Een op tien werkende vrouwen is ziek

1 OP 10 ZIT ZIEK THUIS Een steeds groter deel van de langdurig zieken in ons land zijn vrouwen. 1 op 10 werkende vrouwen zit ondertussen ziek thuis, vaak met psychologische klachten. ‘Een snelle terugkeer naar de job is dan niet evident’.

BRUSSEL | Vooral vrouwen zijn langdurig ziek, zo blijkt uit cijfers van het Riziv voor 2015. Onder de 370.408 langdurig zieken bij werknemers en zelfstandigen in 2015 waren er 166.162 mannen (45%) en 204.246 vrouwen (55%). Tussen 2010 en 2015 is het aantal langdurig zieke mannen met 22 procent gestegen, bij vrouwen bedroeg de stijging liefst 43 procent. Bijna 10 procent van de werkende vrouwen zit thuis ziek, bij mannen is dat 7 procent. De cijfers vallen deels te verklaren door het optrekken van de pensioenleeftijd voor vrouwen en het feit dat er meer vrouwen gaan werken. Maar ze zijn volgens professor Arbeidsgeneeskunde Lode Godderis (KU Leuven) ook toe te schrijven aan sociale factoren. Zo zijn het nog steeds vooral vrouwen die de combinatie werkgezin moeten zien te regelen, terwijl ze vaak werken in mentaal belastende sectoren als de zorgsector. Tot 7 op 10 vrouwelijke zieken zitten thuis met aandoeningen als burn-out, depressie of rugklachten.

BRUSSEL | Het aantal langdurig zieken in ons land stijgt, zoals gekend, spectaculair. Uit nieuwe, gedetailleerde cijfers van het Riziv, die De Standaard kon inkijken, blijkt dat vooral vrouwen langdurig ziek zijn. Bij de 370.408 langdurig zieken bij werknemers en zelfstandigen in 2015 waren er 166.162 mannen (45%) en 204.246 vrouwen (55%). In 2015 was al bijna 1 op 10 werkneemsters of zelfstandigen buiten strijd, bij mannen is dat bijna 7 procent. Opmerkelijk, twintig jaar geleden waren vooral mannen langdurig ziek, maar sinds 2008 geraken de vrouwen steeds meer oververtegenwoordigd in de statistieken (zie grafiek). Er zijn verschillende verklaringen voor die drastische ommezwaai. Vanaf 1997 is de pensioenleeftijd voor vrouwen geleidelijk opgetrokken van 60 tot 65, straks 67, jaar. Zieke vrouwen van boven de 60 duiken daardoor niet langer op in de pensioencijfers maar wel bij het Riziv. Er gaan ook simpelweg veel meer vrouwen werken dan vroeger. Maar dat verklaart niet alles. Terwijl er nog steeds meer mannen dan vrouwen op de arbeidsmarkt rondlopen, zijn het toch eerder vrouwen die langdurig ziek zijn. Er is dus meer aan de hand, erkent ook professor Arbeidsgeneeskunde Lode Godderis (KU Leuven). Zo vallen vrouwen gemiddeld op jongere leeftijd uit, namelijk vanaf 44. Bij manen is dat doorgaans vanaf hun 46. Dat het vooral veertigers zijn die uitvallen, hoeft niet te verbazen. ‘Het is een moment waarop de carrière piekt, maar ook met zorg voor de kinderen en vaak ook voor de ouders’, zegt Godderis. Vooral de sandwichgeneratie gaat er dus onderdoor, en daarbinnen ‘zijn het toch vooral vrouwen die de druk voelen van de combinatie werk en gezin’, zo klinkt het Vrouwen zijn ook sterker vertegenwoordigd in sectoren zoals de distributie, zorgsector of het onderwijs, waar de fysieke en mentale belasting vaak erg hoog is. Bijna 70 procent van de vrouwelijke zieke arbeiders valt uit door psychische stoornissen of ziekten van het bewegingsstelsel: grosso modo zijn dat burn-outs, depressies en rugklachten. ‘En rugklachten gaan vaak samen met psychologische klachten’, zo weet Godderis. Bij vrouwelijke bedienden gaat het over 67 procent. Voor alle duidelijkheid, ook bij mannen zijn het overwegend burn-outs, depressies en rugklachten die arbeiders (62 procent) en bedienden (61 procent) thuis houden. Slecht nieuws, zo waarschuwt Godderis, want wie met psychische klachten thuis zit, keert vaak minder snel terug naar de werkvloer, dan wie een fysiek ongeval heeft gehad. ‘En dat terwijl de kans op een succesvolle terugkeer naar het werk veel kleiner wordt zodra men langer dan 2 maanden thuis zit.’ Ter vergelijking: vrouwen blijven gemiddeld 5,3 jaar langdurig ziek, mannen 6,15 jaar.

Vooral de sandwichgeneratie dreigt uit te vallen, en daarbinnen zijn het vaak vrouwen die de druk voelen van de combinatie werk en gezin