De plot van 2018
In de VS krijgt AT&T de toelating om Time Warner over te nemen, voor een fenomenale 85 miljard dollar. De telecomreus wordt eigenaar van onder meer HBO en CNN. Dat verplicht concurrent Comcast om een (vijandig) bod te doen op de kabelzenders en filmstudio’s van Fox. Bij ons in Vlaanderen maakten we ons deze week zorgen over de machtspositie van Telenet, dat schijnbaar zorgeloos zijn tarieven kan verhogen. Onder meer omdat het telecombedrijf zijn klanten kan binden met exclusieve content (vergeef mij het gebruik van dat lelijke woord) in ingewikkelde bundels.
Nee, de situatie hier en in de VS is niet identiek. Maar dezelfde krachten zijn duidelijk aan het werk. En ook de gevaren zijn dezelfde. Als de infrastructuurbedrijven met elkaar concurreren door contentbedrijven op te kopen, dan dreigt steeds meer content exclusief te worden – zoals je in Vlaanderen abonnee van Telenet moet
zijn om al naar De dag te kijken. Het wordt ook (nog) moeilijker voor nieuwe telecombedrijven om te concurreren. En meer in het algemeen: er zijn steeds minder, maar grotere spelers. Dat betekent dat we minder keuze krijgen en waarschijnlijk meer zullen betalen. De vage beloftes van een meer gebruiksvriendelijk, beter geïnte greerd totaalaanbod zijn waarschijnlijk weer niet meer dan dat: vage beloftes.
De bundeling van diensten heeft nochtans best wel voordelen. Wie de allinbundels van Telenet kiest, komt er in ieder geval vrij goedkoop vanaf. Logisch: Telenet kan zijn prijzen zo structureren dat de bundels aantrekkelijker zijn dan bijvoorbeeld alleen maar internettoegang. En het digitale tvaanbod van Telenet is van prima kwaliteit. Al voelde het drievier jaar geleden toch actueler aan. Waarom doet Telenet bijvoorbeeld nog altijd alsof Netflix niet bestaat? Tja, omdat het zich dat nog kan permitteren. Telenet hoeft niet te vrezen dat we onze bundel opofferen voor de combi natie van Netflix en een snel internet abonnement zonder downloadlimiet. Want die combinatie valt, als je gaat rekenen, bijna altijd duurder uit – omdat Telenet en Proximus dat zo wil len. Dat is ook wat nu in de VS wordt gevreesd: stijgende prijzen door toenemende macht van de grote telco’s.
Al zijn die telco’s niet de schuld van alles. We hebben de neiging hen als de booswichten te zien omdat zij ons elke maand een dikke factuur sturen (die soms ook nog eens plots omhoog gaat). De contentbedrijven vinden we sympathieker, tot ook zij geld van ons vragen. En dan is er de derde hond in het spel: de platforms zoals Youtube en Facebook. Zij geven ons gratis toegang tot veel van die content (zelf ma ken ze maar weinig). Maar inmiddels zijn we ook op hen boos, omwille van wat ze met onze persoonlijke gegevens doen.
De contentbedrijven zitten vandaag gesandwicht tussen de telecombedrijven (die een maandelijkse factuur kunnen sturen) en de platforms (die steeds meer van het reclamegeld opslorpen, omdat zij onze data bezitten). Logisch dus dat ze nu steun zoeken bij elkaar (de DisneyFoxfusie) of bij de meer kapitaalkrachtige telecombedrijven (AT&TTime Warner, TelenetSBS). En ook logisch dat deze con tentmakers hun slinkende – maar nog steeds indrukwekkende – invloed aanwenden om een bijsturing te vragen van de wetgeving. Een bijsturing die hen in een sterkere positie plaatst tegenover de platforms. En dan heb ik het over de nieuwe copyrightwetgeving, die volgende week door het Europees Parlement wordt besproken. Een gevaarlijk moment, want de Europese Ministerraad leverde een heel slechte tekst af die veel te ver doorschiet naar bescherming van de rechtenhouders, ten koste van de platforms maar ook van de consument.
Dat alles gebeurt niet alleen gelijktijdig, de verschillende verschuivingen beïnvloeden en versterken elkaar. Als we de plot van 2018 achteraf samenvatten, zullen dit de drie belangrijke elementen van het verhaal zijn. Facebook en Google die hun financiële macht consolideren maar onze naïeve sympathie verliezen. De contentbedrijven die vechten om te beletten dat alleen de platforms de vruchten van hun werk plukken. En Europa dat ontdekt dat het deze enorme verschuivingen niet zomaar hoeft te ondergaan, maar ze zelf kan beïnvloeden en zelfs van richting doen veranderen. Maar daarbij gaat het soms wel als een leerlingtovenaar te werk.
De vage beloftes van een meer gebruiksvriendelijk, beter geïntegreerd totaalaanbod zijn waarschijnlijk weer niet meer dan dat: vage beloftes