Banken worstelen met oudere werknemers
De banksector zoekt een oplossing voor twee problemen: de mismatch bij het personeel én de krimpende werkgelegenheid.
PASCAL DENDOOVEN
BRUSSEL I De komende weken gaan de vakbonden en de bankenfederatie Febelfin nagaan hoe met een nijpend personeelsprobleem in de sector moet worden omgegaan. Het aantal jobs in de sector staat de komende jaren onder druk én de aard van het werk ver andert sterk onder impuls van de digitalisering. Tot nu toe hebben banken vooral geprobeerd om afscheid te nemen van oudere werknemers en ze te vervangen door jongeren. Dat had een dubbel voordeel: de jongeren zijn goedkoper en digitaal mee.
‘Die switch moet stoppen’, zegt JeanMichel Cappoen van de soci alistische BBTKSetca. ‘De banken moeten meer investeren in de vorming van hun personeel en hen waar mogelijk intern andere functies geven die beantwoorden aan werkbaar werk.’ Banken zelf spreken over een ‘mismatch’. De job is inhoudelijk veeleisender geworden en niet iedereen binnen de bank kan of wil mee. ‘Maar dat is niet zozeer leeftijdsgebonden’, zegt Bert Van Rompaey, personeelsdirecteur van BNP Paribas Fortis. ‘Banken worden kleiner om hun rentabiliteit te vrijwaren en dat betekent minder jobs. Met een loonspanning van 60 procent tussen iemand van 25 en iemand van 55 voor hetzelfde werk, is het niet vreemd dat duurdere jobs verdwij nen, maar ervaring en klantenkennis blijven cruciaal.’
‘Administratie eruit’
Elke Maes (LBC) zegt dat de banken mee de mismatch hebben gecreëerd. ‘Banken waren destijds dienstverlenend en zijn nu commerciële organisaties geworden die commerciële profielen willen.
Alles wat een beetje naar administratie ruikt, moet eruit.’ Ze schat dat 15 tot 20% van het personeel vandaag minder bij de bank past. Een cijfer dat mee beweegt met de mate waarin de klant de digitalisering van de bank omhelst. ‘Het is onvoorspelbaar hoe klaar de bankklant is voor de robot en artificiële intelligentie’, zegt Cappoen.
Voor de banken is de ‘mismatch’ bij de 50plussers een probleem. ‘Tot nu toe gingen ze ervan uit dat die mensen er op 58 jaar mee stopten en dus vond men het niet zinvol nog veel in opleiding te investeren. Maar sinds 1 à 2 jaar moet men plotseling tot 67 werken. En er komen boetes voor bedrijven die oudere werknemers betaald thuis houden. Op sociaal verantwoorde manier afscheid nemen wordt daardoor onmogelijk, waardoor we vrezen dat het meer tot gedwongen ontslagen gaat komen’, zegt Maes (LBC).
In het nieuwe sectorakkoord dat bonden en Febelfin vorige week sloten, ligt niet toevallig meer nadruk op vorming. ‘Risicogroepen krijgen voortaan een individueel recht op vorming, waardoor ze meer kansen op een geschikte job krijgen’, zegt Maes. Ook Cappoen ziet opleiding als cruciaal. Samen met de interne outplacementcel die mensen moet helpen binnen de bank een andere functie op te nemen.
‘Het is niet zo dat 50plussers een probleem zijn voor de bank’ BERT VAN ROMPAEY Personeelsdirecteur BNP Paribas Fortis
Werken op zondag
De bonden gaan ervan uit dat een deel van het oudere personeel terechtkan in de adviescentra. Ze hebben namen als Belfius Connect, KBC Live en ING Customer Loyalty Team. Bij die adviescentra kunnen klanten tot 22 uur terecht op werkdagen. Op zaterdag is dat beperkter en op zondag zijn ze dicht. Banken dringen bij de vakbonden sterk aan op meer flexibiliteit: meer mensen die laat werken en meer weekendwerk. ‘Zondag is nog geen formele vraag, maar je voelt dat het komt’, zegt Maes. Daarmee zijn de hete hangijzers voor de komende maanden bekend: de aanpak van de mismatch en de extra flexibiliteit.
ING Bank, die tegen eind 2021 zo’n 3.500 jobs schrapt, lost 1.500 55plussers via een gunstige vertrekregeling. Dat is opvallend veel, omdat de leeftijdspiramide van ING Bank bij de meer gunstige is. ‘Dit was gewoon een Nederlandse beslissing om van België en Nederland één organisatie te maken en België in te passen in de Nederlandse manier van werken’, zegt Maes. Ze verwacht niet dat andere banken hetzelfde zullen doen. ‘Ze zijn er niet klaar voor.’ Cappoen is pessimistisch over de werkgelegenheid. ‘Of men het nu in één keer doet of gefaseerd, uiteindelijk gaan er evenveel jobs verdwijnen. Tegen eind 2021 werkt in de banksector 30 procent minder volk dan in 2016.’