‘Liever snoeien dan belasten’
Om het begrotingstekort verminderen, is het beter om te besparen op de uitgaven dan om nieuwe belastingen te heffen. Want dat fnuikt de groei meer, blijkt uit een studie.
Als er 1 procent van het bbp meer bespaard wordt, doet dat de groei met 0,5 procent afnemen
Nadat de financiële crisis was uitgebroken, was het jarenlang de mantra bij verschillende instellingen, zoals de Europese Commissie en he t IMF: om opnieuw aan te knopen me t economische groei, moest men he t begrotingstekort verminderen. Dat zou het vertrouwen in de economie herstellen, wat de investeringen en ver volgens de groei zou aanzwengelen.
De voornaamste aanhangers van die stelling , onder wie de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble, zagen zich gesterkt door academisch werk. Alberto Alesina, een economieprofessor in Harvard, toonde empirisch aan dat bezuinigingen vaak tot groei leiden. Zijn collega’s in Harvard, Carmen Reinhar t en Kenneth Rogof f, be wezen dat hoge schulden – meer dan 90 procent van he t bbp – de economische groei fnuikten. Maar de praktijk gaf hen ongeli jk. Ondanks hun besparingsi jver belandden Europese landen van de regen in de drop.
Er werden ernstige vragen gesteld bi j de degeli jkheid van he t onderzoek van de Harvardeconomen. En nieuw onderzoek van het IMF toonde aan dat sterke reducties van he t begrotingstekort net een recessie bestendigen, en al zeker als iedereen het tegelijk doet. Ook de Europese Commissie nam gas terug en maande landen nie t langer aan om fors te bezuinigen als de economie nie t meewilde.
Uitzondering België
Maar ondertussen heeft Alberto Alesina het geweer van schouder veranderd. I n een studie die deze week gepubliceerd werd – en een update is van eerder werk – toont hij aan dat he t begrotingstekort verminderen wel degeli jk de groei afremt. Er zi jn in de geschiedenis wel voorbeelden te vinden waarbi j kleinere begrotingstekorten de economie vooruithelpen, zoals in België in de jaren 80. Maar gemiddeld gezien zijn de effecten negatief.
In de studie, met twee collega’s van de universiteit van Bocconi, vraagt Alesina zich af hoe landen het best he t begrotingstek ort kunnen terugdringen. Daar kunnen immers, ondanks het feit dat het op de groei weegt, goede redenen voor zi jn. Bi jvoorbeeld om een potje aan te leg gen voor de stijgende pensioenuitga ven door de vergrijzing.
Landen kunnen hun begroting op orde stellen door ofwel minder uit te geven ofwel de belastingen