PRAGMATISME BOVEN DOGMATISME

De voorstanders van de ‘taalbadmethode’ dulden geen softe aanpak. Hoe meer kinderen Nederlands moeten spreken in de klas, des te sneller krijgen ze de taal onder de knie. De verdedigers van het ‘meertalenonderwijs’ passen voor een autoritaire benadering. Het occasionele gebruik van de thuistaal slaat volgens hen net een brug naar het Nederlands.

De discussie woedt al enkele jaren. De visietekst van het Gemeenschapsonderwijs onderstreept de gevoeligheid. Voor het gebruik van het Nederlands op school hebben politici tientallen jaren gevochten. Sommige hoogbejaarden hebben een onzalige herinnering aan de straffen op school, omdat ze in een Franse context Nederlands spraken. De argumenten lijken steek te houden. Juist het gebruik van de thuistaal op school versterkt de mogelijkheid om Nederlands te leren. Het vergroot ook het welbevinden. De leerling wint aan zelfvertrouwen, de bereidheid en capaciteit om te leren, groeien. De visietekst geeft concrete voorbeelden voor de praktijk. Die werden gisteren gretig gekarikaturiseerd. Zo deelt het Gemeenschapsonderwijs het lot van het katholieke net, toen dat het concept van de dialoogscholen lanceerde. Ook toen ging de discussie niet meer over het basisprincipe. Dat leidt tot dovemansgesprekken en verschraalt het debat.

‘We moeten de realiteit benaderen als een kans, niet als een beperking’, zegt Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) terecht. De diversiteit in de scholen rukt op. De leerkrachten moeten zoeken naar de best mogelijke didactiek om nieuwkomers zo snel mogelijk vertrouwd te maken met het Nederlands. Om allerlei – niet het minst pragmatische – redenen lijkt het aangewezen om het gebruik van de thuistaal toe te laten.

Toch blijft voorzichtigheid geboden. Sommige kinderen zijn sterker en moeten wellicht meer worden uitgedaagd. En heeft het zin om in het secundair onderwijs even toegeeflijk te zijn? Het toelaten van de thuistaal mag de motivatie om goed Nederlands te spreken niet beknotten. Een voordeel op korte termijn mag niet resulteren in een nadeel op lange termijn.

De verantwoordelijkheid beperkt zich trouwens niet alleen tot de school. Thuis blijft de beste biotoop om de kennis van de thuistaal te verbreden. Dat kan meer houvast bieden bij het leren van Nederlands. Maar de inspanning van de ouders moet ook focussen op het Nederlands. Dat impliceert dat ook zij die taal beheersen. Als zij hun leven hier willen opbouwen, hebben ze geen andere keuze.

Thuistaal toelaten mag motivatie om Nederlands te spreken niet beknotten