Geen Beach Boys maar Will Tura
Geen dates, geen prom, geen Cadillac, maar het traditionele naoorlogse Vlaanderen. Vijftig jaar geleden kwamen zeven Amerikaanse AFS-studenten voor een jaar naar ons land, dag op dag vijftig jaar later zijn ze terug.
| ‘Vader stond aan de band bij General Motors, moeder was huisvrouw. We waren met vijf kinderen, woonden in Borgerhout en hadden zelfs geen auto. Kosmopolitisch? Nee. Wie wel in de jaren zestig? Maar toen kwam Larry.’ Daar staat hij dan: Larry W. Yarak uit Texas. Iets kaler en grijzer dan vijftig jaar geleden, maar Rob Verwerft – een van de vijf kinderen – ziet in hem nog altijd die zestienjarige studiebol die indertijd van de boot is gekomen in Rotterdam. Klaar om zich een jaar onder te dompelen in de Vlaamse volksaard en het schoolsysteem als student van het uitwisselingsprogramma AFS. ‘In vijftig jaar tijd is er veel veranderd hier’, aldus Yarak. Samen met zes andere Amerikaanse uitwisselingsstudenten is hij nu in Antwerpen voor het jubileum van hun verblijf. Het is ook zijn reisgenote – toen en nu – Cindy Duryae uit Seattle meteen opgevallen: ‘ Vlaanderen is een stuk moderner geworden, minder traditioneel, wat meer Amerika als ik er zo over nadenk.’
Exit Amerika
Waar de zeven Amerikanen het roerend over eens zijn: door dat uitwisselingsjaar is hun perspectief op de wereld veranderd. Iets wat AFS overigens nog steeds belooft te doen. America the Beautiful was plots toch niet meer zo beautiful. Yarak: ‘Door discussies met mijn leraar Engels, meneer Van Gestel, zag ik de nutteloosheid van de oorlog in Vietnam goed in. Ik kreeg ook interesse voor de Belgische politiek en betoogde nog voor Leuven-Vlaams.’ ‘Ik begon te herdenken wie ik was. Ik besefte dat de wereld niet rond de States draaide. Dat er hier een maatschappij was die perfect werkte’, zegt hij. En terzijde: ‘Ik was een baseballfan, maar de koers bleek ook intrigerend te zijn.’ Nog steeds volgt de historicus met een fascinatie voor vreemde talen en dialecten de Ronde van Frankrijk op de voet, tot verbijstering van zijn vrouw. En ook de Vlamingen waren toen nieuwsgierig naar zijn land, en nu nog steeds. ‘Trump. Mensen spreken me erover aan ja. Ik ben bang van die man. Maar ik denk niet dat hij erin zal slagen om president te worden.’ Het is de slogan van AFS: ‘Levens verbinden, culturen delen.’ Een die Verwerft beaamt: anno 1966 een yankee in huis, qua frisse wind kan dat tellen. Will Tura versus The Beach Boys. ‘In België was alles strikter, er was minder een jeugdcultuur’, aldus Yarak. ‘Ik had een oogje op een meisje, maar mocht er niet mee uitgaan van de vader van het gastgezin. Dat was not done. Terwijl ik in de States veel meer die vrijheid had. Ik had zelfs al mijn rijbewijs.’ Die verschillen zijn nu wat uitgevlakt. Yarak merkt het op in de communicatie van zijn zonen met de zonen van een van zijn Belgische ‘zussen’. ‘Ze zitten constant met elkaar te praten via Facebook.’ Niet alleen de deelnemende studenten zijn het leven anders gaan zien, ook de gastgezinnen. Tijdens het verblijf van Yarak schaften de Verwerfts een auto aan en planden ze hun eerste verre reizen. Ze zijn daarna ook contact blijven houden. ‘Het heeft de deelnemende gezinnen echt getransformeerd’, aldus Inge Van Gaal, de organisator van de reünie. ‘Onderschat niet wat een avontuur het was om in de jaren zestig een Amerikaanse scholier in huis te nemen.’
Melk bij de koffie
De grootste cultuurverschillen? Een kleine rondvraag bij de Amerikanen levert steevast dezelfde antwoorden op: met het hele gezin rond de tafel zitten om te eten, alcohol à volonté, zelfs op jonge leeftijd, melk bij de koffie en rechtstaan als een leraar de klas binnenkomt. Dat strengere hoeft niet per se slecht te zijn, aldus de gepensioneerde Cindy Duryae. ‘Bijvoorbeeld de manier waarop hier een taal aangeleerd wordt: jong beginnen, veel memoriseren en daarop verder bouwen. Daar heb ik later nog veel aan gehad.’ Ze wisselt af tussen Engels en nagenoeg vlekkeloos Belgisch-Nederlands. In tijden van wifi, Facebook en trans-Atlantische vluchten voor een spotprijs, valt het maar moeilijk voor te stellen: toen werden er nog brieven gestuurd, naast een vooraf gereserveerd telefoongesprek. Duryae: ‘Heimwee had ik niet. Zolang ik in België was, wilde ik ook een echte Belgische zijn.’ Haar ‘zus’ Vera Vandyck: ‘Tegen Kerstmis haalde ze betere punten dan ik. Dat was frustrerend.’
‘Ik had een oogje op een meisje, maar mocht er niet mee uitgaan van de vader van het gastgezin. Dat was not done. In de States had ik meer vrijheid’