En de echte winnaar van de Grammy’s is … de coltrui
Op de uitreiking van de Grammy’s ging Bruno Mars met de meeste prijzen lopen. Maar volgens modekenners was de rolkraagtrui, het vestimentaire uithangbord van de intellectueel, de echte winnaar.
Grote Grammywinnaar Bruno Mars hield het bij een wit Tshirt en een glitterbomberjack, maar veel van zijn collega’s droegen een coltrui. Bryson Tiller koos voor wit, Khalid droeg onder zijn oudroze pak van Salvatore Ferragamo een limoengroene versie. JayZ, Snoop Dogg, Daddy Yankee en P Diddy: allemaal hadden ze een zwarte coltrui aan.
Dat kan geen toeval zijn. Ongetwijfeld speelt ijdelheid mee bij de herwonnen populariteit van de coltrui: hals en nek worden flatterend weggestopt, het gezicht wordt omlijst en krijgt alle aandacht. Maar de rolkraagtrui is ook al decennia het alternatief voor mannen die geen hemd en das of strik willen dragen: een tikje rebels en tegelijk chic. Een onweerstaanbare combinatie dus voor popmuzikanten die zich een avond op de rode loper wagen.
Ook Justin Timberlake draagt in zijn nieuwste videoclip een rolkraagtrui. Met zijn dunne brilletje lijkt hij op een hippe versie van wijlen übernerd Steve Jobs. En bij de vrouwen speelt het ook: Victoria Beckham en Bella Hadid werden deze winter vaak gespot met een coltrui. Beckham draagt de hare onder een jurk of een gestreept hemd, Hadid heeft zelfs een prikkelend transparant exemplaar. Onvermijdelijk zullen vele andere fashionista’s hen volgen.
Modeste mode
De opvallende terugkeer van de rolkraagtrui past in een bredere trend van bescheiden mode of modest fashion, die al enkele jaren in opmars is, onder meer onder invloed van mipsters, hippe moslima’s. Rokken en jurken komen tot over de knieën, mouwen zijn lang en halzen worden toegedekt.
Maar er is meer. De rolkraagtrui, zeker in het zwart, roept een reeks historische associaties op die je met een hemd en das nooit kunt oproepen.
In de jaren 50 en 60 maakte de zwarte coltrui deel uit van het uniform van de beatniks. Zij droegen hun rolkraagtrui met een donkere zonnebril en een baret. De coltrui stond gelijk aan een grote belezenheid, een liefde voor jazz en nonconformisme. Wie links en intellectueel was, moest een coltrui hebben. Voor de Franse zangeres Juliette Gréco, muze van de Franse existentialisten, was haar zwarte coltrui even essentieel als haar zwarte eyeliner. De Franse filosoof Michel Foucault, schijnbaar vastgelijmd aan zijn rolkraagtrui, droeg zijn favoriete kledingstuk zelfs toen hij het snikhete Death Valley bezocht.
Steve Jobs
Audrey Hepburn maakte de coltrui op haar beurt onsterfelijk als gamine in Funny Face, een musical uit 1957 die net lacht met de levensstijl van de beatniks. Ook vandaag blijft haar look in de film – zwarte coltrui met skinny jeans en ballerina’s – een klassieker.
In de jaren 90 en 2000 werd vooral veel gelachen met de coltrui. Denk maar aan The fast show, waarin de onnozele presentator van Jazzclub naast een sigaret ook een bordeaux coltrui als accessoire had. Dragers van rolkraagtruien werden gezien als snobs of nerds.
Bij dat laatste speelde Steve Jobs een rol. De eeuwige zwarte coltrui die de oprichter van Apple bij wijze van personal branding steevast matchte met Levi’sjeans en sneakers van New Balance, is nochtans strikt genomen geen echte rolkraagtrui, maar een lang Tshirt met een halfhoge hals. Toch voedde zijn uniform mee het imago van de rolkraagtrui als vestimentair uithangbord voor eigenzinnige denkers en doeners.
Politiek
De link tussen de (zwarte) rolkraagtrui, de rebel en de intellectueel is nooit weggeweest. Feministen kaapten de uniseks trui voor een sterke androgyne look: Gloria Steinem leek wel verweven met haar coltrui. Leden van de Black Panther Party, de militante beweging die de rechten van de AfroAmerikanen verdedigt, combineerden hun zwarte rolkraagtrui dan weer zoals de beatniks met een zwarte baret.
Er zit dus ook een politieke laag aan de rolkraagtrui. En dat is ongetwijfeld ook de zelfbewuste rappers als P Diddy en JayZ niet ontgaan. Als JayZ in zijn zwarte rolkraagtrui applaudisseert, dan laat hij daarmee zowel echo’s weerklinken van de Black Panther Beweging als van de beatniks. Twee keer raden wat mevrouw JayZ, beter bekend als Beyoncé, op de Grammy’s droeg? Een hoed die leek op een zwarte baret.
De (zwarte) rolkraagtrui roept een hele reeks historische associaties op die je met een hemd en das nooit kunt oproepen