Waarom het boekengeschenk van Griet Op de Beeck geen cadeau is
‘Gezien de feiten’ van Griet Op de Beeck werd al neergesabeld door recensenten. Nu weigert de Gentse boekhandel Limerick het Boekenweekgeschenk weg te geven, omdat ze het te slecht vinden.
Griet Op de Beeck verdeelt en heerst. Ze heerst in de boekentoptien, als een van de meest gelezen fictieauteurs in Vlaanderen. En ze verdeelt, want ze mag dan gesmaakt worden bij het brede publiek, de literaire elite is kritisch over haar oeuvre. Gezien de feiten, haar novelle over een weduwe van 71 die verliefd wordt op een Afrikaanse man, krijgt recensies die gaan van voorzichtig negatief tot vernietigend. De novelle is het Boekenweekgeschenk, dat in de boekhandel gratis wordt aangeboden aan klanten die minstens een bedrag van 12,50 euro besteden.
Het is van Kader Abdolah en zijn novelle De kraai uit 2011 gele
den dat er nog zoveel kritiek was op het Boekenweekgeschenk. In
De Groene Amsterdammer noemde Christiaan Weijts de gelegenheidsnovelle van Op de Beeck ‘dodelijk overexpliciet’. ‘En het publiek dat weinig boeken koopt krijgt een teleurstellend beeld van de Nederlandse literatuur’, schrijft Weijts.
In deze krant kreeg de novelle twee sterren, net als in NRC Han
delsblad. In de Volkskrant was Arjan Peeters zuiniger met één ster. ‘De novelle Gezien de feiten is geen propaganda voor het Nederlandse boek.’ Volgens Peeters heeft de CPNB, dat het Boekenweekgeschenk organiseert, een knieval gedaan. Hij citeert een zin uit haar novelle. ‘“Iets kunnen doen is zoveel beter dan niks kunnen doen.” O ja? Griet had beter niks kunnen doen.’
Ook bij de Gentse boekhandel Limerick kan Op de Beeck rekenen op weinig genade. Boekhandelaar Gert Brouns liet weten dat hij in plaats van het Boekenweekgeschenk De wandeling van de Zwitser Robert Walser aan lezers zal weggeven. ‘Een ECHT boek’, benadrukt Brouns op Facebook. ‘Wil u dus eens wat anders dan therapeutisch proza, relatiegezeik of scenario’s voor de zoveelste overbodige weekendfilm? Lees dan De wandeling’, schrijft hij.
Opstapliteratuur
Op de Beeck verdeelt ook de onafhankelijke boekhandel. Bart Van Aken van de Gentse boekhandel Paard van Troje, die vier jaar geleden nog een controversiële roman van Kristien Hemmerechts uit zijn rekken hield omdat
hij het te slecht vond, heeft geen plannen voor een boycot tegen het Boekenweekgeschenk. ‘Je boort er een nieuw publiek mee aan. Ik zie Griet op de Beeck als één groot leesbevorderingsproject’, zegt hij. ‘Haar boeken zijn instapliteratuur. Lezers maken via haar de opstap naar moeilijkere literatuur. Wie ben ik om hen dat te ontzeggen?’ Van Aken heeft Gezien de feiten wel nog niet gelezen. ‘Maar ik volg de recensies op de voet.’
‘Gezien de feiten is niet zo best, een beetje simpeltjes’, zegt Daniël Van Geem van de onafhankelijke boekhandel Athenaeum in Amsterdam. ‘Maar Griet Op de Beeck is heel populair: er komen meer mensen naar de winkel door het Boekenweekgeschenk. Tegelijk merk ik dat klanten door de slechte recensies vaker dan de voorbije jaren zeggen dat ze het niet hoeven te hebben.’
De Stichting CPNB blijft achter zijn keuze staan. ‘Vanzelfspre kend’, zegt directeur Henk Pröpper. ‘We zijn heel tevreden over het boek dat Griet geschreven heeft. Vanwege het gedurfde thema en ook vanwege haar grote stilistische vermogen en literaire kracht.’ Hebben ze dan geen knieval gedaan voor de commercie? ‘Nee, helemaal niet. Wat wel zo is, is dat Griet een jonger publiek aanspreekt, net als mensen die niet veel lezen. Veellezers en geoefende lezers worden al genoeg bediend door de boekhandel. Het probleem zit hem bij mensen die niet of amper lezen. En die bereiken we met deze novelle. Ze is een fantastische ambassadrice voor het boek.’ Intussen lopen er gesprekken voor een verfilming van Gezien de feiten.
Griet Op de Beek was niet bereikbaar voor commentaar.
‘Het is niet zo best, een beetje simpeltjes, maar Griet Op de Beeck is heel populair: er komen meer mensen naar de winkel door het Boekenweekgeschenk’ DANIËL VAN GEEM boekhandel Athenaeum