ZWIJGEN IS NIET HET VEREISTE ANTWOORD
In Hongarije heeft de Fideszpartij van Viktor Orban een kleine helft van de stemmen behaald bij de parlementsverkiezingen van zondag. Omdat het kiessysteem de grootste partij bevoordeelt, is dat goed voor twee derde van de zetels en dus zo goed als alle macht in de OostEuropese lidstaat. Er zijn nog EUlidstaten, zoals Frankrijk, Italië en GrootBrittannië, waar het kiesstelsel de vorming van duidelijke meerderheden bevordert, ten koste van de representativiteit. Dat is het spel, zo zijn de regels.
Het is niet daarom dat er redenen zijn tot waakzaamheid over de Hongaarse politieke situatie. Verkiezingen zijn een belangrijk, haast sacraal onderdeel van de democratie. Maar verkiezingen alleen garanderen nog geen democratische samenleving. De snelheid waarmee Fidesz aankondigde dat er maatregelen komen tegen verenigingen die kritisch zijn voor het strikte antimigratiebeleid van Orban, is een zorgwekkend signaal, net als de haast onverholen antisemitische toon van de strijd tegen de HongaarsAmerikaanse speculant George Soros, een belangrijke sponsor van zulke verenigingen.
Orban kreeg gisteren opvallend veel felicitaties, niet alleen van rechtspopulistische geestesgenoten, maar ook van Europese leiders als Angela Merkel en JeanClaude Juncker, partijgenoten in de Europese Volkspartij. Dat is realpolitik. De EVP heeft een lange geschiedenis van allianties met dubieuze politici. Alles moet wijken voor die ene doelstelling, de grootste blijven.
Europa vindt geen efficiënt antwoord op de uitdaging van massaimmigratie uit het MiddenOosten en Afrika. Verkiezing na verkiezing heeft dat in Europese lidstaten geleid tot zwaar vertrouwensverlies. Orbans aanpak mag dan de steun van vele Hongaren hebben, hij kan niet worden uitgerold over de hele Unie. Hij komt immers simpelweg neer op het doorsturen van de miserie naar de buren. Voor Europa als geheel kan dat niet de basis van een gemeenschappelijke strategie zijn.
Europa is niet alleen een gemeenschap van normen en waarden, maar ook een keuze tot lotsverbondenheid, in goede en kwade dagen. Een Unie waarin lidstaten wel de lusten willen in de vorm van massale geldstromen, maar niet de lasten, is niet leefbaar. Als die doorzichtige politieke tactiek bovendien wordt afgedekt met een ranzig discours en met uitholling van de vrije meningsuiting, is zwijgen niet het vereiste antwoord. Er zijn ongetwijfeld pragmatische redenen om Orban politiek niet te isoleren. Er zijn evenveel principiële redenen om zijn politieke model niet te banaliseren.
Orbans migratiepolitiek komt neer op miserie doorsturen naar de buren