Thailand kleurt steeds meer kaki
In een referendum hebben de Thai voor een nieuwe grondwet gestemd. Volgens critici heeft het volk zichzelf zo verder buitenspel gezet. Op de achtergrond speelt de grote onrust over de nakende dood van de oude koning, die al sinds 1946 op de troon zit.
| In de aanloop naar het Thaise referendum over een nieuwe grondwet hadden de militairen laten weten dat het verboden was om Pokémon te vangen in de stemhokjes – ook een farce moet kennelijk ernst uitstralen. Uit de eerste resultaten bleek gisteren dat meer dan 60 procent van de Thaise kiesgerechtigden voor de nieuwe grondwet heeft gestemd. Dat het ‘ja’-kamp won, is niet echt een verrassing. De militairen die twee jaar geleden in een coup de macht hadden gegrepen, hadden er alles aan gedaan om het het ‘neen’-kamp onmogelijk te maken. Wie tegen de nieuwe grondwet pleitte, riskeerde een gevangenisstraf tot tien jaar. Meer dan honderd ‘luizen in de pels’ zijn al in de cel beland. Een oppo- sitiezender werd een maand op voorhand al uit de lucht gehaald.
Twintigste grondwet
Hebben de militairen een democratisch middel misbruikt om de autocratie te versterken en heeft het volk zichzelf dus buitenspel gezet? Heel wat Thai wisten amper wat de inzet was. De nieuwe grondwet is de twintigste versie sinds het einde van de absolute monarchie in de jaren 30. In 2014 grepen de militairen de macht, op een moment dat de politieke chaos compleet was. De verdeeldheid tussen de twee politieke kampen in het land werd uitgevochten op straat. Niemand leek de politieke tweespalt tussen arm en rijk, tussen stad en platteland, tussen geelhemden en roodhemden nog te kunnen verzoenen. Thailand heeft een geschie- denis van militaire staatsgrepen, coup nummer vijftien passeerde dan ook vrij geruisloos. Generaal Prayuth Chan-ocha stuurde het parlement naar huis, hees zichzelf in het zadel en kreeg er nog eens de koninklijke zegen voor ook. Wie protesteerde, werd gearresteerd.
Orde op zaken
Prayuth Chan-ocha beloofde twee jaar geleden dat de militairen niet meer dan voorbijgangers aan de macht zouden zijn. Orde op zaken stellen en dan nieuwe verkiezingen uitschrijven, zo omschreef hij hun opdracht. De nieuwe grondwet moet nu de weg vrijmaken naar verkiezingen in 2017. De militaire leider was voorbereid op een verrassende overwinning van de ‘neen’-stem. In dat geval zou hij de grondwet voor het gemak gewoon helemaal zelf schrijven en niet meer voorleggen, verklaarde hij eerder. Wat er nu verandert? Het kiessysteem wordt zo aangepast dat het onwaarschijnlijker wordt dat één partij in het parlement het overwicht heeft. Kleinere partijen zullen zo belangrijker worden, coalities de regel. De senaat mag mee de premier aanstellen en wordt niet langer gedeeltelijk verkozen, maar volledig aangesteld door de militairen. Volgens critici verzekeren de militairen zich zo van hun invloed op het moment dat de democratie weer ingevoerd wordt.
Koning Bhumibol
Op de achtergrond van de hele militaire operatie speelt de grote ongerustheid over de nakende dood van de monarch. Koning Bhumibol (88) zit al sinds 1946 op de troon – dat is langer dan de Britse Queen. Veel Thai hebben nooit een andere koning gekend. Bhumibol heeft veel politieke autoriteit en wordt al jaren gezien als dé figuur die het land samenhoudt. Het is een staatsgeheim hoe het op dit moment precies met hem gaat. De Thai weten alleen dat hij
‘Het optreden van Erdogan na de coup doet aan de nazi’s denken’ CHRISTIAN LINDNER, voorzitter van de Duitse FDP, moest terugdenken aan de brand in de Rijksdag van 1933. De nazi’s noemden die een complot van de communisten tegen de regering, waarop ze de burgerrechten verder inperkten. De kroonprins rijgt de schandalen aan mekaar. Laatst stapte hij halfnaakt en op sandalen een vliegtuig op
in het ziekenhuis ligt en dat zijn toestand ernstig is. Het land, en zeker ook de militairen, huiveren voor het moment dat zijn zoon, kroonprins Maha Vajiralongkorn, aan de macht komt. En niet alleen omdat hij goede banden zou hebben met broer en zus Thaksin en Yingluck Shinawatra, rond wie veel van de politieke strubbelingen draaien. Die twee politici staan voor de roodhemden en zijn erg populair op het platteland. Ze werden elk om beurt in 2006 en 2014 door de militairen aan de kant geschoven. Het probleem met de kroonprins is vooral dat hij een erg onpopulaire schandaalprins is. De laatste ophef dateert van enkele weken geleden, toen hij halfnaakt en zwaar getatoeëerd met een veel te klein onderhemd en in sandalen op een vliegtuig stapte in Duitsland. De rode loper niet waardig, klonk het. In Thailand zelf werden de beelden als getrukeerd afgedaan. De Thaise vrouw van de Schotse fotograaf werd opgepakt. Nemen de militairen alvast een voorschot op het slechte nieuws dat het land binnenkort vanuit het paleis te wachten staat? Voorlopig blijft alles nog rustig onder het militaire bewind. Als Bhumibol sterft, zou de toestand wel uit de hand kunnen lopen, is de vrees.
BRUSSEL | Het is pas de tweede keer dat de 82-jarige keizer Akihito zich op die manier tot het volk richt. De eerste keer was vijf dagen na de verwoestende aardbeving en tsunami van 11 maart 2011. De boodschap is vooraf opgenomen omdat een live-toespraak te riskant wordt gevonden: ze zou aanleiding kunnen geven tot verkeerde interpretaties en er kan niets meer gecorrigeerd worden. Het onderwerp van zijn toespraak is al bekend. Enkele weken geleden lanceerde de Japanse publieke omroep het nieuws dat ‘volgens bronnen binnen het keizerlijke paleis’ de keizer overwoog af te treden. De gezondheidstoestand van de bejaarde keizer – hij zit al op de troon sinds zijn vader Hirohito overleed in 1989 – laat al enkele jaren te wensen over. En hij heeft eerder al te kennen gegeven dat hij soms kleine foutjes maakt bij officiële plechtigheden. Ondanks de prompte ontkenning van het paleis, werd aangenomen dat het bericht klopte. Japanse media doen namelijk niet aan royalty-roddels – toch niet als die over de eigen keizerlijke familie gaan. Zeker met berichten over hun vereerde keizer gaan ze niet over één nacht ijs.
Daar is Naruhito
Er is echter één probleem: de keizer kán niet aftreden volgens de Japanse wet. Waarschijnlijk zou |
Voor veel conservatieve Japanners is een vrouwelijke opvolging ondenkbaar