Humor en pragmatiek
‘De meeste dromen zijn bedrog / maar als ik wakker word naast jou dan droom ik
nog.’ Ziedaar de filosofie van de dertigers, in 1994 trefzeker neergezet door Marco Borsato in een van zijn monsterhits, die luid werd meegebruld op de dansvloeren. Toch een verschil met hun ouders, die opgegroeid waren in het verlengde van de ‘ golden sixties’, een decennium waarin idealistisch dromen vrij stond. Grote ideologieën zijn aan dertigers niet besteed. Hun ouders, veelal babyboomers, geloofden in hun jeugd dat de wereld gered kon worden met liefde, vrede en begrip, maar lijken dat idealisme niet te hebben doorgegeven. Wel hebben ze hun kinderen aangemoedigd zichzelf te ontplooien. Geen woord past hun kinderen beter dan ‘zelf ’. Een dertiger is een ‘ me-company’. Voor sociologen zijn dertigers een moeilijk te klasseren groep. Ze zijn geboren tussen 1977 en 1986, zijn de laatsten die opgroeiden zonder internet, en worden deels gezien als ‘Gen X’ en deels als ‘ Gen Y (de millennials)’. Dat betekent dat de oudste dertigers zich nog wat wentelen in de ontgoocheling van het postmodernisme, en dat de jongsten al aansluiten bij de praktische zelfredzaamheid van de twintigers. Sommige sociologen zien genoeg eigen kenmerken om er een aparte groep voor te creëren: die heet dan ‘ de pragmatische generatie’. Die pragmatiek was nodig, want dertigers hebben veel crisissen aan den lijve ondervonden. Zij groeiden op met de zaak-Dutroux, de angst voor een ecologische ramp en de schok van 9/11. Het zorgt ervoor dat ze zich snel aanpassen, dat ze veranderingen als een uitdaging zien, maar dat gevoel passen ze niet zozeer toe op de gang van de wereld, maar op zichzelf. Ze zijn de eerste generatie die het lang niet vanzelfsprekend vindt een bepaalde situatie te consolideren. Zijn niet van plan hun hele leven in dezelfde job zullen blijven, uit angst voor de sleur en gemiste kansen. Ze noemen zichzelf ‘ serieel monogaam’: ook relaties hoeven niet voor eeuwig te zijn. Eens van partner wisselen moet kunnen, zelfs als het eigenlijk wel goed gaat. Wat hen onderscheidt van de hen omringende decennia, is dat onze dertigers humor belangrijk vinden. Niet voor niets zijn ze ook de Woestijnvisgeneratie. In de vriendelijke ironie van In de gloria en
Schalkse ruiters schuilt bevrijding en zelfs positivisme. Hoe ze naar anderen kijken? Ze maken weinig problemen, zolang ze hun eigen geluk kunnen realiseren, zoals de helden in hun favoriete serie Friends. Door een beetje tussen Gen X en Gen Y in te zitten, lijken ze ook minder onder druk te staan dan die gehypete generaties. De dertigers zijn een scharniergroep. En zonder scharnieren gaan ramen niet open.