Vrees voor meer zelfdodingen met dienstwapens
1. Mogen inspecteurs hun dienstwapen vandaag mee naar huis nemen?
Sinds 2005 laat het leeuwendeel van de Belgische inspecteurs zijn dienstwapen na de werkdag verplicht achter in een beveiligde locker op het politiekantoor. Wie zijn wapen buiten de diensturen wil dragen, moet daar een toelating voor krijgen van de korpschef. Deze kan beslissen om dat in uitzonderlijke omstandigheden – onder meer bij vrees voor terroristische aanslagen of een aanval tegen de politie – toe te laten. De inspecteur mag zijn wapen dan dragen mits hij het thuis in een wapenkoffer opbergt, afzonderlijk van de munitie. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) heeft een KB op touw gezet waarbij hij in noodsituaties kan aanbevelen aan alle Belgische korpsen om inspecteurs hun wapen ook collectief privé te laten dragen (DS 11 augustus).
2. Vanwaar die verandering in 2005?
Tot 2005 mochten inspecteurs hun dienstwapen mee naar huis nemen na de diensturen. Na een reeks relationele drama’s en zelfdodingen werd de situatie niet meer veilig geacht. Het Comité P, dat de politiediensten controleert, analyseerde in 2004 het aantal zelfdodingen bij lokale en federale agenten. Volgens het eindrapport waren er in de periode 2001 tot 2003 44 zelfdodingen. Iedere maand stapte er gemiddeld een agent uit het leven. ‘Een uitermate hoog aantal in verhouding tot de Belgische populatie in het algemeen’, concludeerde het Comité P toen. In 75 procent van de gevallen werd een dienstwapen gebruikt. De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Patrick Dewael (Open VLD), vaardigde vlak nadat een agent zijn vrouw had doodge- schoten in Bilzen, een richtlijn uit die wapendracht na de diensturen sterk aan banden legde en liet in 2006 een koninklijk besluit opmaken om de zaak af te ronden.
3. Is het aantal zelfdodingen sinds 2005 gedaald?
Moeilijk te zeggen, omdat het ontbreekt aan uitgebreider onderzoek. Volgens een antwoord op een schriftelijke vraag in 2011 aan de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Joëlle Milquet, waren er bij de politiediensten in totaal 18 zelfdodingen in 2006, 9 in 2007, 15 in 2008, 14 in 2009 en 10 in 2010. Die aantallen zijn vergelijkbaar met de periode voor 2005. Een zoektocht naar recenter cijfermateriaal leverde niets op voor de lokale politie. Volgens de woordvoerder van de federale politie waren er vorig jaar vier zelfdodingen met een dienstwapen, wat vergelijkbaar is met andere jaren. Experts vrezen dat de maatregel van Jambon het aantal zelfdodingen en gezinsdrama’s opnieuw zal doen toenemen.
4. Wat vinden de korpschefs van de nieuwe maatregel?
Een bevraging leverde gemengde reacties op. Nico Paelinck van de politiezone Westkust is voorstander: ‘Tot nu heb ik nog nooit toestemming gegeven voor wapendracht. Maar uitzonderlijke omstandigheden vragen om uitzonderlijke maatregelen.’ Andere politiebazen vrezen ‘Amerikaanse toestanden’. Een korpschef uit Vlaams-Brabant die anoniem wenst te blijven: ‘Het wordt een verpletterende last op de schouders van de korpschef, die in enkele uren beslissingen moet nemen die het verschil kunnen betekenen tussen leven en dood voor de inspecteurs.’
Wie met vragen zit over zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de site www.zelfmoord1813.be.