‘Woningen vinden voor vluchtelingen is onbegonnen werk’

Welzijnsorganisaties slagen er amper in huurwoningen te vinden voor de vluchtelingen, door huisjesmelkerij en immokantoren die hen weigeren. ‘Velen komen onherroepelijk op straat terecht.’

BRUSSEL | ‘We doen vaak veertig telefoontjes per dag die dan één concrete afspraak opleveren om een woning te bezoeken. Eén vluchteling is intussen al drie maanden dakloos, ondanks de rechtstreekse hulp van onze medewerkers.’ Onder leiding van teambegeleider Debby Van Belle probeert CAW Oost-Vlaanderen met een groep vrijwilligers de erkende vluchtelingen aan een woning te helpen. Maar ondanks hun inspanningen loopt de zoektocht bijzonder moeizaam. ‘Er was al een te krappe woningmarkt vóór we met de vluchtelingen te maken hadden, en nu is de vraag nog veel groter’, zegt Van Belle. ‘ Momenteel is het echt onbegonnen werk’, beaamt Meron Knikman, teambegeleider vluchtelingen van CAW Antwerpen. De VVSG, de koepelorganisatie van de OCMW’s, waarschuwde deze week al voor de grote uitstroom aan asielzoekers uit de asielcentra. ‘Zeker aan het ijltempo waaraan de overheid nu positieve beoordelingen aflevert aan asielzoekers.’ Dat maakt dat de moeilijkheden op het terrein voor het eerst ook duidelijk zichtbaar zijn.

Vooroordelen en discriminatie

De sociale huurwoningen zitten vol en op de private huurmarkt botsen de welzijnsorganisaties op bijzonder veel wantrouwen bij de verhuurders. Van Belle: ‘We merken heel veel vooroordelen en discriminatie. De immokantoren staan er niet altijd voor open om te verhuren aan erkende vluchtelingen.’ ‘Vooral omdat ze vaak de taal nog niet kennen’, zegt Knikman. ‘Als we al eens een afspraak kunnen maken, is de woning nadien plots al verhuurd of niet meer beschikbaar. De poule van ‘goede’ huisbazen was in Antwer- pen ook heel snel uitgeput. Nu komen ze vaak in huizen van heel slechte kwaliteit terecht.’ Het tweede grote probleem is de betaalbaarheid. ‘Immokantoren hanteren vaak de één-derde-regel’, zegt Joke Dillen van Caritas Housing Café Antwerpen. ‘Dat wil zeggen dat maximaal een derde van hun loon naar de huishuur mag gaan. Maar vind in Antwerpen maar eens een huis als je zoals de vluchtelingen een leefloon van 876 euro hebt. Ook onze mensen zijn overladen met werk. We merken nu al dat er veel vluchtelingen op straat moeten slapen, of op de sofa bij een vriend.’

Vooral tijd rekken

Het is voor de welzijnsorganisaties bovendien ook een race tegen de tijd. Erkende vluchtelingen hebben maar een paar maanden de tijd om een huis te vinden voor ze uit het asielcentrum worden gezet. Dat zorgt ervoor dat de organisaties nu vooral tijd proberen te rekken, onder meer met tijdelijke ‘doorgangswoningen’.

De overheid levert in ijltempo positieve beoordelingen af aan asielzoekers, zegt de VVSG

‘Voorlopig hebben we de situatie nog onder controle, maar het is elke week opnieuw afwachten of het kantelpunt niet bereikt is. Week na week neemt het aantal erkende vluchtelingen toe’, zegt Gents OCMW-voorzitter Rudy Coddens. In Antwerpen proberen ze de vluchtelingen vooral af te raden om naar ’t stad te komen. ‘Ons sociaal woonbeleid staat onder grote druk’, zegt Dave Van Oosterwyck, kabinetsadviseur bij het OCMW Antwerpen. ‘In enkele zorgwekkende wijken met veel huisjesmelkers worden de vluchtelingen soms echt uitgebuit. Ze kunnen beter terecht in kleine, lokale gemeenschappen.’