Toen je geen medaille maar een vaas kreeg
Rugby (sevens) en golf, de twee nieuwe sporten op deze Spelen, stonden allebei al eerder op het olympische programma. Rugby tot 1924, bij golf was het nog langer geleden. In 1900 was er een mannenen een vrouwentornooi. Dat laatste werd gewonnen door Margaret Abott, zonder dat ze wist dat ze had deelgenomen aan de Spelen. De 22-jarige Amerikaanse was op vakantie in Parijs toen ze een affiche voor een golftornooi zag. Ze nam deel, won en kreeg geen medaille, maar een porseleinen vaas. Haar moeder nam ook deel en eindigde zevende. In 1904 in St. Louis won ongeveer de enige niet-Amerikaan die er deelnam: de 46-jarige Canadees Georges Lyon, die golf begon te spelen op zijn 38ste na een carrière in het cricket, het baseball, het tennis en het polsstokspringen. In 1908 reisde Lyon ook naar Londen, maar omdat de Engelsen en Schotten het niet eens raakten over de competitieformule, gaf iedereen forfait. Lyon kon zijn gouden medaille krijgen, maar weigerde. ‘Ook in 1920 in Antwerpen heeft golf ooit op het programma gestaan’, zegt sporthistoricus Roland Renson. ‘Dat weten we omdat er een programmaboekje is. Waarom er nooit gegolft is, is onduidelijk. Mogelijk waren er gewoon geen deelnemers.’
| Na 112 jaar staat golf weer op het olympisch programma, maar de professionele golfwereld reageert op zijn minst dubbelzinnig op die herintrede. Sommigen zijn razend enthousiast, zoals de Belgen. ‘Elke golfer die ik hier tegenkom, zegt: wauw, dit is cool’, aldus Nicolas Colsaerts. Anderen zoeken driftig allerlei uitvluchten om Rio te mijden. En dan lijkt de zika-mug wel een geschenk uit de hemel. Lange tijd stond volgend zinnetje te pronken op de officiële site van de Spelen: ‘De aantrekkingskracht van een gouden medaille zal zeker de grootste namen binnen de golfsport lokken.’ Het is van de site gehaald, nadat ondertussen minstens 21 spelers hebben afgezegd – vijf van hen zijn toptienspelers. Enkele spelers verwezen naar het zikavirus. ‘Het is een risico voor de toekomstige zwangerschappen van mijn vrouw’, zei Jason Day, de Australische nummer één van de wereld. ‘ Ik maak mij daar ernstig zorgen over. Mijn familie komt altijd op de eerste plaats.’
Slechts twee golfers per land
Een andere Australiër, Adam Scott, had het net niet over een minderwaardig tornooi. ‘Het is slecht bezet omdat er maar twee spelers per land mogen deelnemen. Veel toppers uit de VS of Engeland kunnen niet eens gaan.’ De Amerikaan Zach Johnson vindt de Spelen meer iets voor andere sporten. ‘Golfers krijgen al het hele jaar door erkenning, voor atleten en zwemmers kan het maar eens om de vier jaar.’ De vraag is of het IOC zoveel desinteresse blijft dulden. In Tokio 2020 is golf er nog bij, maar nadien is de toekomst onzeker. De Belgische golfwereld vindt al die heisa heel spijtig. ‘Het zijn allemaal uitvluchten, dat is duidelijk. En dat is jammer, want de Spelen zijn een fantastische promotie voor onze sport’, zegt Jan Baert van de Vlaamse Vereniging voor Golf. ‘Wij hopen dat het tornooi de golfsport in België een boost zal geven.’ Het laat Rory McIlroy allemaal Noord-Iers koud. ‘Ik ben niet beginnen te golfen om de sport groot te maken, maar om tornooien te winnen, het liefst majors.’ De Belgische golffederatie nodigde zelfs enkele verrassende olympische medaillewinnaars uit om een lans te breken voor haar sport. ‘Ik speel zelf golf. Het is een fantastische sport. Ik ga er dus niks slechts over vertellen’, zegt Roger Moens, 86 ondertussen en zilverenmedaillewinnaar in Rome in 1960 op de 800 meter. ‘Maar voor profs is geld het enige wat een rol speelt. Op de Spelen zijn geen centen en geen punten te verdienen, dat is de essentie. Profs hebben altijd een heel andere houding gehad dan amateursporters. Ik zie dat zelfs aan de ex-voetballers die op golfbanen verschijnen.’ Gaston Roelants, 79 en goud op de 3.000 meter steeple in Tokio in 1964: ‘Natuurlijk hoort golf thuis op de Spelen. Nu zijn die centen nog een hinderpaal, maar geef het
Veel golfers zoeken uitvluchten om Rio te mijden, en dan lijkt de zika-mug wel een geschenk uit de hemel
wat tijd en het komt wel goed. Uiteindelijk wil iedere atleet toch op de Spelen staan. Kijk naar Sven Nys, kijk naar Peter Sagan (beiden switchten voor de Spelen naar het mountainbiken, red.).’ Of hij toch niet vindt dat een atletiekmedaille meer waard is dan een golfmedaille? ‘Gij speelt geen golf, ik hoor het. Natuurlijk is dat evenveel waard.’
Strengere controles
Kwatongen fluisteren overigens dat de vele afzeggingen niet alleen met geld te maken hebben, maar ook met de schrik voor een positieve plas. De olympische golfspelers zullen aan strengere dopingcontroles onderworpen worden dan nu het geval is in hun sport. ‘Er wordt weinig gecontroleerd. Ik onderging dit jaar slechts een test, een urinetest’, zegt McIlroy. Logisch, want de golffederatie doet geen bloedtests omdat ze meent dat bloed afnemen de prestaties op de golfbaan negatief kan beïnvloeden. ‘Maar ik zie ook niet goed in hoe doping van iemand een beter golfer zou kunnen maken’, aldus de Noord-Ier. Daar is de onvermijdelijke Dick Pound van Wereldantidopingagentschap Wada het alvast niet mee eens. ‘ Wij zien toch allemaal hoe de gestalte van golfers is gewijzigd en welke afstanden ze nu halen in vergelijking met vroeger. Misschien zijn de ballen en uitrusting beter, maar ik denk dat er meer aan de hand is.’