BEURSCOMMENTAAR YELLEN VERJAAGT EUROPESE ANGSTHAZEN
Olieprijs sinds begin 2016
Een maat voor niets, zo zou je de bijzonder spannende eerste drie maanden van het jaar kunnen noemen, als je kijkt waar de beurzen per saldo staan. Het jaar begon met de slechtste start voor aandelen sinds mensenheugenis. Maar na een val van 10 procent heeft Wall Street dat ondertussen alweer goedgemaakt. De Amerikanen koersen weer op winst. De Europese beurzen moeten nog heel wat terrein goedmaken, maar ze zijn ondertussen – weliswaar met vertraging – ook aan het herstellen. Maar doordat Yellen beloofde voorzichtig te zijn met renteverhogingen én omdat Wall Street maar blijft doorstomen, durfden Europese beleggers gisteren toch eindelijk uit hun schuiloorden te komen. De Stoxx Europe 600 won 1,6 procent. Allicht meer onder de radar gebleven, is het herstel van de olieprijs. Dankzij een spectaculaire klim van zowat 17 procent in maart noteert het zwarte goud weer rond de prijs van begin 2016. Is het toeval dat de aandelenkoersen samen met de olieprijs weer noteren alsof ze niet bewogen hebben tijdens de eerste drie maanden van 2016? De link tussen de olieprijs en de beurzen kan ten dele verklaard worden door technische factoren bij grote professionele beleggers. Namelijk door iets te doen wat kleine beleggers veel minder (kunnen) doen: posities innemen waardoor ze geld verdienen aan dalende koersen. Een deel daarvan is zuivere speculatie: grote beleggers verkopen massaal termijncontracten (futures) op aandelenindices. Dat heet ‘shorten’ of ‘short gaan’. De shorters hopen goedkoper terug te ko- pen, eenmaal de (termijncontracten op) beursindices nog lager zijn gezakt. Op dat moment incasseren ze hun winst. Dat shorten wordt echter ook massaal – en zelfs meer en meer – toegepast om zich in te dekken. Zeker in tijden van onzekerheid en dalende koersen gaan ook beheerders van niet-speculatieve portefeuilles shorten op aandelenindices. Want beheerders van grote aandelenportefeuilles (zelfs een klein beleggingsfonds
39,98
De olieprijs herstelde spectaculair. Na een sterke klim in maart noteert olie weer tegen de prijs van begin 2016
heeft vaak al een portefeuille van 100 miljoen euro) kunnen die niet zomaar snel verkopen. Dat zou weken of maanden duren. Daarom gaan ze, terwijl ze hun portefeuille gewoon behouden, daarbovenop short via futures of termijncontracten op aandelenindices. Die kunnen elke moment gekocht en verkocht worden in astronomische hoeveelheden. Als de beurzen fors dalen, wordt het verlies dat ze maken op de gewone portefeuille ten dele gecompenseerd door de shortposities. Dit gebeurt meer dan vroeger omdat gewone spaarders meer en meer beleggen in flexibele of ‘patrimoniale’ fondsen, die hun portefeuille aanpassen aan de situatie op de markten. De wens om zich aan te passen en in te dekken, kan finaal dus voor grotere schommelingen op de beurzen zorgen. En op hun beurt de verkoop van flexibele fondsen nog aanzwengelen.