Duitse regering onder hoogspanning
Merkel vs. Seehofer: wie buigt, wie barst?
BRUSSEL I Hoogspanning in de anders vaak wat saaie Duitse politiek. Bondskanselier Angela Merkel (CDU) en haar minister van Binnenlandse Zak en H orst Seehofer (CSU) staan me t getrokken messen tegenover elkaar. Zo hoog loopt de ruzie over migratie op dat de zit ting van he t parlement in Berlijn gistermiddag opgeschor t werd om de t wee parlementaire groepen van CDU en CSU apart te laten vergaderen. Niemand wist zich te herinneren wanneer dat ooit nog gebeurd was: de t wee zusterpartijen vormen al sinds 1949 een gezamenli jke frac tie in het parlement.
Masterplan
De inzet van he t conflict is, al heel de week, Seehofers ‘M asterplan M igratie’. Dat plan om vat 63 punten. Eén daarvan drijft een diepe wig in de frac tie. Seehofer wil dat Duitsland voortaan al aan de grens migranten terugstuur t die de EU zijn binnengekomen in een andere lidstaat. Die vluchtelingen moeten volgens de Europese afsprak en daar geregistreerd zijn en daar ook asiel aan vragen.
Merkel wil daar niet van weten. Zij vreest dat er dan in Europa een dominoeffect in gang wordt gezet: als Duitsland mensen al aan de grens afwijst – in de praktijk zal dat vooral aan de grens me t Oostenrijk zijn – zal Oostenrijk op zijn beurt mensen aan zi jn grens terugsturen naar , meestal, Italië. Dat be tekent dat alle migranten die Europa binnenk omen in de aankomstlanden in ZuidEuropa zullen bli jven zit ten. V an spreiding over de EU is dan geen sprake meer.
Een land kan trouwens nie t zonder meer migranten me teen terugsturen naar hun land van aankomst in de EU . Eerst moe t hun dossier bek eken worden, en he t land waarnaar ze terug gestuurd worden, moet hen willen ontvangen. Voor Merkel zi jn die Europese regels onaantastbaar . Zij wil een Europese oplossing voor de migratie, geen nationale.
In Beieren, waar de CSU actief is, vinden in oktober verkiezingen plaats. Met een ruk naar rechts in het migratiebeleid wil Seehofer de kiezers terugwinnen die bi j de jongste federale verkiezingen overliepen naar de rechtsradicale AfD, zodat de CSU haar absolute meerderheid kan behouden in het deelstaatparlement.
Dat is zo cruciaal voor de Beierse christendemocraten dat Seehofer er een machtsstri jd voor aangaat met Merkel op het federale niveau. Merkel had, tijdens een lange vergadering woensdagavond, voorgesteld dat migranten vanaf de grens teruggestuurd konden worden naar landen waarmee daarover een bilateraal akk oord werd gesloten. M aar Seehofer vond dat on voldoende en wi jkt, gesteund – maar allicht ook opgehitst – door zi jn Beierse achterban, geen me ter.
Volgens de krant Augsburger Allgemeine Zeitung zou de CSU zelfs gedreigd hebben de gemeenschappelijke frac tie me t de CDU op te blazen. Dat zou historisch zijn. Sinds 1949 kwam het slechts één keer tot een breuk, in 1976, tjidens he t voorzit terschap van de legendarische F ranzJosef Strauss. T oen de CDU echter dreigde dan zelf een afdeling op te richten in Beieren die de CSU zou beconcurreren, werden de brokken al snel weer geli jmd.
Ultimatum
Seehofer wil ook nie t wachten om maatregelen te nemen tot na de Europese top van 28 en 29 juni in Brussel, waar migratie een hoofdthema is. De uitvoering van Europese maatregelen – als die daar al uit de bus komen – zou veel te lang duren, vindt de CSU . Seehofer stelde zelfs een ultimatum: desnoods voert hij de onderdelen van zijn plan waar voor hij rechtstreeks verantwoordelijk is, door bij ministerieel besluit. En he t terugsturen van vluchtelingen aan de grens behoor t volgens de Duitse media tot zi jn e xclusieve bevoegdheid.
Maar als hij dat doet, verklaart hij meteen ook openlijk de oorlog aan Merkel. En dan schiet hij niet alleen de frac tieeenheid, maar onvermijdelijk ook de Duitse regering af. Er rest M erkel dan immers geen andere keuze dan hem uit de regering te gooien.
Sinds 1949 kwam het slechts één keer tot een breuk tussen CDU en CSU, in 1976