‘Trump werkt als een maffiabaas’
Voormalig FBIdirecteur James Comey rekent in zijn memoires af met Donald Trump. Hij noemt de president een ‘geboren leugenaar’ en ‘onethische leider’.
BRUSSEL I In zijn memoires, met de veelzeggende titel ‘A higher loyalty: truth, lies, and leadership’, heeft James Comey het over zijn twintig jaar als procureur in New York, zijn termijn als viceminister van Justitie onder president George W. Bush en zijn passage als directeur van het FBI (van 2013 tot 2017).
In mei vorig jaar kreeg Comey de bons van Donald Trump, officieel omdat hij het onderzoek naar het emailschandaal rond de Democratische presidentskandidate Hillary Clinton mismeesterd zou hebben. Maar zijn ontslag leidde ook tot de aanstelling van speciaal aanklager Robert Mueller, die de inmenging van Rusland in de presidentsverkiezingen van 2016 onderzoekt en Trumps ambtstermijn overschaduwt. Beide heren hebben dus meer dan een eitje met elkaar te pellen.
Donderdag lekten al enkele passages van Comeys langverwachte boek uit. Zo beschrijft hij zijn eerste bezoek aan Trump voor diens eedaflegging in januari 2017, om hem te briefen over het dossier van de voormalige Britse spion Christopher Steele. Daarin werd beweerd dat Trump bij een bezoek aan Moskou in 2013 zou hebben toegekeken hoe twee prostituees plasseks hadden op het bed waarin Barack Obama geslapen zou hebben tijdens een officieel bezoek aan Rusland.
Smetvrees
Tijdens het gesprek in de Trump Tower vroeg de Amerikaanse president aan de toenmalige FBIbaas om die beweringen de kop in te drukken. Volgens Comey konden ze hem zeer slecht uitkomen ‘als er één kans op honderd zou bestaan dat zijn vrouw, Melania, ze serieus zou nemen’.
Trump gaf verschillende verklaringen waarom de beweringen niet waar konden zijn. ‘Ik heb smetvrees’, luidde het volgens Comey onder meer. ‘Geen sprake van
‘De stille cirkel
die ja knikt. De baas die beslist over alles. De eed van trouw. De visie dat iedereen tegen ons is’
JAMES COMEY trekt de vergelijking met de maffia
dat ik urinerende mensen in mijn nabijheid zou toelaten.’
Daarop ontspon zich een discussie onder het Trumpteam over de politieke gevolgen als dit de Amerikaanse media ter ore zou komen, en wat de reactie daarop eventueel moest zijn. De leiders van de inlichtingendiensten bevonden zich nog altijd in de zaal.
‘Krijg nu wat!’, schrijft Comey, die direct na de ontmoeting alles noteerde. ‘Ze proberen elk van ons hier te vriend te maken. Het kan gek klinken, maar ik had plots het gevoel dat hij probeerde van ons allen leden van dezelfde familie te maken.’
Ook de volgende ontmoetingen met Trump deden Comey ‘terugdenken aan het begin van mijn carrière, toen ik als procureur optrad tegen de onderwereld’. Hij trekt in het boek herhaaldelijk een vergelijking met de maffia. ‘De stille cirkel die ja knikt. De baas die beslist over alles. De eed van trouw. De visie op de wereld dat iedereen tegen ons is. De algemeen verbreide leugen ten dienste van een soort loyaliteitscode, die de organisatie plaatst boven moraliteit en waarheid.’
Website van ‘de waarheid’
Tot zijn grote opluchting kreeg Comey na de verkiezingen van Barack Obama te horen dat de af tredende president hem zijn beslissing niet kwalijk nam om het FBIonderzoek naar het emailschandaal van Hillary Clinton te heropenen – wat mogelijk een rol speelde in haar nederlaag. ‘Ik heb je benoemd tot FBIdirecteur vanwege je integriteit en je deskundigheid’, zei Obama. ‘Ik wil dat je weet dat helemaal niets is gebeurd het afgelopen jaar dat mijn mening heeft veranderd.’
Trump heeft duidelijk een heel andere mening. In een reactie op de publicatie van uittreksels uit het boek in onder meer The Washington Post vuurde de huidige president enkele tweets af. ‘James Comey is een bewezen klokkenluider en leugenaar’, klonk het. ‘Nagenoeg iedereen in Washington vond dat hij ontslagen moest worden voor zijn verschrikkelijke werk, tot hij inderdaad ontslagen werd. Hij lekte geclassificeerde informatie, waarvoor hij vervolgd zou moeten worden (...) Hij is een zwakke en onbetrouwbare slijmbal, die een vreselijke directeur voor de FBI was. Het was mij een grote eer om hem te ontslaan.’
Nog vóór de publicatie van het boek hebben de Republikeinen een speciale website gelanceerd (lyincomey.com), om de ‘leugens’ van Comey te ontkrachten met ‘de waarheid’. (red)
‘Hij is een zwakke en onbetrouwbare slijmbal, die een vreselijke directeur was. Het was mij een grote eer om hem te ontslaan’ DONALD TRUMP in een reactie op het boek van Comey