BRODDELWERK ZONDER PLAN

De kortsluiting tussen CD&V en de andere regeringspartijen beschadigt meer dan de cohesie in de federale regering alleen. Ook het gebrek aan respect voor de volksvertegenwoordiging, die gisteren op de openingsdag van het parlementaire jaar slechts recht had op een kort briefje vanwege de afwezige boze premier, zal wel slijten. Ernstiger en blijvender is het overheersende gevoel dat het, ook met een onuitgegeven en in principe homogene coalitie, niet mogelijk is de erfzonden van het Belgische politieke systeem te overstijgen. Ook niet als Vlaamse partijen de facto de dienst uitmaken.

Deze regering had vijf jaar voor zich om grondig en diepgaand te hervormen. Nog voor ze halfweg is, maakt ze duidelijk dat ze die ambitie niet zal realiseren. De kern van de mislukking was van bij het begin aanwezig. Tijdens de formatie is de discussie over de manier waarop in dit land belastingen worden geheven en geïnd, gemakshalve vooruitgeschoven.

Wat in één grote hervorming had moeten worden gebundeld en dan stap voor stap uitgevoerd, is zoals voorheen versnipperd gebleven. Zonder plan is de regering aan onderdelen begonnen, in de hoop dat dat geleidelijk tot een coherent project zou uitgroeien. Dus eerst een taxshift om de concurrentiekracht op te vijzelen, maar pas later een vereenvoudiging van de vennootschapsbelasting en eventueel daarna echte keuzes in verband met een eerlijke belasting van alle inkomsten, ten voordele van een verlaging van die op arbeid. Al die aspecten zijn innig met elkaar verbonden. Ze los van elkaar benaderen, levert alleen broddelwerk op.

Om de zes maanden heeft deze regering, net als alle vorige, begrotingen opgesteld en bijgesteld met kunst- en vliegwerk. Daarbij werden elementen die in een groot akkoord bij elkaar gebracht hadden kunnen worden, een voor een opgesoupeerd en verbrand. Aan de vaststelling dat de belastingdruk te hoog is, de toepassing te complex, de mogelijkheden tot ontwijking te talrijk en de verdeling van de lasten te onbillijk, is nauwelijks iets veranderd.

De tragiek is dat er hopen politieke energie verspild zijn en worden, zonder dat we dichter bij het doel zijn gekomen: een faire en redelijke belasting die ondernemen ondersteunt en werken aanmoedigt, die betwistingen en ontwijkingen beperkt en die belastingbetalers in solidariteit met elkaar verbindt, in plaats van ze tegen elkaar in het harnas te jagen. Dat een gemiste kans noemen is het understatement van een politieke generatie.

Kern van de mislukking van deze regering was van bij het begin aanwezig