De Belg die nee zei tegen Brian De Palma
Mourade Zeguendi
‘Nooit van mijn leven had ik kunnen denken dat ik een rol zou weigeren in een film van Brian De Palma.’ De Belgische acteur Mourade Zeguendi sprak zijn verontwaardiging uit in een video op Facebook. ‘Beeld je in: iets dat je maar één keer in je leven overkomt, en je zegt nee. De Palma gaat een film opnemen in Brussel en de rol die ze me voorstellen: een terrorist uit Molenbeek. Dus heb ik nee gezegd.’
Aan telefoon klinkt Zeguendi, behalve verontwaardigd, ook ontgoocheld. En niet omdat hij de rol niet heeft. ‘J’en ai marre. Blijkbaar moet iemand met een donkerdere huidskleur altijd iemand spelen met maar één kenmerk: zijn huidskleur. Dat kwetst mij.’
Dat het in De Palma’s film gaat over een terrorist uit Molenbeek, speelt ook een rol voor de acteur die geboren is in SintJoosttenNode. ‘Er is een verschil tussen een maffialid spelen en een terrorist. Alleen al die formulering: “terrorist uit Molenbeek”. Dit is hier Afghanistan niet, hé. Als vader, Belg en Brusselaar zeg ik dan: stop. Stop met die simplistische kijk op de wereld.’
Geen huisdokter
Zeguendi brak in 2009 door met Les ba
rons, over vier vrienden in SintJansMolenbeek. Hun filosofie is dat iedereen ter wereld een beperkt aantal stappen ter beschikking heeft. Maar het lijkt alsof ook Zeguendi in zijn carrière maar een beperkt aantal stappen toebedeeld krijgt. ‘Na het succes van Les barons kreeg ik aanbiedingen genoeg voor hoofdrollen. Die heb ik stuk voor stuk moeten weigeren, want het waren allemaal stereotiepe portretteringen van de immigrant.’
De voorbije jaren moest hij genoegen nemen met bijrollen, waarin hij vaak uitblinkt. ‘Kleine rollen, maar tenminste wel personages die meer waren dan een crimineel met Marokkaans accent.’
In Waste land van Pieter Van Hees is hij een politieagent, in Offline van Peter Monsaert een familieman die zijn leven heeft gebeterd. Recent was hij te zien in de tvserie Generatie B, die zo absurd is dat clichés er sowieso al overkop gaan. ‘Maar gewoon een huisdokter spelen, blijkt onmogelijk. Een Vlaamse tvproducer zei me dat Vlaanderen daar nog niet klaar voor is. Er zijn wel degelijk dokters met allochtone roots in België, alleen mogen die niet op tv komen. Het probleem is niet dat Vlaanderen er niet klaar voor is, het probleem is dat producers blijven zeggen dat Vlaanderen er niet klaar voor is.’
Over welke film van De Palma het gaat, mag Zeguendi niet vertellen. Het is bekend dat de regisseur sinds Passion in 2012 moeite heeft om budget te verzamelen. Op dit moment zou hij twee films voorbereiden: de thriller Lights out en een bewerking van de roman The truth and other lies. Van geen van beide was bekend dat De Palma in Brussel zou filmen, laat staan dat hij er een Molenbeekse terrorist voor nodig had.
Rosa Parks
De cri du coeur van Zeguendi doet denken aan een open brief van de Britse acteur Riz Ahmed in The Guardian: Typecast as a
terrorist. Het essay ging viraal en bracht de acteur van The night of tot op de cover van
Times’ jaarlijkse lijst met de 100 invloedrijkste mensen (DS 22 april).
‘Die brief gaf me het gevoel dat ik niet alleen ben’, zegt Zeguendi. ‘Maar mijn grote voorbeeld is Rosa Parks, de vrouw die in het gesegregeerde Amerika weigerde om achter aan de bus te gaan zitten. Ik wil mijn collega’s oproepen om ook nee te zeggen, om niet langer mee te werken aan dit achterlijke systeem. Stop met mensen in culturele getto’s op te sluiten. Ik ben een Belgische acteur met Marokkaanse roots, maar ik heb meer facetten dan alleen die roots. Een Arabische acteur is eerst en vooral een acteur.’
‘Iemand met een donkerdere huidskleur moet altijd iemand spelen met maar één kenmerk: zijn huidskleur. Dat kwetst mij’
In het theater vindt Zeguendi meer vrijheid, zonder vooroordelen. Hij toert dezer dagen met Soumission, een bewerking door gezelschap Action Zoo Humain van het gelijknamige boek van Michel Houellebecq. ‘Er zijn theatermakers als Chokri Ben Chikha, Michael De Cock en Ivo Van Hove die in mij geloven. In het theater word ik beschouwd als een acteur. Punt.’
Het liefst van al zou Zeguendi er niet over praten, want hij is het moe. ‘Dit is de allerlaatste keer dat ik er een interview over geef. Ik praat er al twintig jaar over, maar er verandert niets. Het voelt als zwemmen tegen de golven in. Ik ben nu 37. Ik geef mezelf nog enkele jaren, maar als ik op mijn 40 nog altijd niet meetel als een volbloed acteur, dan zeg ik de showbizz vaarwel.’