HOOGSPANNING IN DE WETSTRAAT
Een regeringsleider moet met alle partners rekening houden. Dat inzicht blies het ‘parfum de crise’ weg uit de Wetstraat.
Begroting ‘voorwaardelijk’ goedgekeurd
De limieten van de ‘Methode-Michel’
De nachtelijke ‘Krisette’ van CD&V
BRUSSEL | Een wet bepaalt de deadline. Ten laatste op 15 oktober moet de regering haar begroting voor 2017 bij Europa indienen en in het parlement hebben voorgesteld. Meteen heeft premier Charles Michel (MR) tot zaterdag de tijd. Voor de oppositie vormde het uitstel van de federale beleidsverklaring gisteren een aanleiding voor wat theater. De argumenten sneden hout, maar deden niets ter zake. Er kan moeilijk worden gediscussieerd over een akkoord waarover honderd meter verder nog door een uitgebreide regeringstop wordt onderhandeld.
Nog voor achten trokken de ministers weer huiswaarts. Maar de sfeer leek constructief. Vandaag lopen de gesprekken verder. De premier excelleert als acrobaat met vier kegels: de begroting, de vennootschapsbelasting (lager), een meerwaardebelasting en een manier om spaargeld te mobiliseren. Dat laatste was nieuw. Maar Open VLD had een symbool nodig om in de strijd tussen N-VA (vennootschapsbelasting) en CD&V (meerwaardebelasting) te scoren.
Van een crisis was geen sprake meer. Niemand drong daar ook op aan. Vervroegde verkiezingen zijn absoluut onbespreekbaar. Peilingen geven te veel verlies aan voor de regeringspartijen. Bovendien bestaat er een ijzeren electorale logica: wie het potje breekt, potje betaalt. Voor CD&V zou de rekening dus erg hoog kunnen uitvallen.
Zoals gebruikelijk in zo’n situatie zat er best wat speling tussen de publieke soundbites en de sfeer in de achterkamers. Het verklaart waarom Michel al na een ochtend van bilateraal overleg de topministers ’s middags kon samenroepen. CD&V had van meet af aan op steun van de N-VA gerekend. Zo deed minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) zelf een voorstel waarbij de hervorming van de vennootschapsbelasting gekoppeld was aan een meerwaardebelasting. Het tweede moet het gat, geslagen door het eerste, helpen dichten. Maar de N-VA’er was en cours de route van mening veranderd.
‘Een partij die als volkspartij door het leven gaat, hoort toch ook de roep om rechtvaardige belastingen’, merkte een CD&V’er op. Binnen de N-VA
viel te horen dat een en ander bespreekbaar was, zeker als de timing spoorde. De MR pruttelde evenmin tegen. De Franstalige liberalen vinden alles goed, op voorwaarde dat de rust terugkeert.
Averij liberalen
Alle partijen toonden ondertussen begrip voor de opspelende Open VLD. Die partij blijft allergisch voor alle vormen van belastingen. Bovendien liepen de liberalen tijdens de begrotingsgesprekken al wat averij op. Minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open VLD) vertelde op voorhand dat er op haar departement niets meer te besparen viel, toch levert ze een miljard in op de rekening van de ziekteverzekering.
Uiteindelijk trok Open VLD zelf de discussie open. Misschien kon er iets worden gedaan om de 260 miljard die op spaarboekjes staan te verpieteren, te mobiliseren voor economische groei. Hoe dat moest gebeuren, bleef gisteren nog onduidelijk. In een vorige regeerperiode kantte de partij zich tegen de verbreding van de fiscale vrijstelling voor spaarboekjes (1.800 euro) naar andere financiële producten.
Strikt genomen gaat het om ‘flan- kerend beleid’, om hervormingen die losstaan van de begroting. Die visie is echter niet naar de zin van de N-VA. In de begroting – die feitelijk helemaal klaar is – zitten immers voor een half miljard aan maatregelen die de N-VA pijn doen: een verhoging van de roerende voorheffing naar 30 procent en een belasting op tankkaarten. ‘Wij hebben al gegeven’, zo klonk het.
Begroting
Dus als die meerwaardebelasting er komt, moet er opnieuw over de begroting worden gepraat. Al is dat niet makkelijk. Niemand gelooft dat die meerwaardebelasting meteen 350 miljoen opbrengt. ‘ En dan zal het weer de schuld zijn van Van Overtveldt dat de rekening niet klopt.’
Maar de ruimte om te onderhandelen is er. En alle partijen zijn weer on speaking terms. Het parfum de crise maakte zo plaats voor de gebruikelijke diesellucht van de Wetstraat. Toch komt de premier niet ongeschonden uit de crisette. Opnieuw lag het wantrouwen op straat. Bovendien klonk er kritiek op zijn aanpak. Pijnpunten kankeren zonder oplossing. Michel houdt nu eenmaal niet van hervormen.
De premier excelleert als acrobaat met vier kegels: begroting, vennootschapsbelasting, meerwaardebelasting en mobilisatie van spaargeld Ten laatste op zaterdag moet premier met federale beleidsverklaring naar Kamer