WAAROM er de laatste tijd zoveel sciencefiction op televisie is
Netflix lanceerde gisteren Lost in space, een reeks over een nieuw samenge steld gezin dat op een on herbergzame planeet te rechtkomt, nadat het al eerder had uit gepakt met series als Altered carbon en Black mirror. Over een week start het tweede seizoen van Westworld, de enige HBOreeks naast Game of thrones waar echt over wordt gepraat. Fans van scifi, die het tien jaar geleden moesten stellen met Doctor who en wat grijs gedraaide dvd’s van Battlestar Galactica, weten niet wat eerst gekeken.
Scifi heeft nooit echt gewerkt op tele visie. Uit de jaren 60 is maar één reeks het vermelden waard: Star trek. Een reeks die het amper drie seizoenen uit zong en nooit noemenswaardige kijk cijfers haalde. In de jaren 70 maakten de Britten lowbudgetklassiekers als Space: 1999 en Blake’s 7, en kon Battlestar Galactica eventjes profiteren van het bioscoopsucces van Star wars. De jaren 80? Weinig meer dan Kapitein Picard en zijn crew in Star trek: the next generati on. Aan het begin van de 21ste eeuw was tvscifi zo goed als dood. In de VS was het gebannen naar één weinig bekeken kabelzender, Sci Fi Channel (inmiddels Syfy).
De opmars van streaming en van wereldwijde spelers als Netflix en HBO heeft alles veranderd. Scifi is altijd een Nieuw op Netflix: niche geweest: een genre met een rela tief kleine groep verstokte fans. Dat ge dijt niet goed op traditionele televisie, maar het is wél erg internationaal. Een scifinerd is een scifinerd, waar ook ter wereld (al heeft de Britse scifi altijd een eigen, herkenbare toon gehad). Een sit com, daarentegen, steekt maar zelden de oceaan over, en een realityreeks al helemaal niet.
HBO en Netflix hebben bovendien de deur opengezet voor langere, meer ambitieuze verhaallijnen. Daar is scifi bij uitstek mee gebaat: je krijgt de ruimte om een futuristische samenleving in al haar facetten uit te werken. Tvmakers ontdekten bovendien hoeveel vrijheid zo’n setting je kan geven om uiterst geladen hedendaagse thema’s aan te pakken die anders alleen maar onbekijkbaar, zwaarwichtig drama zouden opleveren. Zowel The expanse als Star trek: Disco very draaien rond xenofobie, racisme en identiteit – maar ondertussen blie pen de laserpistolen en knallen de pro tontorpedo’s.
En dus is het geen toeval dat science fiction zo goed gedijt op Netflix en HBO. De Amerikaanse tvzender CBS besliste zelfs om zijn eigen betaalde streaming formule, CBS All Access, vrijwel volledig op te bouwen rond één exclusieve reeks: Star trek: Discovery (bij ons te zien op Netflix). Dat digitale effecten steeds be taalbaarder worden, helpt ook om meer scifireeksen dan ooit geproduceerd te krijgen. Zo krijg je ruimte voor heuse subgenres, zoals dystopische actiescifi (Altered carbon, The expanse) of tijdreisfan tasieën (Travelers, Timeless), maar ook voor buitenbeentjes zoals The handmaid’s tale, met zijn feministi sche insteek. Daar naast is er nu dus ook scifi voor het breedst mogelijke publiek met Lost in space.
Scifi is overigens niet de enige niche die dankzij streaming haar weg vindt naar een groot, internatio naal publiek. Game of thrones maakte van fantasy een topgenre, al kon geen enkele andere serie daar nog van mee profiteren. Stranger things zette (mil de) televisiehorror op de wereldkaart. Superhelden zijn letterlijk overal. En met alle tvdetectives kun je inmiddels een klein continent herbevolken.
Hoe dan ook, er wordt meer scifi gemaakt dan ooit tevoren. En dus ook meer góéíe scifi. De kans werd bijgevolg ook groter dat sommige van die reeksen zouden overspringen naar een breder publiek. En daarom kijken er nu dus meer mensen dan ooit naar scifi.
Het is alleen nog wachten op de serie die voor scifi doet wat Game of thrones voor fantasy deed: het genre naar de absolute top van de kijkcijfers katapulteren. Lost in space is daarvoor misschien
te braaf, Altered carbon te duister. Westworld, over een futuristisch pretpark waar de rijken hun wildste fantasieën komen botvieren, komt voorlopig het dichtst in de buurt. HBO haalt al wekenlang het onderste uit de kan om iedereen warm te krijgen voor het tweede seizoen (inbegrepen de stunt waarbij ze beloofden de integrale plot van het nieuwe seizoen te spoilen in een speciale video).
In zijn eerste seizoen ging Westworld zich wel te buiten aan een complexe verhaalstructuur. Zo speelden sommige scènes zich decennia eerder af dan andere, maar dat moest de kijker zelf uitvissen. Maar ook daarmee geraak je in 2018 gemakkelijker weg dan ooit tevoren. Al is het maar omdat je altijd de samenvattingen van de vorige afleveringen kunt googelen.
Er wordt meer scifi gemaakt dan ooit tevoren. En dus ook meer goeie scifi