DE WERELD VERBETEREN MET WAT VAKANTIE

Het moet zijn dat de economie nu echt volop draait. Voka kwam gisteren met het bericht dat een groeiend aantal bedrijven extra vakantiedagen in de strijd gooit om talent aan te trekken. Werknemers krijgen de kans om bonussen en andere voordelen om te zetten in vakantiedagen. Ze krijgen met andere woorden de keuze tussen geld of extra tijd. Het bevestigt hoezeer tijd voor velen het schaarse goed wordt. Eindelijk komen er barsten in het rigide carcan waarin werknemers vastzitten. Het werkbare werk wordt daarmee op de werkvloer zelf uitgevonden, zoals het hoort. Dit soort experimenten heeft al te lang op zich laten wachten. Veel werknemers kampen met onhoudbare overdruk. Vooral veertigers vallen uit, de sandwichgeneratie die kinderen, carrière en soms zorg voor de ouders moet zien te combineren. Het leidt tot burn-out, depressie en rugklachten op een schaal die we niet meer kunnen aanzien. De cijfers zijn onthutsend. Nu zit al 1 op 10 werkende vrouwen langer dan een jaar ziek thuis, bij de mannen is dat 1 op 7. Uit de generatieportretten die we deze zomer publiceren, komt als rode draad bij alle generaties de nood aan meer persoonlijk leven. Maar juist nu worden regelingen voor loopbaanonderbreking en tijdskrediet minder gunstig. Het werknemersstatuut biedt zekerheid, maar is ook een kooi. De heftige discussies over aanpassingen aan de 38 urenweek tonen hoe onwrikbaar vastgeroest de posities erover zijn. Minister van Werk Kris Peeters heeft de hete aardappel op zijn bord. Absurd is het dat de politiek zo gedetailleerd moet vastleggen hoe we onze tijd horen in te richten, in welk statuut we dat doen, hoeveel uur per dag, week, maand en jaar we mogen werken. Die regeling zal dan in beton gegoten worden, helemaal volgens de logica van de jaren vijftig van de vorige eeuw, terwijl de helft van de jobs die we straks in 2030 zullen uitvoeren, nu nog niet bestaat. Een rigide werkweek blijft de norm, de werknemer zit gestresseerd vast op kantoor, met gesubsidieerde dienstencheques zet hij poetsvrouwen, kinderoppassen en huishoudhulp in zijn gezin aan het werk. Terwijl hij daar misschien liever gewoon zelf is. Maar het kan dus toch anders. Het inruilen van loon voor tijd is een bescheiden regeling bij een minderheid van de bedrijven voor weinig werknemers. Maar het spreekt van een bevrijdende opvatting over arbeid en tijd. Het najaar zal bol staan van discussies over arbeidstijd die daar mijlenver van afstaan. Vernieuwingen zullen geblokkeerd worden. Pas als sociale partners en politiek aanvaarden dat ze de wereld verbeteren door minimumvoorwaarden af te dwingen en zich verder te onthouden, kan het uitvinden van veel meer soorten werkbaar werk beginnen.

Eindelijk komen er barsten in het rigide keurslijf waarin werknemers vastzitten