ZWAKKE POLITICI HOUDEN ONS ARM
Af en toe kan Donald Trump verfrissend uit de hoek komen. De laatste keer was toen hij de zogenaamde vertegenwoordigers van het Amerikaanse volk de les las over hun lamlendigheid na de zoveelste slachtpartij op een school. ‘Wat zijn jullie nu van plan?’, vroeg hij. Waarop de heren en dames schaapachtig wauwelden dat ze niet veel van plan waren.
Toen zei Trump live op tv wat iedereen wist, maar niemand ooit rechtuit in hun gezicht durfde te zeggen: ‘Jullie zijn bang voor de NRA.’ De NRA is natuurlijk de allesverzengende Amerikaanse wapenlobby. Meedogenloos zijn ze voor politici met een greintje gezond verstand en een ons integriteit. Dus is het een kwestie van tijd voor ouders weer kinderen mogen begraven. Tenzij Trump écht iets onderneemt.
De NRA is maar een van de vele machtige lobby’s in Washington. Ze regeren het land. De Amerikaanse politicologen Jacob Hacker en Paul Pierson schrijven de enorme groei van de ongelijkheid in de VS toe aan de lobbymacht van big business, Wall Street en allerlei rijke belangengroepen. De rijken slagen er wonderwel in de regels zo naar hun hand te zetten dat ze nog rijker worden, ten koste van de modale Amerikaan.
Die macht van de lobbyisten was trouwens een van Trumps campagnethema’s. Hij beweerde graag dat hij de enige politicus was die geen geld van anderen nodig had. Hij zou het moeras van Washington weleens droogleggen. Drie keer raden wat er inmiddels is gebeurd.
Bij ons gaat het er beter aan toe, zou je denken. Onze politici staan dichter bij de mensen. Ze zijn niet afhankelijk van dure mediacampagnes. Onze partijen worden genereus gefinancierd door de belastingbetaler.
Maar is de macht van particuliere belangen bij ons werkelijk kleiner? Eerder deze week was er ophef over de inkomens van notarissen. Als we de cijfers van Knack mogen geloven, verdient een modale notaris in een maand gemakkelijk wat een modale Belg in een jaar verdient. Die cijfers werden even in twijfel getrokken op hun representativiteit, maar ze werden niet ontkend. Al snel vonden journalisten het makkelijker om een Belgische wolf te spotten dan een notaris.
De crux van de kwestie is kraakhelder. Veel van dat geld verdienen notarissen niet door hun schier onbetaalbare juridische genialiteit in complexe dossiers. Ze hebben gewoon een door de wetgever gesanctioneerd monopolie op wat vaak niet meer is dan veredeld knip en plakwerk.
Wat opviel in het debat dat volgde, was dat niemand, maar dan ook niemand daar een overtuigende verdediging voor kon aandragen. In veel andere landen bestaan notariskosten voor eenvoudige transacties als de aankoop van een huis gewoonweg niet. Als een ambtenaar van de stad een kind kan registreren, waarom zou die dan ook niet een paar bakstenen kunnen registreren?
De conclusie is vrij duidelijk. Notarissen weten politiek te wegen, ver boven hun numerieke gewicht. Denk er maar even over na: 1.500 mensen slagen erin hun belangen te laten primeren boven die van 11 miljoen anderen. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) suste en zei dat hij eerder al twee experts had aangesteld om het notarisberoep te bekijken. Twee notarissen.
Maar de notarissen zijn maar één voor
De gevestigde particuliere belangen primeren steeds boven het algemene belang