JOURNALISTIEKE TEKSTEN
1. Nieuw sbericht
Ludo Permentier (columnist en ex-taalredacteur van De Standaard) , Astrid Houthuys (eindredactrice) en Henk Tack (De Standaard Avond-redacteur) Het nieuwsbericht geeft een recente gebeurtenis weer op een neutrale en feitelijke wijze. Het is de basisvorm van de journalistiek in kranten en magazines, op websites en in nieuwsuitzendingen op radio en tv.
VOORBEELDTEKST
Hivalarm voor duizenden Australische tandartspatiënten MogelijkduizendenAustraliërshebbenhetafgelopenjaar hepatitisofhivopgelopen.EenaantaltandartsenuitSydneyisgeschorst. Ongeveer 11.000 Australiërs zijn mogelijk blootgesteld aan het hepatitisvirus of zelfs hiv doordat hun tandarts niet de noodzakelijke hygiënemaatregelen heeft getroffen. Dat maakten de gezond
heidsautoriteiten donderdag bekend. Het gaat om een twaalftal tandartsen in vier ziekenhuizen in Sydney die volgens de autoriteiten van de Australische deelstaat New South Wales de hygiënevoorschriften niet hebben nageleefd bij het reinigen en steriliseren van hun instrumenten. De kans op besmetting met hepatitis of hiv is klein, maar niet onbestaande. Vooral zogenaamde invasieve behandelingen leveren een verhoogd risico op. ‘We hebben nog geen enkel geval van besmetting vastgesteld’, suste de directeur van de gezondheidsautoriteit Jeremy McAnulty. ‘Maar de experts zijn ongerust.’ Zes tandartsen zijn geschorst. Zes anderen blijven voortwerken, maar onder strenge voorwaarden. Alle patiënten zullen worden ver wittigd. Het onderzoek van de gezondheidsautoriteiten kwam er na een klacht in november. (Op basis van: DS Online, 2 juli 2015.)
TOELICHTING
Tijdsaanduiding. De eerste zin van een inleiding of broodtekst begint nooit met een tijdsaanduiding. Anders zou elk artikel op dezelfde manier beginnen. Meteen mee. De eerste zin van de broodtekst is de kortst mogelijke weergave van het nieuws. Dat wil zeggen: zonder de details, maar wel zo geformuleerd dat de lezer begrijpt wat er aan de hand is. Ga er niet van uit dat de lezer de inleiding heeft gelezen. De broodtekst moet op zichzelf kunnen staan. Vergeet de bron niet. In de tweede en derde zin wordt duidelijk gemaakt waarom het feit nieuwswaardig wordt geacht (als dat niet vanzelfsprekend is) en waar het nieuws vandaan komt (de bron). Precies. In het nieuwsbericht komen geen vaagheden voor: alles wordt zo precies mogelijk gezegd. Alle personen, plaatsen en instellingen worden geïdentificeerd. Een aspect per alinea. Het nieuwsbericht is in alinea’s geschreven. Per alinea wordt een aspect aangesneden, waarbij voor de hand liggende vragen van de lezer meteen worden beantwoord. De eerste alinea’s gaan over het feit zelf. Als de journalistieke vragen beantwoord zijn (wie, wat, waar, waarom, hoe), kan er kort ingegaan worden op de gevolgen, de oorzaken, reacties en dergelijke meer. Actief. De voorkeur gaat uit naar de actieve vorm van het werkwoord. ‘Dat werd donderdag bekendgemaakt door…’ leest minder vlot.
EN DAN NOG DI T
Onze kerktoren. Hoe neutraal je ook probeert te zijn, een nieuwsfeit belicht je altijd vanuit één hoek. Hou de objectiviteit en de deontologische regels hoog, maar kies een gezichtspunt dat de lezer aanspreekt. Het is een harde journalistieke wet: dicht bij huis is het nieuws belangwekkender. Als een groep bergbeklimmers vermist was en toch gered kon worden en er was een Belg bij, schrijf dan over die Belg. Geef je stuk bijvoorbeeld deze kop: ‘Belgische alpinist gered in Himalaya’.