Hoe Eddy Testelmans, extopman van de militaire dienst Adiv, geheime trainingen organiseerde voor de Koerdische YPG
Eddy Testelmans, de voormalige baas van de militaire veiligheidsdienst Adiv, organiseerde omstreden trainingen voor de Koerdische YPG.
I Eddy Testelmans nam vorige zomer ontslag, nadat een conflict met zijn personeel was geëscaleerd (DS 20 juni). Het conflict was de druppel die de emmer deed overlopen, maar bij zijn ontslag speelden ook andere, meer delicate zaken een rol, vernam De Standaard.
Zowel in de politiek als in de veiligheids en inlichtingenwereld was in de maanden voorafgaand aan het ontslag zenuwachtigheid gerezen over het eigengereide optreden van Testelmans. Zo had hij op eigen initiatief contacten gelegd in het buitenland, met name in conflictgebieden.
Informatiebron
In de loop van 2016 legde Testelmans onder meer contacten met strijders van de YPG, de Koerdische Volksbeschermingseenheden. Op die manier hoopte hij zo veel mogelijk informatie in te winnen over de Belgische Foreign Ter
rorist Fighters (FTF) in Syrië en Irak.
De bronnen van Testelmans beweerden een rechtstreekse lijn te hebben met het toenmalige ISbolwerk Raqqa. Hun info over FTF’ers was dus potentieel van goudwaarde voor Testelmans en de Adiv. Het had er op dat moment al alle schijn van dat de YPG een belangrijke rol zouden spelen in de val van Raqqa.
Maar Testelmans bracht Chef Defensie (CHOD) Marc Compernol en minister van Defensie Steven Vandeput (NVA) bewust niet op de hoogte. Hij vreesde dat hij geen groen licht zou krijgen en besloot daarom om eerst te maken dat hij ‘iets’ in handen had.
Samenwerking met de YPG ligt politiek zeer gevoelig, met name voor Turkije, lid van de Navo en een bondgenoot in de strijd tegen IS. Volgens de Turken zijn er immers sterke banden tussen de YPG en de Koerdische Arbeiderspartij PKK. Die PKK wordt niet alleen door Turkije, maar ook door de Verenigde Staten en Europa als een terreurorganisatie gezien. Turkije trekt die lijn door naar de YPG, terwijl andere Europese en Navolanden dat niet doen.
Schiettraining in Irak
In de wereld van de inlichtingendiensten is het geven en nemen. Voor de Koerden effectief met informatie over de brug kwamen, moest de Adiv de contacten smeren. Daarom organiseerde de dienst in 2016 in het grootste geheim twee korte opleidingen voor Koerdische strijders in NoordIrak, in de buurt van Erbil. Het ging om een schiettraining en een medische vorming rond het verzorgen van gewonden.
Een tweede ‘geste’ volgde later dat jaar, deze keer in België. De Adiv zou de YPG helpen bij de aankoop van zogenaamd ‘nietlethaal militair materiaal’ bij een gespecialiseerd bedrijf in WestVlaanderen. Geen wapentuig dus, maar wel een tiental nachtkijkers en beschermende militaire kledij. De Koerden konden die spullen niet zomaar rechtstreeks aankopen en dus werd een deal via de militaire inlichtingendienst uitgewerkt.
Maar, bevestigen verschillende bronnen, uiteindelijk besloot de Adiv zich toch terug te trekken. De verkoop ging dus niet door, of althans niet met de hulp van de Adiv. Toch is het een publiek geheim in de inlichtingenwereld dat de Staatsveiligheid vond dat de Adiv te ver ging en te veel vertrouwde op zijn bron.
Niet onwettig
Het Comité I, dat de inlichtingendiensten controleert, maakte
op vraag van minister van Defensie Steven Vandeput (NVA) een rapport. Het bevestigt volgens onze bronnen dat Testelmans niets illegaals gedaan heeft en binnen zijn bevoegdheden is gebleven. Al wordt wel opgemerkt dat hij beter Vandeput en Compernol had ingelicht.
Vandeput onthoudt zich van commentaar over de aanpak van Testelmans. ‘Ik spreek nooit over operaties. Maar wat ik wel kan zeggen dat het een groot probleem is dat dit soort informatie naar buiten komt vanuit de inlichtingendienst.’
Ook Testelmans alludeerde daar al op, toen hij in een gesprek met De Standaard (DS 20 juni) zijn ontslag aankondigde. ‘De brief die De Standaard in handen kreeg, toont dat deze mensen niet het belang van Adiv voor ogen hebben. Ze zouden doorgaan tot mijn kop is gevallen. Een inlichtingendienst kan zich dat niet veroorloven. Die mensen verspreiden halve waarheden en hele leugens. Ze schrikken er zelfs niet voor terug om te dreigen gevoelige of geclassificeerde informatie over zeer delicate inlichtingenoperaties te delen met mensen die hiervan niet op de hoogte mogen zijn. Met hen kan ik onmogelijk nog werken op basis van vertrouwen.’
De Adiv zou de YPG ook helpen bij de aankoop van zogenaamd ‘nietlethaal militair materiaal’, maar uiteindelijk besloot de militaire veiligheidsdienst dat niet te doen