De vragen waarmee kluizenaars en kloosterlingen ooit worstelden, spelen vandaag nog steeds, laat het nieuwe religieuze museum Parcum zien.

Als je de stoïcijnse uitdrukking ziet waarmee in het Leuvense museum Parcum een Christus aan zijn kruis hangt, zou je zeggen: gekruisigd zijn doet geen zeer. Beheerst, sereen, verstild: zo heeft een anonieme meester uit de elfde eeuw hem afgebeeld. Niet langer van deze wereld is hij, geen mens meer, geheel en al geest, de gapende wonde in zijn zij ten spijt. Eenzelfde sublimatie bij Jesus Serene, een compilatie van eenentwintig tekeningen waarmee de ZuidAfrikaanse Marlene Dumas Christus’ gelaat in beeld probeerde te brengen. Ook haar verlosser blijft ongrijpbaar.

Door de elfdeeeuwse Christus te confronteren met de duizend jaar jongere van Dumas, zet Van de wereld. Beelden van beslotenheid en bevrijding sterk in. De expositie die gisteren openging in de gerestaureerde norbertijnenabdij van Park in Heverlee is meteen de vuurdoop voor het gloednieuwe museum Parcum, dat er onderdak heeft gevonden.

Parcum heeft de opdracht om kwetsbaar religieus erfgoed uit Vlaanderens leeglopende kloosters en kerken te presenteren aan de hand van een voor onze tijden relevant verhaal. Voor de eerste tentoonstelling is als rode draad het isolement gekozen waarin christenen zichzelf doorheen de eeuwen hebben teruggetrokken.

En dus laat de expo zien aan welke bekoringen een mens kan worden blootgesteld, ook als er helemaal niemand in de buurt is. Zoals in de woestijn, toont Jan Mandijns De verzoekingen van de Heilige Antonius, een apocalyptisch tafereel uit de zestiende eeuw in de stijl van Jeroen Bosch. En weer plaatsen de expobouwers een hedendaags contrapunt: het contrast met Gustave Van de Woestynes uitgepuurde Christus in de woestijn (1939) kon niet groter zijn.

Met die woestijnvaders liep het overigens slecht af: de mens is een sociaal wezen en het leven van een kluizenaar was hard en gevaarlijk. ‘Als gij alleen leeft, wiens voeten zult ge dan wassen?’, stelde de Heilige Basilius de kwestie al in de vierde eeuw op scherp. De overstap van kluizenaarschap naar kloosterleven illustreert de expo onder meer met een zeventiendeeeuws olieverfschilderij van de Heilige Benedictus, uit de Brugse SintGodelieveabdij. Over die