‘Dit krijg je als vrachtwagens en fietsers samen groen hebben’
Geen dode hoek, wel het onveilige kruispunt lag aan de basis van een dodelijk ongeval in Gent. Nochtans stond het in 2016 al op de zwarte lijst.
BRUSSEL I Een 51jarige vrachtwagenchauffeur nam gisteren in Oostakker een afslag van de Antwerpsesteenweg nabij de R4 rond Gent en reed daarbij een zestienjarig meisje op haar fiets aan. Zij stierf ter plaatse.
Volgens de eerste bevindingen van het parket had de bestuurder het meisje kunnen zien en ging het dus niet om een dodehoekongeval. Het meisje reed volledig reglementair op het fietspad. Zij en de vrachtwagen kregen tegelijkertijd groen licht.
En dat is waar het schoentje knelt, zegt Werner De Dobbeleer van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. ‘Ze noemen dit geen dodehoekongeval, maar het meisje bevond zich duidelijk wel in een uitermate gevaarlijke positie ten opzichte van de truck. Dit krijg je als fietsers en vrachtwagens tegelijk groen hebben.’
‘De vrachtwagenchauffeur had het meisje in theorie misschien kunnen zien, maar deed dat om allerlei redenen niet’, vult verkeersdeskundige Dirk Lauwers (UGent en UAntwerpen) aan. ‘Dat wil niet zeggen dat hij maar wat zat te dromen. Het is nu eenmaal heel complex, met zoveel spiegels om in de gaten te houden.’
Volgens Lauwers zijn ongevallen zoals dat in Gent dan ook te wijten aan een systeemfout: ‘Zwakke weggebruikers en vrachtverkeer moeten zo veel mogelijk van elkaar gescheiden worden. Het liefst in ruimte (bijvoorbeeld via een fietsbrug of een afgescheiden fietspad, red.), anders in tijd. Vlaanderen heeft meer conflictvrije kruispunten nodig. Dan bedoel ik écht conflictvrij, waarop fietsers en voetgangers nooit een auto of vrachtwagen moeten kruisen. Zo zijn er maar weinig.’
‘Lang proces’
207, om precies te zijn, op een totaal van 1.669 kruispunten in beheer van het Vlaams Gewest. Dat is zo’n twaalf procent. Nog 73 procent heeft een of meerdere conflictvrije takken óf is voorzien van maatregelen die de veiligheid van zwakke weggebruikers verhogen. Dat kan onder meer over oranjegele lichten gaan, die knipperen als zij oversteken, of over een opstelstrook voor fietsers vóór het autoverkeer.
240 Vlaamse kruispunten zijn helemaal niet conflictvrij. En dat aan de Antwerpsesteenweg en de
‘Vlaanderen heeft meer conflictvrije kruispunten nodig. Dan bedoel ik écht conflictvrij’
DIRK LAUWERS Verkeersdeskundige
Orchideestraat in Gent is er een van. Nochtans stond het al in 2016 op een lijst met ‘zwarte punten’, die de Vlaamse overheid met een extra investering van 50 miljoen euro zo snel mogelijk zou wegwerken.
Sindsdien werd er een extra afslagstrook voor auto’s aangelegd en werd de lichtenregeling her en der aangepast, maar daar is het bij gebleven. ‘Nochtans werd een ontwerp opgesteld voor een volledige heraanleg van het kruispunt’, zegt Marie De Vlieger van het Agentschap Wegen en Verkeer. ‘Maar de projectontwikkelaar trok zich terug en we moesten herbeginnen. Nu wachten we op antwoord van de stad Gent, die bij de heraanleg meteen ook de Orchideestraat onder handen wil nemen. Het is een lang proces.’
Vierkant groen
Net gisteren werd op het Antwerpse Eilandje een proefproject met ‘alle fietsers tegelijk groen’ of ‘vierkant groen’ gelanceerd. Dat is een bijzondere manier om kruispunten volledig conflictvrij te maken. Voetgangers en fietsers uit alle richtingen krijgen er tegelijkertijd groen, terwijl auto’s voor het rode licht wachten. Wanneer zij dan groen licht hebben, moeten de fietsers wachten. Antwerpen test het systeem nadat er eind vorig jaar in korte tijd drie fietsers in het stadsverkeer waren omgekomen.
Nieuw is het systeem niet: in Hasselt zijn er al zeven jaar lang zes kruispunten mee uitgerust. Met goed resultaat: ‘Op die zes kruispunten vonden sinds de invoering vijf ongevallen plaats, terwijl dat er op de vier zónder “vierkant groen” vijftien waren’, zegt Habib El Ouakili (SP.A), schepen van Mobiliteit in Hasselt. ‘Het systeem heeft een grote impact op de verkeersveiligheid. En zelfs de doorstroming van het verkeer loopt vlotter. Automobilisten die groen hebben, moeten niet langer wachten tot voetgangers zijn overgestoken.’