Goede trainer, moeilijke mens
RONALD GAASTRA, SUCCESCOACH MET EEN C4
BRUSSEL | Een dag na het zilver voor zijn poulain Pieter Timmers vond Ronald Gaastra het de hoogste tijd voor zijn andere grote hobby: golf. En dus trok hij naar het olympische golftornooi. Misschien is het ook tekenend voor de coach Gaastra: de man die altijd zijn zin doet. De 57-jarige Nederlander zal de geschiedenis ingaan als de manmet-de-grote-mond die ons land zijn grootste zwemsuccessen schonk. In 1996 werd hij wereldberoemd in België, toen hij met scherpe fluitsignalen Fred Deburghgraeve naar goud op de 100 meter schoolslag stuwde. ‘Daar zat geen geheime code achter, hoor’, lacht Deburghgraeve. ‘Het was gewoon Ronalds manier om mij aan te moedigen.’ Gaastra was toen relatief nieuw in het Belgische zwemwereldje. De Nederlander trad in 1989 in dienst van de Vlaamse zwemfederatie. Zijn eerste stappen als zwemtrainer deed hij in Den Bosch en Maastricht. De eerste Belgische topzwemster die hij in handen kreeg, was Brigitte Becue. Als veelbelovend zwemtalent was ze net terug van de Spelen in Seoel. ‘Van alle Belgische zwemmers ken ik hem waarschijnlijk het langst’, zegt Becue. ‘ Ik herinner me zijn intrede bij de Vlaamse zwemfederatie nog heel goed. Hij was – hoe zal ik het zeggen – helemaal anders dan we gewend waren.’ Maar, voegt ze er snel aan toe: ‘Ik denk niet dat ik de meest geschikte persoon ben om hem te schetsen als coach. Ik wil de positieve sfeer niet verpesten.’
Eigenwijze solist...
Dat Becue en Gaastra niet meer door één deur kunnen, is geen geheim. Maar dat kunnen in het kleine Belgische zwemwereldje wel meer mensen niet – een wereldje van moeilijke karakters, grote ego’s en eigenzinnige stijfkoppen. Verwonderlijk is dat niet. Er zijn weinig sporten waarin zoveel getraind moet worden, en elke dag om 6 uur ’s ochtends in een chloorbad springen, vergt enig doorzettingsvermogen. ‘Ronald is eigenwijs op zijn heel eigen manier’, zegt Johnny Van der Straeten, de voorzitter van de Vlaamse zwemfederatie. Het woord ‘compromis’ staat niet in zijn woordenboek. En Gaastra houdt van winnen. Typerend is de tweet die hij na de forfaitsoap rond zijn estafetteploeg de wereld instuurde: ‘Dank voor alle tweets, voor- en tegenstanders. Echter, mensen die blijven herhalen dat deelnemen belangrij- ker is als winnen. Zap aub weg!’ Deburghgraeve kan wel nog door dezelfde deur. ‘Natuurlijk is Ronald niet de makkelijkste, maar moet dat? Ik zit ook niet op mijn werk om vrienden te maken. Gaastra is misschien eigenwijs, maar hij neemt altijd beslissingen die in het beste belang van zijn zwemmers zijn. Ik heb hem nooit idiote dingen weten doen.’
...met stielkennis
Wat maakt hem dan zo’n goede trainer? Deburghgraeve is formeel. ‘Zijn ongelooflijke stielkennis. Weet je, vaak zeggen mensen tegen mij: Fred, jij met al je ervaring, waarom word jij geen zwemcoach? Maar dan denk ik: Gaastra weet duizend keer meer over zwemmen dan ik. En hij slaagt erin die kennis over te dragen op zijn zwemmers. Bovendien kan hij als geen ander elke zwemmer op de voor hem beste manier aanpakken.’ Dat bevestigt ook Van der Straeten. ‘Gaastra kan zwemmers op het juiste moment laten pieken. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal.’ En toch moet hij vertrekken. Net voor de Spelen kreeg Gaastra te horen dat zijn contract bij de Vlaamse Zwemfederatie niet verlengd wordt. Dat had in de eerste plaats te maken met het feit dat de twee topsportcentra voor het zwemmen – Wachtebeke en Antwerpen – samensmelten. Alles wordt geconcentreerd in Antwerpen. Daar was Gaastra actief, terwijl Wachtebeke geleid werd door Rik Valcke. Toch koos de zwemfederatie om Valcke te behouden en Gaastra te bedanken. Voorzitter Van der Straeten nam mee die beslissing. ‘Wat zeker meegespeeld heeft, is dat Gaastra moeilijk inpasbaar is in een organisatie’, zegt hij. ‘Hij is nu eenmaal een solist. Hij denkt het altijd beter te weten. En dikwijls heeft hij ook gelijk, maar het is moeilijk werkbaar. Valcke is veel meer een teamspeler.’ Van der Straten vindt ook dat Gaastra te weinig openstaat voor expertise uit andere sectoren. Maar daar is Deburghgraeve het niet mee eens. ‘Dat hij na twintig jaar erin slaagt weer een medaille binnen te halen, bewijst net dat hij meegaat met de nieuwe technieken.’ De kans is groot dat Gaastra terugkeert naar Nederland. Hij heeft gesolliciteerd om technisch directeur te worden bij de Nederlandse zwembond. Zal België hem niet missen? ‘Natuurlijk is het jammer dat hij weggaat’, zegt Van der Straeten. ‘Alleen moesten we een keuze maken. En dat hebben we hebben in eer en geweten gedaan.’
‘Natuurlijk is Ronald niet de makkelijkste, maar moet dat? Ik zit ook niet op mijn werk om vrienden te maken’