HOEZEE! VROUWENWIELRENNEN OP TV!
(met dank aan de mannen)
Hoezee! De Ronde van Vlaanderen voor vrouwen komt zondag rechtstreeks op tv. De mannenwedstrijd moet er zelfs even voor wijken. Alleen: op het moment dat de vrouwenfinale echt begint, rijden de mannen een bevoorradingszone in en snijden ze een saaier stuk aan. Of hoe de pikorde duidelijk overeind blijft.
BRUSSEL | Als ze Catwoman of Mega Mindy heten krijgen vrouwen in nauw aansluitende pakjes busladingen aandacht. Terecht, daar niet van. Maar zet een superheldin op een fiets en ‘ het is toch hetzelfde niet’. Vrouwenwielrennen lijkt maar niet uit de hoek van de kneusjes te geraken. Gloort er licht aan het eind van de tunnel? Zondag vindt behalve de 100ste Ronde van Vlaanderen voor mannen ook de 13de Ronde voor vrouwen plaats, met ronkende namen als Elisa Longo Borghini (Italië), de winnares van vorig jaar, Anna van der Breggen (Nederland), de Britse wereldkampioene Lizzie Armitstead of Emma Johansson, de sympathieke Zweedse die in Vlaanderen woont. Voor het eerst moeten we het niet alleen stellen met een korte samenvatting ná de uitzending van de mannen. De vrouwenkoers wordt live uitgezonden – zij het enkel de laatste 35 kilometer. Een primeur die te danken is aan de jubileumeditie van... de mannen. VRT-woordvoerder Hans Van Goethem: ‘Samen met organisator Flanders Classics hebben we besloten om de vrouwenfinale uit te zenden via livestream én op Canvas. Journalist Ruben Van Gucht en voormalig wielrenster Liesbet De Vocht leveren commentaar. Ook nieuw is het feit dat we de mannenwedstrijd op Eén – becommentarieerd door het vaste duo Michel Wuyts en José De Cauwer – op cruciale momenten zullen onderbreken om stukken van de vrouwenronde te tonen.’ Bedoeling is om een keer of drie, vier ‘flitsen’ van enkele minuten te tonen zodat de supporters voor de buis een live-gevoel krijgen, zegt koersdirecteur Wim Van Herreweghe. ‘We denken dat die flitsen een echte meerwaarde zullen zijn.’ Addertje onder het gras: op het moment dat de finale in de vrouwenwedstrijd begint, is ‘ervoor gezorgd’ dat de mannen een kalme passage aansnijden. Het parcours is zo uitgetekend dat ze op dat moment de tweede bevoorradingszone inrijden en de koers wat luwt. Want stel je maar eens voor dat er een flits van de vrouwen wordt uitgezonden op het moment dat er bij de mannen een spectaculaire valpartij gebeurt waarbij een favoriet betrokken is! De klachtenbus zou uit-pui-len. Volgens Van Herreweghe heeft de afstemming van de ene wedstrijd op de andere niets met onderwaardering voor de vrouwen te maken, wel integendeel. ‘We hopen net om de vele kijkers die op dat moment de mannenwedstrijd volgen, vast te houden en hun interesse aan te wakkeren voor de vrouwenwedstrijd.’
Starstruck
Waarom hinkt het vrouwenwielrennen zo achterop? We hadden nochtans een vliegende start genomen: in 1958 werd voor een eerst een wereldkampioenschap voor vrouwen georganiseerd, van de eerste tien edities werden er liefst vier gewonnen door de Belgische Yvonne Reynders. Anno 2016 hebben veel landen, waaronder Nederland, ons voorbijgestoken. Volgens sommigen is het gebrek aan echte heldinnen, genre de Nederlandse Marianne Vos (die
niet meerijdt dit jaar, red.), een factor die meespeelt. Wielerfans zijn nu eenmaal starstruck. In ons land scheert Jolien D’Hoore hoge toppen. Kenners noemen haar een kandidaat-winnares voor de Ronde én een medaillekandidate voor de Spelen in Rio. Een klinkende overwinning in een koers met naam en faam kan het hele vrouwenwielrennen deugd doen, denkt Van Herreweghe. ‘Vedetten trekken altijd aan, en het is waar dat we nog geen vrouwelijke Eddy Merckx of Roger De Vlaeminck hebben. Nu, vergeet niet dat het vrouwenwielrennen veel jonger is, geef het nog wat tijd.’ Dat het ‘geen sport voor vrouwen is’, hoor je ook wel eens. Een mannenkoers is langer, zwaarder, heroïscher quoi. De damesversie wordt beschouwd als een flauw afkooksel. Vrouwen zijn te weinig competitiebeesten, enzovoort. Ook die redenering gaat niet op. Statistisch gezien zijn vrouwenkoersen spannender en dynamischer dan die bij de mannen.
De kip of het ei
Media-aandacht is dé sleutel tot populariteit (en sponsorgeld). En omgekeerd. Dat klopt, maar met mannen en vrouwen heeft dat weinig te maken, aldus Vlaams minister van Media Sven Gatz
‘Dit is geen onderwaardering. We proberen net de interesse voor het vrouwenwielrennen van de vele traditionele kijkers voor de mannenwedstrijden aan te wakkeren’
WIM VAN HERREWEGHE Koersdirecteur Ronde van Vlaanderen
(Open VLD) vorig jaar in de commissie Media. ‘Zo bracht de VRT de voorbije jaren veel meer vrouwen- dan mannentennis omdat België in het vrouwentennis absolute toppers had. In het veldlopen is het ongeveer fifty-fifty, in de atletiek was er ook meer aandacht voor het hoogspringen bij de vrouwen dan bij de mannen vanwege de prestaties van Tia Hellebaut. We zullen hier dus altijd een beetje met de kip en het ei blijven zitten.’ De media-aandacht voor het vrouwenwielrennen is een – zeg maar hét – stokpaardje van Vlaams Parlementslid en burgemeester van Oudenaarde Marnic De Meulemeester (Open VLD). Hij dringt al jaren aan op een gevarieerder sportaanbod op de openbare omroep, met specifiek meer uitzenduren voor het dameswielrennen.
Stiefmoederlijk
In 2012 draaide Yannick Vandermeren bij wijze van afstudeerproject een opmerkelijke reportage die er geen doekjes omwond: vrouwenwielrennen wordt stiefmoederlijk behandeld. ‘Het heeft te maken met het gebrek aan draagvlak’, verklaart Jo Deferme, chef Sporza, in de reportage. ‘Vrouwenwielrennen heeft een minder lange geschiedenis, is minder vergroeid met het Vlaamse karakter. Voor ons zijn er twee grote, populaire sporten – voetbal en wielrennen – en is vrouwenwielrennen evenwaardig aan een ‘kleine’ sport’. Sindsdien is een en ander toch wel geëvolueerd, benadrukt Van Goethem. ‘Eerder zonden we al samenvattingen van WorldTourkoersen als Gent-Wevelgem en de Ronde van Vlaanderen uit, en onlangs gingen de veldritten voor vrouwen in de wereldbeker en de Bpost bank-trofee rechtstreeks op antenne. Eind januari haalde het WK veldrijden bij de vrouwen in Zolder meer dan 650.000 kijkers – goed voor een marktaandeel van ruim 60 procent.’ Ondanks de stijgende commerciële waarde van het vrouwenwielrennen, blijft er een enorm verschil in prijzengeld bestaan. ‘Vorig jaar won ik de wereldbeker in Drenthe. Toen kreeg ik een stofzuiger op het podium als extraatje.’ Dixit Jolien D’Hoore eind februari in deze krant. Volgens de voorzitter van de Koninklijke Belgische Wielerbond, Tom Van Damme, gaat het om een ‘historisch gegeven’. Als de waarde van het vrouwenwielrennen stijgt, zou ook het prijzengeld moeten stijgen. Wat dat betreft kan het alleen maar beter gaan. Niet alleen binnen de UCI, maar ook in de academische wereld wordt het vrouwenwielrennen sinds kort flink gepromoot. Zo noemen de economen Wim Lagae en Daam Van Reeth (KU Leuven) in hun recente ‘blauwdruk voor het internationale wegwielrennen’ een versnelde uitbouw van een voldragen vrouwelijke competitievariant ‘prioritair’.
Podiummoment
De vraag is natuurlijk hoe structureel het ‘experiment’ van zondag is. Zal de vrouwenkoers ook volgend jaar – als er geen jubileum te vieren valt – nog rechtstreeks uitgezonden worden? Wim Van Herreweghe maakt zich sterk dat de omslag definitief is. ‘We zijn met Flanders Classics al vele jaren bezig om het vrouwenwielrennen op de kaart te zetten. Uiteraard gaan we achteraf samen met de VRT evalueren hoe het gegaan is, zo’n dubbele straalverbinding is immers niet goedkoop, maar het is alvast onze bedoeling om hiermee door te gaan.’ Behalve de rechtstreekse uitzending heeft Flanders Classics ook gezorgd voor een eigen ‘podiummoment’ voor de vrouwen. Op zaterdag 2 april, één dag voor de Ronde, zal er een officiële teamvoorstelling zijn op de Markt van Oudenaarde, begeleid door muziek en animatie. De VRT is naar eigen zeggen helemaal mee. ‘Waar de middelen aanwezig zijn en we sowieso al een relevant publiek bereiken, willen we extra ons best doen om vrouwenwielrennen en andere kleinere sporten goed in beeld te brengen en zo nodig net voor of na publiekstrekkers uit te zenden. Kijkcijfers zijn geen maatstaf’, benadrukt Hans Van Goethem. Maar het helpt natuurlijk wel. U weet wat te doen zondag, bij de mannen is op dat moment toch niets te beleven.