel-Belgwet of de wet op de gezinshereniging. De politieke meningsverschillen met de Franstalige partijen waren toen niet te overbruggen. De afdwingbare nieuwkomersverklaring zet een punt achter de permissieve houding van de overheid ten aanzien van vreemdelingen. Het pijnlijkste voorbeeld was de snel-Belgwet van de paars-groene regering, een alternatief voor het migrantenstemrecht. Tienduizenden vreemdelingen kregen de nationaliteit cadeau. Daar stond geen integratieverplichting tegenover. Dat de nationaliteit de integratie zou bevorderen, bleek een illusie. Vanaf 2010 verstrengde het parlement de wet op de gezinshereniging en de snel-Belgwet drastisch. Ondanks de aanhoudende druk vanuit de N-VA bleef de integratieverplichting een moeilijk punt. De oorzaak lag vooral in de Franse Gemeenschap. In tegenstelling tot Vlaanderen bestond daar geen verplichte inburgeringscursus. Dat maakte het moeilijk om van nieuwkomers meteen te eisen dat ze een landstaal leerden. Bij de PS, het CDH, maar ook bij de MR klonk een veto. Enkele maanden geleden voerde de Franse Gemeenschap de verplichte inburgeringscursus in. Meteen liet de MR elk voorbehoud varen. Naarmate de asielcrisis vorderde, kwam de federale regering strenger uit de hoek. Aanvankelijk zou het niet ondertekenen van de verklaring ‘meegenomen’ worden in het dossier. Nu zegt de wet dat de aanvraag onontvankelijk is wanneer de verklaring niet wordt getekend. Francken ging graag nog een stapje verder door het behalen van een inburgeringsattest direct te koppelen aan een verblijfsrecht. Dat ging voor CD&V te ver. De nieuwe regeling geeft de overheid een aantal criteria om te bepalen of aan de integratieplicht werd voldaan. Los van de taalkennis of het hebben van werk, wordt ook het ‘strafrechtelijk verleden’ in kaart gebracht. Nieuwkomers krijgen dertig dagen bedenktijd om de verklaring te tekenen. Francken benadrukt dat de ambassades de betrokkenen goed moeten informeren over de inhoud en de gevolgen. Hij belooft ook te zullen waken over correcte vertalingen. Ook asielzoekers zal worden gevraagd om de verklaring te ondertekenen. Toch kan ze bij die groep niet worden afgedwongen. De Conventie van Genève laat niet toe dat erkende asielzoekers worden teruggestuurd naar hun thuisland wanneer dat hun leven in gevaar brengt. De wijziging van de wet die de toegang tot België regelt, is van groot belang bij de gezinshereniging, de breedste poort om België legaal binnen te komen. De verstrengde wet legde in 2011 gezinsherenigers enkele voorwaarden op (leeftijd, verdiensten, behuizing). Nu moet ook degene die zich bij het gezin voegt een verplichting nakomen.

‘Het laatste stukje van de puzzel is gelegd’