N-VA brengt Michel in verlegenheid bij Merkel
Merkel forceert België om een Europese kiesdrempel goed te keuren, maar de NVA ligt dwars. Ook een communautaire geste kan haar niet paaien.
BRUSSEL I Als de politieke en diplomatieke machine van de Duitse bondskanselier Angela Merkel een versnelling hoger schakelt, is er weinig dat haar kan afstoppen. Toch slaagt de Belgische federale regering er momenteel in om een voor Duitsland cruciaal voorstel voorlopig te blokkeren, onder impuls van de NVA.
Om bij de Europese verkiezingen van mei 2019 te voorkomen dat er kostbare parlementszetels naar kleine Duitse splinterpartijen zouden gaan, wil Merkel het mogelijk maken voor lidstaten om op Europees niveau een kiesdrempel in te voeren. Momenteel zijn 7 van de 96 Duitse zetels in het Europees Parlement in handen van partijtjes zoals de uiterst rechtse NPD en de sati rische Die Partei, die een zetel behaalde onder de slogan ‘Ja tegen Europa, nee tegen Europa’. Terwijl andere landen, zoals Frankrijk, zelf een kiesdrempel hanteren, floot het Duitse Grondwettelijk Hof een soortgelijk voorstel van Merkel terug omdat de Europese verkiezingsregels er niet in voorzien.
Kleine Catalaanse partijen
Daarom is Duitsland al een tijd bezig alle lidstaten te bewerken om een nieuwe Europese kieswet erdoor te krijgen. Maar daar is unanimiteit voor nodig. Een jaar geleden kaartte Berlijn de kwestie aan bij de Belgische diplomatie, en Merkel sprak er Michel over aan op de jongste Europese top. Maar terwijl een akkoord dringend nodig is opdat de regels in 2019 geldig kunnen zijn, ligt België nog als enige Europese land dwars.
De NVA moet immers niet weten van een Europese kiesdrempel, hoewel die voor België niet zou gelden. Onder druk van onder meer Nederland telt in het uiteindelijke voorstel de kiesdrempel alleen voor landen met meer dan 35 zetels in het parlement. Aangezien Frankrijk al een kiesdrempel hanteert en Polen en Italië voor de Europese verkiezingen opgesplitst zijn in meerdere kieskringen, zou de regeling alleen gelden voor Duitsland en Spanje.
‘Voor ons is dit een belangrijke principiële kwestie’, klinkt het bij een federale NVAbron. Kleine regionalistische partijen – uit bijvoorbeeld Catalonië, Baskenland of Corsica – dreigen immers uit het parlement te verdwijnen, argumenteert de partij. ‘En ja, de NVA is ook ooit klein geweest en we zijn dat nog niet vergeten’, schreef ondervoorzitter Sander Loones op Facebook.
‘Platte koehandel’
In diplomatieke kringen klinkt frustratie over het NVAstandpunt. ‘Waarom doet ons land moeilijk? Dit heeft toch geen betrekking op ons? Dit ruikt sterk naar politieke chantage.’ Een soortgelijk signaal klinkt bij coalitiepartners CD&V en Open VLD. Zij wijzen naar een communautaire eis die de NVA volgens hen als pasmunt wil gebruiken in ruil voor hun fiat. ‘Platte koehandel’, klinkt het bij CD&V.
De eis gaat terug op een verzuchting die in Vlaanderen al jarenlang klinkt: op Europees en internationaal niveau bokst de regio onder haar institutionele gewicht. Vlaanderen wil vaker eigen ministers en diplomaten naar Europees topoverleg kunnen sturen, maar de huidige afspraken tussen de deelstaten zijn nog niet aangepast aan de bevoegdheden die Vlaanderen intussen heeft verworven. Zowel het Vlaamse als het federale regeerakkoord belooft daarin verandering te brengen, maar de passages bleven tot op vandaag dode letter.
De NVA ontkent echter dat een inwilliging van die eis hen over de streep zou trekken om akkoord te gaan met de kiesdrempel, en verwijt op haar beurt haar coalitiepartners de twee dossiers te koppelen. ‘Wij gaan toch niet toegeven op iets dat al afgesproken is?’ klinkt het. Want: ‘de discussie over de Vlaamse vertegenwoordiging op Europees niveau is al meer dan twee jaar geleden door de Vlaamse regering geagendeerd’, zegt een Vlaamse NVAbron. ‘Michel had dus tijd zat om het regeerakkoord op dit punt uit te voeren.’
De woordvoerders van de premier antwoordden niet op vragen om commentaar. Gisteren leverde een informele samenkomst tussen de kabinetten van de vicepremiers in elk geval niets op. Maandag volgt nieuw overleg. Zonder een oplossing vrezen de coalitiepartners van de NVA Europees gezichtsverlies, en een dure openstaande rekening bij het machtigste Europese land. ‘Dit is enorm belangrijk voor Duitsland’, zegt een Europese bron.
Duitsland, dat verrast is door de Belgische blokkering, voert intussen de druk verder op. Europarlementsleden van Merkels partij CDU oefenen druk uit op hun collega’s van CD&V, want begin volgende week wil huidig EUvoorzitter Bulgarije een politiek akkoord bezegelen. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas is vandaag in Brussel voor een ontmoeting met zijn collega Didier Reynders. Hij zal de kwestie ter sprake brengen.
‘Waarom doet ons land moeilijk? Dit heeft toch geen betrekking op ons? Dit ruikt sterk naar politieke chantage’
Bron uit Belgische diplomatieke kringen