De grote gok van CD&V
CD&V neemt een groot risico door zo hoog in te zetten op een meerwaardebelasting. Zonder succes lijdt de partij opnieuw gezichtsverlies.
BRUSSEL | ‘Als men rechtvaardige fiscaliteit niet invult, is het probleem groter dan de regering.’ Met dat zinnetje, dat CD&V-vicepremier Kris Peeters gisteren voor de begrotingsonderhandelingen uitsprak, zette hij premier Charles Michel en de andere coalitiepartners helemaal voor het blok. CD&V moet en zal haar meerwaardebelasting op aandelen krijgen. Deze begrotingsopmaak is de allerlaatste kans voor de christendemocraten om die trofee in de lucht te kunnen steken. Maar door zo hoog in te zetten, stelt de partij zich meteen ook heel kwetsbaar op. Als ze die trofee niet binnenhaalt, is het gezichtsverlies compleet. Ook bij de taxshift kwam CD&V er al redelijk bekaaid af.
Michel not amused
En CD&V staat eenzaam met haar eis. ‘Het lijkt soms wel of we met de PS in de regering zitten’, klinkt het smalend bij Open VLD, de grootste tegenstander van zo’n meerwaardebelasting. ‘Dit gaat trouwens niet over een belasting die alleen de rijken treft, maar iedereen.’ De N-VA ziet het voorstel van CD&V evenmin zitten. Principieel is de partij niet tegen, maar voor haar moet het passen in een groter pakket waarbij andere belastingen omlaag gaan. Zo’n maatregel mag zeker niet de middenklasse treffen.
Ook premier Charles Michel was not amused door de onverwachte demarche van CD&V. Hij dacht na zijn talloze gesprekken met alle partijen alle stukjes in handen te hebben om de puzzel te leggen. Een puzzel met voor elk wat wils. Om CD&V tegemoet te komen, zou niet aan de index en de werkloosheidsuitke- ringen geraakt worden. Bovendien zou de roerende voorheffing opgetrokken worden van 27 naar 30 procent en zou de beurstaks wat uitgebreid worden.
En dan komt CD&V afgelopen weekend onverwacht met die meerwaardebelasting op de proppen. ‘Ze zijn wel erg gulzig’, luidt het. Bij het ter perse gaan was premier Michel druk doende om het probleem ‘meerwaardebelasting’ van de baan te krijgen. Voor de rest zaten de onderhandelingen al in een vergevorderd stadium, maar die meerwaardebelasting trok de gevonden evenwichten helemaal scheef. De begroting zelf is trouwens zo goed als rond.
Compromistekst
Michel probeerde CD&V over de streep te trekken met een compromistekst waarin staat dat een ‘rechtvaardige belasting’ bestudeerd of uitgewerkt zal worden en waarbij ook de koppeling wordt gemaakt met de hervorming van de vennootschapsbelasting. De must have van de N-VA. Maar de vraag is of CD&V zich kan verzoenen met zo’n tussenoplossing. De N-VA heeft het dan weer moeilijk met die koppeling. Peeters verliet gisteravond dan ook de onderhandelingen voor overleg met de partijtop. Bij het ter perse gaan was hij nog altijd niet teruggekeerd op de Lambermont om de draad weer op te pikken. De uitkomst van dat overleg bepaalt of we vanochtend wakker worden met een akkoord of een regering in crisis.
‘Het lijkt soms wel of we met de PS in de regering zitten’ OPEN VLD ‘Als men rechtvaardige fiscaliteit niet invult, is het probleem groter dan de regering’ KRIS PEETERS CD&V-vicepremier
BRUSSEL | Bij CD&V staan de hakken in het zand. Aan het voorstel om meerwaarden op aandelen te belasten, werd maanden gewerkt. De christendemocraten begrijpen meteen de verbazing bij de coalitiepartners niet. De partij pleit vanaf de start van deze regering voor een betere spreiding van de lasten. ‘Het gros van de inspanningen raakt vervangingsinkomens en middengroepen. Dat gebrek aan evenwicht valt niet meer te verantwoorden.’
Vicepremier Kris Peeters legde pas dit weekend zijn voorstel rond de meerwaardebelasting op tafel. Dat had niets te maken met de tegenvallende peiling van De Standaard en de VRT. CD&V wachtte eerst op een voorstel van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA). Die stond op een onbewaakt moment niet weigerachtig tegen zo’n maatregel, op voorwaarde dat hij alleen de hoogste inkomens trof. CD&V vindt dat het de ‘bevoegde ministers’ toekomt om eerst zelf suggesties te doen.
Shitlist van Kris
Het ging niet enkel om beleefdheid. Peeters is het vorige begrotingsoverleg, gekoppeld aan de taxshift, niet vergeten. De vicepremier bracht toen een karrenvracht fiches met potentiële maatregelen mee, kwestie van de gesprekken te structureren. Achteraf lieten de coalitiepartners deze lijst lekken. De zogeheten ‘ shitlist van Kris’ stelde volgens N-VA en Open VLD scherp op de manier waarop Peeters in de discussies over de taxshift zijn belangrijkste eis – een meerwaardebelasting – niet had binnengehaald.
Niet alleen wil CD&V deze vernedering rechtzetten, het is ook nu of nooit. Dit is de laatste ‘normale’ begroting – vanaf volgend jaar zijn de verkiezingen in aantocht – om te scoren. De partij spreekt van een ‘evenwichtig voorstel’, dat nog ge- moduleerd kan worden. Het gaat evenmin om een mirakeloplossing, want de inkomsten beloven de eerste jaren beperkt te zijn. Maar op zijn minst haalt ze een symbool binnen in haar queeste naar een rechtvaardiger fiscaliteit. Ze ziet het ook als een eerste stap naar een dual income tax, een systeem waarbij de diverse vormen van inkomsten gelijkaardig worden belast.
De ballen gehad
Hoog spel, beseffen de christendemocraten. Ze citeerden gisteren uitspraken van N-VA-toppers waarin de deur naar zo’n meerwaardebelasting werd opengezet. ‘We hebben tenminste de ballen gehad om deze belasting die enkel de rijken treft op tafel te leggen’, maakte CD&V zich de borst nat. In ruil toonde ze zich bereid om Van Overtveldt bij te staan in zijn vraag voor de verlaging van de vennootschapsbelasting. Voor alle zekerheid zocht CD&V uit of de federale beleidsverklaring van vandaag kan worden uitgesteld. Elio Di Rupo deed het Charles Michel in 2012 en 2013 alvast voor.
Een trofee komt CD&V bijzonder goed uit. De partij blinkt uit in het afblokken van allerlei als asociaal bestempelde maatregelen (indexsprong, beperking werkloosheid in de tijd) die de andere partijen voorstellen. Ook inzake veiligheid trachtte CD&V te vermijden dat de regering te repressief uit de hoek kwam. Deze aanpak genereert weinig voldoening. Zo’n meerwaardebelasting staat mooi op het eindrapport.
Als sociaal boegbeeld in deze regering bokst Peeters gezien zijn verleden nog steeds tegen heel wat vooroordelen. Zijn voorstellen rond werkbaar werk (met een flexibilisering van de 38-urige werkweek) stellen zijn relaties met de vakbonden op scherp. De DS/VRTpeiling wijst in dat verband op een toenemend stemmenverlies aan de linkerzijde. Dan wordt zo’n bloeding maar beter op tijd gestelpt.
Symbolische trofee moet voor CD&V ook vernedering van 2015 uitwissen