Mars neonazi’s in Sofia zet EU-voorzitter Bulgarije te kijk
De Bulgaarse regering veroordeelt een mars in de hoofdstad Sofia van neonazi’s. Maar premier Borisov sloot zelf een coalitie met partijen die volgens de Raad van Europa haat verspreiden.
Twee uur lang trokken enkele honderden in het zwart geklede Bulgaren zaterdagavond met fakkels door het centrum van de hoofdstad Sofia. Ook delegaties van extreemrechtse groeperingen uit onder meer Duitsland, Zweden en Hongarije stapten mee op naar het huis van wijlen Hristo Lukov, waar ze kransen neerlegden.
Generaal Lukov knoopte als minister van Oorlog tussen 1935 en 1938 nauwe banden aan met het naziregime in Duitsland en hielp in zijn land wetten doordrukken die geïnspireerd waren op de Duitse antijoodse wetten. Hij werd in 1943 vermoord door communisten en geldt als een held voor ultranationalisten in zijn land.
De optocht vindt al veertien jaar plaats, maar kreeg nu extra aandacht omdat Bulgarije voor zes maanden de tijdelijke voorzitter van de Europese Unie is.
De burgemeester van Sofia had de mars verboden vanwege de veiligheidsrisico’s: ‘Er is geen plaats voor zo’n gebeurtenis in onze stad’, zei ze. Maar de organisatoren stapten voor het tweede jaar op rij naar een administratieve rechtbank wegens belemmering van hun recht om vreedzaam te betogen, en kregen voor de tweede keer gelijk.
Schande
De Amerikaanse ambassade in Sofia betreurde ‘de vertoning van intolerantie die de Lukovmars vertegenwoordigt. Lukov was een naziaanhanger die haat en onrecht versterkte, en niet iemand die het verdient vereerd te worden’.
Het Joods Wereldcongres had premier Boiko Borisov opgeroepen de optocht te verbieden en drukte gisteren zijn afschuw uit: ‘Wij kunnen niet zwijgen wanneer neonazi’s en antisemieten uit heel Europa optrekken door de straten van Sofia of elke andere stad, en daarbij de antisemitische ideologie uitdragen die het Europese Jodendom ternauwernood vernietigde. Hoe marginaal deze optocht ook mag zijn, wat hier gebeurde, is een schande.’
Onaanvaardbare coalitiepartner
Onder druk van de aandacht noemde het Bulgaarse ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren elke daad die de naziideologie verheerlijkt ‘totaal onaanvaardbaar’. ‘Dit moet een duidelijk signaal zijn voor ons als samenleving en als Europeanen: het volstaat niet om de tragische gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog te herinneren’.
Vervelend voor premier Borisov is dat hij vorig jaar een regering vormde met de Verenigde Patriot
ten, een alliantie van drie extreemrechtse partijen. In 2014 had Joseph Daul, de voorzitter van de Europese christendemocraten waartoe de partij van Borisov behoort, die alliantie nog een ‘onaanvaardbare coalitiepartner’ genoemd voor de partij van Borisov.
Antisemitische boeken
In een rapport in juni 2014 schreef de commissie tegen racisme van de Raad van Europa dat een van die drie partijen ‘systematisch haat verspreidt tegen buurvolkeren in de Balkan en propaganda voert tegen Roma’.
Volen Siderov, de leider van Ataka dat deel uitmaakt van Verenigde Patriotten, is volgens het rapport ‘bekend om zijn uitgesproken racistische standpunten. Hij brengt systematisch Roma in verband met criminelen, riep op de bouw van moskeeën te verbieden om de verspreiding van de islam tegen te houden en publiceerde twee antisemitische boeken’.
De commissie noteerde dat ‘racistische en onverdraagzame haatspeech in het politieke discours een ernstig probleem blijft’. Doelwit zijn Roma, moslims, joden, Turken en Macedoniërs.
Wie in Bulgarije een fascistische of antidemocratische ideologie aanhangt, riskeert tot drie jaar cel en een geldboete. Ook haatspeech is strafbaar. In 2015 schreef de Bulgaarse afdeling van Amnesty International dat de overheid er steevast niet in slaagt racisme en xenofobie te onderzoeken en te vervolgen. Nog in november verklaarde de minister van Binnenlandse Zaken niet te beschikken over ‘geregistreerde informatie over partijen of bewegingen met nationaalsocialistische neigingen’.
‘Hoe marginaal deze optocht ook mag zijn, wat hier gebeurde, is een schande’
JOODS WERELDCONGRES ‘Lukov was een naziaanhanger die haat en onrecht versterkte, en niet iemand die het verdient vereerd te worden
AMERIKAANSE AMBASSADE IN SOFIA