Drank, drugs, en de neergang van de Lord of the Rings
YURI VAN GELDER MOET VOOR HET TURNEN RIO UIT
BRUSSEL | Een Jerommeke met een makkelijke lach. Een trainingsbeest met foute vrienden. Altijd in voor een geintje ook. Maar bovenal: een van ’s werelds turntoppers aan de ringen. Zonder pardon is Yuri van Gelder door het Nederlandse olympisch comité naar huis gestuurd maandag. Zijn vergrijp: een nachtje doorzakken in Rio. Volgens verschillende Nederlandse media besloot hij na zijn kwalificatie zaterdag om een bezoekje te brengen aan het Holland Heineken House, de plaats voor Nederlandse supporters om feest te vieren. Daarna ging het richting nachtclub, om pas tegen het ochtendgloren in het olympische dorp te arriveren. Stilletjes richting bed sluipen zat er niet meer in voor Van Gelder. Zichtbaar aangeschoten zou hij er nog de nodige overlast veroorzaakt hebben.
Aangeslagen en kapot
Gisterenmiddag landde de 33-jarige Nederlander op Schiphol. Hij weigerde uitgebreide verklaringen af te leggen. Enkel dat hij ‘ de gebeurtenissen in besloten omgeving wilde verwerken.’ Zijn management liet weten dat hij aangeslagen en kapot is. Opvallend: in het olympische regle- ment van TeamNL staat nergens dat sporters geen glaasje alcohol mogen nuttigen. Maar artikel 6 bepaalt wel dat sporters ‘zich moeten gedragen’. Als ze dat niet doen, dreigt er een uitsluiting. Volgens de nationale sportbobo’s had Van Gelder de normen en waarden van het team ‘op grove wijze overschreden’. Zonder verder in details te treden. Al heel zijn leven werkte Van Gelder toe naar de finale in Rio. Wereldkampioen, Europees kampioen, Sportman van het Jaar. Alleen die olympische medaille ontbrak nog. Net daarom is het zo opmerkelijk dat die uitspatting uitgerekend van hem komt: al dat werk, zomaar overboord. Om zijn passie te duiden: de van opleiding orthopedische schoenmaker probeerde er altijd bij te zijn, zelfs al was hij niet geplaatst. Voor Athene 2004 greep hij naast de wildcard – die ging naar een Griek – maar versierde hij nog wel een baantje dankzij wat vrienden. Hij mocht het statief van een camera bewaken tijdens de turnfinale. Vier jaar later, in Peking, flikte hij het weer. Net de Spelen gemist, maar als sergeant eerste klasse bij de landmacht mocht hij er turndemonstraties verzorgen voor het grote publiek. Die finale had hij kunnen winnen, vond hij zelf. In die periode waren er al roddels dat Van Gelder genotsmiddelen gebruikte. Maar pas in 2009 barstte de bom na een positieve dopingtest. Hij moest toegeven dat hij al enkele jaren aan de cocaïne zat. Eerst occasioneel, daarna op regelmatige basis. Er volgde een schorsing van een jaar en een verblijf in afkickkliniek Castle Craig in Schotland. In de pers stortte hij zijn hart uit: na zijn wereldtitel in 2005 werd hij te veel geleefd, kon hij geen nee zeggen en werd het witte poeder een uitlaatklep.
Cokegebruik verzonnen uit faalangst
Na zijn comeback ging de controverse maar niet weg. Dat had hij vooral aan zichzelf te danken. Amper enkele maanden nadat zijn schorsing was afgelopen, trok hij zich terug van het wereldkampioenschap in Amsterdam ‘om medische redenen van persoonlijke aard’. De turnbond maakte bekend dat hij opnieuw coke had gebruikt. Een dopingtest sprak dat echter tegen. Later bleek dat Van Gelder last had van faalangst. Hij zou zijn gebruik verzonnen hebben om onder het tornooi uit te komen. Niettemin bleef hij trainen. De Spelen in 2012 waren een realistische doelstelling, maar weer ging het mis, deze keer door een foute afsprong op een cruciaal moment. Hij landde op zijn kont, niet op zijn voeten. Maar toen wist Van Gelder al: in Brazilië moet ik er staan. Het land ligt hem. Zijn vriendin Katarina is Braziliaanse. Hij spreekt de taal. Hij trainde er mee met de nationale ploeg. Alleen financieel was het niet altijd makkelijk. Van Gelder schnabbelde wat bij door turndemonstraties te geven, onder meer op het festival Zwarte Cross terwijl er tractoren rond hem reden en op het verjaardagsfeest van cultfiguur Gerard Joling. Zijn gage? 2.500 euro. Met de kwalificatie voor Rio kwam uiteindelijk een serieuze portie geluk kijken. Zijn oude niveau haalde hij niet meer. Onder meer onze landgenoot Dennis Goossens was hem voorbij gestoken. Maar hij bleef vechten. Dat weet hij aan het kwart Armeens bloed dat door zijn aders stroomt. Vechtersbloed, zei hij zelf. Het is afwachten of hij nu ook een knokpartij met de bobo’s wil aangaan.
Toen de Nederlander Athene 2004 miste, versierde hij een baantje en mocht hij het camerastatief bewaken tijdens de turnfinale